Marktwerking frustreert zorg aan demente ouderen

Guus Schrijvers, Oud-Hoogleraar Public Health & Gezondheidseconoom 30 november 2008 - 22:57
Array

Om de groei van het aantal dementerenden van 270.000 nu naar 500.000 in 2050 menswaardig te kunnen opvangen is het nodig de ondersteuning van mantelzorgers goed op orde te hebben en de verpleeghuiscapaciteit uit te breiden. De Gezondheidsraad achtte in 2002 een jaarlijkse capaciteitsgroei van 2% noodzakelijk. In 57 regio?s zijn de afgelopen vier jaar 206 verbetertrajecten gerealiseerd en verwerkt in de publicatie Vier jaar Landelijk Dementie Programma (LDP): dementie op de kaart. De meest in het oog springende resultaten werden op 27 november 2008 gepresenteerd tijdens de slotmanifestatie ter beeindiging van het LDP. De Nederlandse regering maakt goede sier met de resultaten van het LDP maar schept vooralsnog geen toereikende voorwaarden voor de noodzakelijk uitbreidingen van voorzieningen. Samenwerking tussen instellingen en het afspreken wie wat doet wordt bemoeilijkt door de invoering van marktwerking in de gezondheidszorg. Samenwerking in de dementiezorg is zelfs recentelijk in de regio Gooi en Vechtstreek beboet door de NMA. Het is goed dat staatssecretaris Bussemakers in haar brief van 13 juni 2008 aan de Tweede Kamer Zeker van zorg, nu en straks aangeeft dat concurrentie in de dementiezorg niet werkt. Maar een paar dagen later schrijft zij een brief met slecht nieuws voor de demente ouderen: want

1. trajectbegeleiding, zeg maar case manager, wordt niet als een aparte functie in de AWBZ geregeld en

2. Er worden geen extra middelen begroot voor de zorg aan het groeiend aantal dementerenden.

 

Door het ontbreken van aanvullend beleid wordt de spanning tussen vraag en aanbod afgewenteld op de mantelzorgers en neemt hun belasting onverantwoorde vormen aan. 85 % van de partners van thuiswonende dementerenden is overbelast. Daarvan geeft een derde aan, de mantelzorg niet langer dan een jaar te kunnen volhouden. Bovenstaande informatie is gebaseerd op een stuk van mijn promovendus Henk Kraijo ter gelegenheid van de afsluiting van het LDP programma op 27 november. Wil je contact met hem? Zijn emailadres is [email protected]. Tot zover dit bericht. Op 10 december start de Julius Masterclass over zorgprogramma?s en disease management. Daarin komt de zorgprogrammering voor dementerenden uitgebreid aan de orde. Wil je deelnemen aan deze Masterclass van tien middagen? Schrijf dan een mail naar Masterclass organisator Margriet Hageman op [email protected]


Guus Schijvers

Guus Schrijvers, Oud-Hoogleraar Public Health & Gezondheidseconoom

Guus Schrijvers (getrouwd met Els Zwaan, drie kinderen) werd op 24 juni 1949 geboren in Amsterdam als zesde kind in een katholiek onderwijzersgezin. Na het gymnasium B diploma behaald te hebben(1967) ging hij in Amsterdam economie studeren. Hij studeerde cum laude af (1973) bij prof. Wim Duisenberg op de na-oorlogse conjunctuurgolven en bij prof. Joop Hattinga Verschure op zelfzorgafdelingen in ziekenhuizen. In 1980 promoveerde hij in Maastricht op het onderwerp regionalisatie en financiering van de Engelse, Zweedse en Nederlandse gezondheidszorg. Een stelling uit zijn proefschrift werd zijn levensmotto: wie de kleine structuren niet eert, maakt de grote structuren verkeerd.

Hij promoveerde bij de grondlegger van de Nederlandse gezondheidseconomie prof. Lou Groot en bij genoemde Hattinga Verschure. Van 1974 -1984 was Schrijvers lid van de Gemeenteraad van Utrecht voor de Partij van de Arbeid. Hij ‘deed’ daar portefeuilles zoals Volksgezondheid, Welzijn, Cultuur en Financiën. Op 1 juni 1987 werd Schrijvers samen met prof. Joop van Londen hoogleraar Public Health bij de Medische Faculteit Utrecht. Dat betekende voor hem een switch van macro onderwerpen zoals de inrichting van het verzekeringsstelsel naar kleinschalige projecten zoals educatie van diabetespatiënten.

Uit een interview uit 1987 komt het citaat: ‘als de faculteit mij vraagt voor deze leerstoel, wil ik wat betekenen voor de faculteit. Dan geef ik de macro-onderwerpen op.’ Samen met Van Londen richtte hij zich in 1987 op innovaties in de thuiszorg en op ketenzorg bij chronische zieken. Later zou het die activiteiten onder de vlag disease management bundelen. Tien jaar kwam de belangstelling voor ketens in de spoedzorg erbij. Zijn kennis op dit terrein bundelde hij in het boek Moderne Patiëntenzorg in Nederland, dat hij in 2002 samen met de plaatsvervangend hoofdinspecteur drs. Nico Oudendijk voor de gezondheidszorg schreef.

Vanaf het eerste begin had het bevorderen van het onderwijs in de Sociale Geneeskunde en de Volksgezondheid zijn grote aandacht. Toen Van Londen en hij begonnen was er helemaal niets op dit terrein. Schrijvers: ‘Een grote triomf ervoer ik op 2 april 1994 toen na zeven jaar trekken en duwen de eerste medische studenten bij een GGD en een Arbodienst een verplicht co-schap Sociale Geneeskunde liepen.’

In 1999 kwam een nieuw curriculum voor de medische studenten tot stand. Tropenjaren volgden tot 2006 voor hem en zijn collega dr. Gerdien de Weert om alle uitbreidingen van het sociaal geneeskundige onderwijs bij te benen. Zijn collegestof bundelde hij in 1997 en na verschillende drukken in 2002 in het boek Een kathedraal van Zorg en in de Engelse variant daarvan Health and Health Care in the Netherlands.

Per 1 juli 2007 gaan de onderzoeksactiviteiten van Schrijvers over in de Unit Innovaties in de Zorg binnen het Julius Centrum, dat hij in 1996 met collega prof. Rick Grobbee oprichtte. Zijn aandacht blijft liggen bij Disease Management en Spoedzorg. Schrijvers: ‘Ik begrijp nog steeds niet helemaal hoe die kleine structuren binnen Disease management en spoedzorg precies functioneren. Er is tegenwoordig ook veel uitwisseling met collega’s in Noord Amerika en elders in Europa. Dat verrijkt het inzicht in hoge mate. Elk land is op dit terrein een laboratorium voor een ander land..Voorlopig heb ik mijn handen vol aan de nieuwe Unit. Toch zou ik nog twee boeken willen schrijven.Het ene krijgt als titel, De gemoderniseerde kathedraal van zorg. Het tweede boek moet gaan over ondernemersschap en gelijke toegang tot de zorg. Beide zijn belangrijk maar o zo moeilijk te combineren. Hierbij zou ik de kennis van macro econoom weer kunnen gebruiken.’

Als oud hoogleraar Public Health en gezondheidseconoom bij het UMC Utrecht. geeft hij met zijn nieuwe boek ‘Zorginnovatie volgens het Cappuccinomodel.’ zijn visie hoe de gezondheidszorg eruit zou kunnen zien in een maatschappij met schaarste aan zorg. Het boek is bestemd voor het middenkader van zorgorganisaties. Naast schrijver van boeken en artikelen over de gezondheidszorg is Guus lid van enkele stuurgroepen en begeleidingscommissies en geef ik lezingen en workshops.

Guus Schrijvers is voor voordrachten, dagvoorzitterschappen, interviews en onderzoeksopdrachten te bereiken via [email protected] en telefonische via zijn secretaresse Annet Esser op telefoonnummer 030 250 9359.

Recente artikelen