Koolstofbuisjes zijn net Asbest, hoe zit het met de gezondheidsrisico’s?
ArraySterker dan staal, lichter dan plastic, bijzonder goed geleidend: mooi spul, die koolstof nanobuisjes. Maar bij inademing kunnen deze vezels misschien net zo gevaarlijk zijn als asbest, laat nieuw onderzoek zien. Gaat deze ontdekking de opkomst van een miljardenindustrie dwarsbomen?
Het risico bij inademing van dit materiaal zou gelijkaardig zijn aan het risico bij blootstelling aan asbestvezels. Een team wetenschappers heeft koolstofvezels ingebracht in de darmen van muizen, en konden vaststellen dat ze verwondingen veroorzaken die gelijkaardig zijn aan de verwondingen van asbest in menselijke longen. In longen leidt dit tot mesothelioma, een dodelijke kanker.Dit blijkt uit een aritkel dat verscheen in Nature Nanotechnology.
De studie onderzocht niet hoe koolstofvezels eventueel kunnen vrijkomen in de lucht. En evenmin of de vezels, zich zoals de naaldvormige asbestvezels, kunnen vastzetten in de longen. Toch schatten de onderzoekers het risico voor de gewone consument in als "klein".
Het grootste risico lopen wellicht werknemers in labo's of bij fabrikanten van producten met koolstofvezels. Onderzoeker Andrew Maynard, auteur van het artikel in Nature Nanotechnology, stelt dat voor koolstofvezels dezelfde voorschriften zouden moeten gelden als voor asbest.
Een ruimtelift. Onzichtbaar kleine reageerbuisjes. Ultrafijne elektronica. Naaigaren waaraan je een auto kunt ophangen. Minuscule borstels die beter kleven dan de zolen van een gekko. De lijst van mogelijke toepassingen voor koolstof nanobuisjes wordt steeds langer.
U had het vast al gehoord: dit wordt de eeuw van de nanotechnologie, en de buisjes zijn de boegbeelden van die ontwikkeling. Maar laten we niet te hard van stapel lopen, waarschuwt een groep van voornamelijk Britse onderzoekers in Nature Nanotechnology. Uit hun proeven blijkt dat bepaalde koolstof nanobuisjes net zo gevaarlijk kunnen zijn als asbestvezels. Dodelijk dus.
Asbest werd halverwege de vorige eeuw bejubeld als ideaal bouwmateriaal, maar later ontmaskerd als sluipende veroorzaker van verschillende longziekten. De belangrijkste daarvan heet mesothelioom. Het is een vorm van long- of buikvlieskanker waartegen geen kruid gewassen is.
Sommige koolstof nanobuisjes kunnen deze ziekte waarschijnlijk ook veroorzaken, concluderen Ken Donaldson en zijn collega’s van het centrum voor ontstekingsonderzoek in Edinburgh, Schotland.
Zij namen tot nu toe aan dat koolstof nanobuisjes niet gevaarlijker zouden zijn dan het grafiet dat in potloden zit. Ten onrechte dus. Toch is er geen reden voor paniek, vinden de onderzoekers.
Ten eerste omdat nog niet bewezen is dat de nanobuisjes daadwerkelijk kanker kunnen veroorzaken, al is dat wel waarschijnlijk. Ten tweede omdat niet vaststaat dat ze uit zichzelf de long- en buikvliezen van mensen kunnen bereiken, een prestatie waarvoor ze zich via de lucht moeten verspreiden en in het lichaam ook na tientallen jaren niet afgebroken mogen worden. Ten derde omdat niet alle koolstof nanobuisjes zich als asbest gedragen.
De koolstofnanorevolutie hoeft dan ook niet te worden afgeblazen, vinden Donaldson en zijn medewerkers. Maar dit is volgens hen wel het moment om grondig uit te zoeken hoe het zit met de veiligheid van de vezels. Want een drama zoals asbest heeft veroorzaakt, moet koste wat kost worden voorkomen.
