Personeelstekort ziekenhuis valt mee
ArrayVolgens de beroepsvereniging Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland (V & VN), die dit nieuws naar buiten bracht, duidt deze trend op een toename van het steeds voorspelde tekort aan verpleegkundigen en verzorgenden
Dit zegt de NVZ Vereniging van Ziekenhuizen in reactie op de berichten afgelopen weekeinde dat duizenden verpleegkundigen ontslag nemen en zich vervolgens voor meer geld laten inhuren door een extern bureau. Volgens de beroepsvereniging Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland (V&VN), die dit nieuws naar buiten bracht, duidt deze trend op een toename van het steeds voorspelde tekort aan verpleegkundigen en verzorgenden.
De NVZ erkent dat er tekorten zijn. ‘Met name voor gespecialiseerde verpleegkundigen zoals voor de operatiekamer en de intensive care. Maar van echte krapte is nog geen sprake’, aldus woordvoerder Sjoerd Beumer.
Volgens het economisch bureau van ING zijn echter wel ingrijpende maatregelen nodig om de toenemende personeelsvraag te beteugelen. Bij ongewijzigd beleid zou een op de zes schoolverlaters voor de zorg moeten kiezen om aan de vraag tegemoet te komen. ‘Dit lijkt niet erg realistisch, gezien de afnemende belangstelling voor de opleidingen’, zegt onderzoeker Nanouk Leeflang. ‘Zelfs niet als wordt geïnvesteerd in betere arbeidsvoorwaarden en een beter imago van de zorg.’
Volgens ING moet de zorg efficienter worden georganiseerd zodat er minder mensen nodig zijn. ‘Vooral in de verpleeg- en verzorgingshuizen valt hier nog veel te winnen’, aldus Leeflang.
De grootste vakbond in de zorg, AbvaKabo, zegt dat ‘organisaties zonder twijfel efficienter kunnen werken’ maar dat kan nooit het antwoord zijn op het arbeidsmarktvraagstuk. Wel onderschrijft bestuurder Pim de Jong dat ziekenhuizen ‘boven aan de piramide staan’. Ze hebben het makkelijker dan verzorgingsinstellingen.
Volgens de AbvaKabo hebben die instellingen meer last van het slechte imago van werken in de zorg – slechte betaling en een overmaat aan regels en protocollen – en de gevolgen van marktwerking, zoals vorig jaar zichtbaar werden in de thuiszorg.
‘Politiek staat innovatie zorg in de weg’
Verzorgingsinstellingen hebben meer last van personeelsschaarste. Oplossing personeelstekort zorg moet worden gezocht in efficientere organisatie.
Door Carlijne Vos
Personeelstekorten in de zorg kunnen ten dele worden opgelost met efficientere organisatie. De overheid staat de ontwikkeling van innovatieve zorg echter in de weg, omdat er te veel onduidelijkheid bestaat over de randvoorwaarden. Het ‘beleidsvacuüm’ legt instellingen lam. Dit zegt Erwin Snijders (60), branchemanager gezondheidszorg bij ING Bedrijven en Instellingen.
U zegt dat er sprake is van een beleidsvacuüm. Wat bedoelt u?
‘Het is voor zorginstellingen heel lastig om te innoveren als het perspectief voor de lange termijn ontbreekt. Er zijn te veel onzekerheden: over bijvoorbeeld de mate van vrije prijsvorming, over de manier waarop instellingen hun kapitaallasten in de kosten moeten doorberekenen en over de mogelijkheden van private initiatieven. Deze periode van onzekerheid duurt nu al anderhalf jaar.’
Waarom is politieke duidelijkheid zo belangrijk?
‘Zorginstellingen zijn gevangen in een spagaat. Ze moeten zich ontwikkelen tot private ondernemingen, terwijl de overheid erop blijft toezien dat publieke belangen worden gediend. Dat wringt soms. Er is echt lef voor nodig om initiatieven in de zorg te ontwikkelen. Er zijn zo veel verschillende spelers met verschillende belangen. Zodra iemand in de versnelling gaat, zie je al die emoties bij de verschillende partijen opspelen. Gevolg is dat de politiek dan onmiddellijk op de rem trapt. Zo komt innovatie nooit tot stand.’
Is meer markt de oplossing?
‘Concurrentie leidt tot meer investeringen in kwaliteit en in efficientie. Je ziet dat er nu veel leuke initiatieven worden ontwikkeld die organisaties efficienter maken en leuker om in te werken. Kijk bijvoorbeeld naar diabeteszorg of andere vormen van ketenzorg die leiden tot minder ziekenhuisopnamen en dus lagere werkdruk voor het personeel. Denk ook aan bijvoorbeeld verloskundige afdelingen in ziekenhuizen die worden ingericht als een huiskamer. Hierdoor zijn barende vrouwen meer ontspannen en kunnen ze worden bijgestaan door hun partner. Ook daarmee ontlast je personeel.’
Wat staat meer van die mooie initiatieven in de weg?
De overheid. Met alle regels en restricties. De politiek wil altijd maar weten en meten. Ze roept het hardst om lastenverlichting, terwijl ze zelf de grote initiator is. Wel begrijpelijk, maar dat verandert hopelijk naarmate zorgverzekeraars meer verantwoordelijkheid krijgen en zelf financieel risico gaan lopen.’
Doen ze dat nog niet dan?
‘Zorgverzekeraars lopen nog geen financieel risico, vanwege het systeem van risicoverevening. Dit wordt afgebouwd, maar het tempo waarin dat gebeurt, is om moedeloos van te worden. Vanwege gescheiden geldstromen ontbreekt bovendien de financiele prikkel voor zorgverzekeraars om te investeren in innovatieve en goedkopere eerstelijnszorg in plaats van in de duurdere ziekenhuiszorg. Er wordt een ware revolutie in de zorg ontketend als die oude financiele systemen eindelijk zijn afgebouwd.’
