Graanschimmel bestrijdt ziekte van Parkinson
ArrayEeuwenlang veroorzaakte de parasitaire zwam Claviceps purpurea massaal psychose. Hij maakte tienduizenden doden doordat hij graansoorten met schimmels besmette. Maar farmaceutische bedrijven halen uit het besmette graan ook medicijnen, onder meer tegen postnatale bloedingen, migraine en de ziekte van Parkinson, weet De Tijd.
Als ergot of moederkoorn graan besmet, ontstaan uit de aren harde korrels: sclerotia. Die scheiden gifstoffen af. Vooral rogge is er gevoelig voor, maar de schimmel gedijt ook op tarwe, gerst, haver en wilde grassoorten. Brood van beschimmelde rogge maakte omstreeks 900 in Limoges 40.000 doden. De laatste epidemie had plaats in Zuid-Rusland, in 1926 en 1927.
Maar de schimmel heeft dus ook medicinale toepassingen. De eerste verwijzing hiernaar dateert uit 1582, in het kruidenboek van Adam Lonitzer, de stadsdokter in Frankfurt. Ergot diende destijds om de contractie van de baarmoederspieren te stimuleren en zo bevallingen te versnellen of abortus op gang te brengen. In 1808 deed het z’n intrede in de academische geneeskunde.
Medicinale moederkoorn groeit in Tsjechië, Duitsland, Hongarije, Zwitserland, Oostenrijk en Polen. De graanvelden worden besproeid met schimmelculturen, of men spuit het graan in met schimmelsporen. De oogst gebeurt met de hand of machinaal. Soms scheidt men ergot van het rijpe graan door het te laten drijven in een pekeloplossing.
Ergometrine gaat bloedingen tegen na de bevalling, na abortus en tijdens de menstruatie. Ergotamine vernauwt de bloedvaten in de hersenen, die bij migraine-aanvallen wijder worden. Het is sinds 1921 op de markt en was lang het enige middel tegen migraine. Vaak wordt het gecombineerd met cyclizine, dat misselijkheid bestrijdt, en met cafeïne om de opname in het lichaam te versnellen.
Methysergide is een variant van ergometrine die zware migraine-aanvallen kan voorkomen. Dihydro-ergotoxine zet de vaten net open en kan nuttig zijn bij de behandeling van milde dementie. Het bevordert zowel de mentale functies als de fysieke prestaties. Bromocriptine en pergolide werken tegen neurologische aandoeningen zoals de ziekte van Parkinson. Bromocriptine doet ook sommige borsttumoren krimpen doordat het prolactine remt, een hormoon dat de werking van oestrogeen ondersteunt.
Langdurig gebruik van moederkoornalkaloïden is ongewenst wegens het vergiftigingsgevaar. Het beruchtste derivaat is lyser-ginezuur-diethylamide of LSD. Het werd in 1938 gesynthetiseerd door Albert Hofmann, die voordien een grote rol speelde in de ontwikkeling van de andere moederkoornalkaloïden. Hij zocht een medicijn dat de bloedsomloop en ademhaling stimuleert. Hofmann kon na een toevallige overdosis zelf de uiterst psychoactieve en hallucinogene werking van de verbinding ervaren.
Bron: Vilt.be