Factsheets over thuiswonende mensen met dementie of een verstandelijke beperking

Het komt voor dat zorgverleners, waaronder thuiszorgmedewerkers, thuiswonende mensen met dementie of een verstandelijke handicap in hun bewegingsvrijheid beperken. Het gaat dan vooral om het optrekken van bedhekken of het toedienen van kalmerende medicatie. Vastbinden en het afsluiten van deuren komen weinig voor. Dat blijkt uit onderzoek van bestaande gegevens en literatuur, verricht door het NIVEL en gesubsidieerd door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS).

Dat vrijheidsbeperking ook in de thuiszorg voorkomt is opmerkelijk. Ten eerste mág het niet: de Wet Bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Wet Bopz) staat vrijheidsbeperkende maatregelen alleen toe in zogenoemde Bopz-aangemerkte instellingen. De thuissituatie valt daar niet onder. Bovendien zijn er aanwijzingen dat de veiligheid en gezondheid van de bewoners soms meer worden geschaad dan bevorderd door dit soort maatregelen.

De Wet Bopz geeft een wettelijk kader voor het toepassen van vrijheidsbeperkende maatregelen, zoals het optrekken van bedhekken, het omdoen van een onrustband (waarmee je niet uit bed kunt komen, maar wel kunt draaien, bewegen en zitten in bed), en het toedienen van kalmerende medicatie (zoals angstremmende medicijnen en slaapmiddelen).

Rechtsbescherming
In Nederland woont meer dan de helft van de verstandelijk gehandicapten thuis, dat wil zeggen: zelfstandig, bij hun ouders, of bij andere naasten. Dat zijn 58.000 mensen. Van de mensen met dementie wonen twee van de drie thuis, in totaal zo’n 120.000 mensen.

Om die kwetsbare groepen ook buiten de muren van een instelling voldoende rechtsbescherming te bieden, heeft de staatssecretaris van VWS in juni 2005 de Tweede Kamer geïnformeerd over een voorgenomen wijziging van de Wet Bopz. Die wet zal van toepassing moeten worden op alle situaties waarin professionele zorgverleners zorg verlenen aan mensen met dementie of een verstandelijke handicap, en waarbij sprake is van het beperken van iemands vrijheid.

In de brief van de staatssecretaris staat onder andere dat zorgverleners vrijheidsbeperkingen alleen mogen opleggen om gevaarlijke situaties te voorkomen. Ze mogen dit dus niet doen als er een alternatief voorhanden is met een minder ingrijpend karakter. Een alternatief voor bedhekken kan bijvoorbeeld een lager bed of een matras op de grond zijn. Ook is het de bedoeling eisen te stellen aan zorgverleners die zorg verlenen aan deze groepen mensen waarbij vrijheidsbeperkingen kunnen voorkomen. In verband met deze wetswijziging heeft VWS het NIVEL gevraagd een beeld te schetsen van de huidige situatie van thuiswonende mensen met dementie of een verstandelijke beperking.

Bron: Nivel

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

https://www.medicalfacts.nl

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.