Wordt de marktwerking wel gevoeld?

De Nederlandse gezondheidszorg is afhankelijk van meerdere omgevingsinvloeden of trends, waardoor de overheid heeft gemeend dat de gezondheidszorg moet veranderen: vergrijzing, kostenbeheersing, technologie, individualisering, opleiding en economische positie. Deze trends dwingen de overheid om de gezondheidszorg te veranderen. Om een oplossing te bieden voor deze trends en invloeden moeten een aantal wetten de spanning tussen vraag en aanbod verlagen. Deze wetten impliceren onder andere de zorgverzekeringswet (ZVW) en de WMO. Hiermee wil de overheid dat management en professionals gaan ondernemen.

Het veld krijgt hierdoor relatieve vrijheid, de verzekerden voeren de regie, de patiënt kan de zorg op prijs en kwaliteit beoordelen en de beleidsdoelen van de overheid worden vervuld.  Maar is dat wel zo? Met de stelselwijziging probeert de overheid de marktwerking in de gezondheidszorg in te voeren en te versterken. De gedachte die hier achter schuil gaat is dat het veld in staat en bereid is om actief marktgericht te handelen. Dit betekent voor Nederland dat op besturingsniveau, financieringsniveau en op uitvoeringsniveau veranderingen plaatsvinden. Deze veranderingen impliceren dat er op financieringsniveau overgegaan dient te worden van budgettering en samenwerking naar commercie en marktwerking, op organisatorisch niveau van samenwerken naar concurrentie en dat er op besturingsniveau verschuivende rollen, taken en verantwoordelijkheden worden geëist. Er bestaan verschillende interpretaties van deze nieuwe beleidsdoelstellingen en regels van de overheid.

Zorginstellingen gaan zich specialiseren of verwetenschappelijken. Andere zorginstellingen gaan hun opleidingen ontwikkelen, internationaliseren of gaan fusies en allianties aan of vormen netwerken. Hierdoor kunnen er op basis van zowel marktprikkels (onderhandeling en contractering op markten) als overheidssturing (wet- en regelgeving, budgettering) en zelfsturing (branchecodes, professionele normen) verschillende variaties ontstaan op het beoogde beleid en bestaan er verschillen in tempo, mate en vertaling van het beleid. Hierbij zijn nieuwe concepten veelal afhankelijk van personen en toeval. Tenslotte staan zorginstellingen van oudsher, gehoorzaam en afwachtend ten aanzien van de beleidsvormingen. Het gevolg is dat de relaties tussen overheid, markt, sector en burger worden vernieuwd door de commercialisering, welke tot marktprikkels leidt. Hiertegenover wil de overheid als randvoorwaarde kostenbeheersing zetten, welke de marktprikkel afzwakt omdat deze kosten niet in het huidige budgetsysteem worden vergoed of worden aangemoedigd. Kortom, de overheid wil meer vrijheid aan het veld geven en marktwerking introduceren, ofwel zij wil decentraliseren. Echter, de overheid stelt aan de andere kant meer regels op voor toezicht om grip te behouden op de gezondheidszorg en kostenbeheersing. Daarbij volgt er een andere tegenstrijdigheid: Kunnen, willen en zullen zorgconsumenten wel kiezen?

medi-tas

http://www.medi-tas.nl

Ik ben Natasja Reebergen en ben marketeer in het Medisch Centrum Rijnmond-Zuid. Daarnaast heb ik sinds november 2007 een eigen bedrijf dat gespecialiseerd is in management, consultancy en marketing van Zorg: Medi-tas. Ik ben jaren terug begonnen als zorgverlener. Eerst in de apotheek welke gevolgd werd door de operatiekamer als anesthesiemedewerker. Tijdens mijn werk op de OK ben ik de opleiding Beleid, Management Gezondheidszorg (BMG) gaan doen aan de Erasmus universiteit te Rotterdam, alwaar ik in juni 2007 ben afgestudeerd. Mijn afstudeerthema behelsde strategische zorgmarketing. Dit is een van de nieuwe disciplines in de zorgverlenermarkt geworden door de marktwerking. Marketing van zorg is een aparte en nieuwe discipline. Zowel binnen de gezondheidszorg àls binnen de marketing- en reclamewereld. Door deze twee facetten te combineren, waarbij bedrijfskundige marketingprincipes worden aangepast aan de context van de gezondheidszorg én binnen de kaders die de overheid opstelt, krijgt marketing van zorg gestalte en zodoende is dit mijn specialisatie geworden.