Bruin (baby)vet aangetoond bij volwassenen

Sleutel in strijd tegen overgewicht
Bruin vet, ook wel babyvet genoemd, zou wel eens de sleutel tot de oplossing kunnen zijn van het toenemende probleem van zwaarlijvigheid in de westerse wereld. Die conclusie is gerechtvaardigd op basis van onderzoek door dr.Wouter van Marken Lichtenbelt en collega’s van de vakgroep Humane Biologie van het Maastricht UMC+, in samenwerking met de afdelingen Nucleaire Geneeskunde en Algemene Heelkunde. Het onderzoek van Van Marken Lichtenbelt en zijn collega-onderzoekers wordt vandaag gepubliceerd in het gezaghebbende Amerikaanse vakblad The New England Journal of Medicine.

Het is algemeen bekend dat bruin vet voorkomt bij kleine zoogdieren en baby’s en kan zorgen voor extra warmteproductie in de kou. Veel zoogdieren gebruiken bruin vet om hun lichaam te verwarmen, bijvoorbeeld na een winterslaap. Baby’s gebruiken bruin vet om bij kou hun lichaamstemperatuur op peil te houden. Na de eerste levensjaren, zo luidde het dogma, gaat bruin vet bij de mens nagenoeg verloren. Lang is dan ook gedacht dat volwassenen nauwelijks bruin vet hebben. Uit het onderzoek aan het Maastricht UMC+ blijkt nu dat volwassenen wel degelijk aanzienlijke hoeveelheden bruin vet bezitten. Bij 95 % van de onderzochte proefpersonen werd actief bruin vet aangetoond. Bovendien blijkt uit het onderzoek dat de hoeveelheid bruin vet in slanke proefpersonen significant hoger is, vergeleken met mensen met overgewicht of obesitas.Het ene vet is het andere niet. Wit vet zorgt voor energie (vet) opslag in het lichaam. Maar bruin vet gebruikt juist energie (vet). Bruin vetweefsel is in feite een centrale verwarming die aan en uit kan staan. Blootstelling aan kou zet de kachel aan, maar overvoeding mogelijk ook..

Van Marken Lichtenbelt en collega’s onderzochten systematisch het effect van kou op de energiehuishouding en combineerde dit met een geavanceerde PET/CT-scan. Daartoe verbleven gezonde, slanke mannen en mannen met overgewicht of obesitas gedurende een paar uur in een koele ruimte. Er werd net niet gerild, maar het was wel zo koud dat het bruine vet geactiveerd werd. Het bruine vet werd aangetoond met een radioactief label. Deze merkerstof wordt veel gebruikt bij medisch onderzoek naar kanker. Eerder was de aanwezigheid van bruin vet al incidenteel waargenomen bij sommige kankerpatienten bij wie een PET/CT-scan werd uitgevoerd. De scans worden dan als het ware vertroebeld door het bruine vet. ’s Winters werd dit vaker waargenomen dan ’s zomers.

Wat bij kankeronderzoek als storend werd ervaren, werd in het onderzoek van Van Marken Lichtenbelt juist uitgebuit, door de proefpersonen systematisch aan kou bloot te stellen. De hoeveelheid door koude geactiveerd bruin vet varieerde aanzienlijk tussen de proefpersonen. Nader onderzoek gaf aan dat er een duidelijke negatieve relatie is tussen de hoeveelheid bruin vet en de zogenoemde body mass index (BMI), de hoeveelheid lichaamsvet. Met andere woorden|: hoe zwaarder of hoe vetter de persoon, hoe minder bruin vet. Er was één proefpersoon zonder bruin vet. Dat bleek de zwaarste proefpersoon te zijn met een BMI van boven de 35 kg/m². Interessant is dat de meeste proefpersonen met overgewicht weliswaar relatief weinig bruin vet hebben, maar dat dit nog wel aanwezig is. Dat betekent dat wellicht door de juiste interventie de hoeveelheid bruin vet weer kan toenemen.

Het onderzoek van Van Marken Lichtenbelt en collega’s komt op een moment van vergrote belangstelling voor het fenomeen bruin vet. Recent zijn interessante ontdekkingen gedaan over het ontstaan ervan. Het is al langer bekend dat knaagdieren wit vet kunnen omzetten in bruin vet. Onlangs is het mechanisme dat daaraan ten grondslag ligt, deels opgehelderd. Tevens is duidelijk dat spierweefsel en bruin vet nauw verwant zijn. Nu blijkt dat de volwassen mens ook aanzienlijke hoeveelheden bruin vet heeft, is onderzoek naar lifestyle dan wel farmacologische interventie een interessante optie in de strijd tegen overgewicht.

Foto’s: PET/CT-scan van bruin vet. In thermoneutrale omgeving (links) geen bruin vet geactiveerd. In de kou (rechts): bruin vet geactiveerd.

Maastricht Universitair Medisch Centrum⁺

Met ingang van januari 2008 vormen het academisch ziekenhuis Maastricht (azM) en de Faculteit Health, Medicine and Life Sciences van de Universiteit Maastricht samen het achtste universitair medisch centrum van Nederland. Deze nieuwe organisatie heet Maastricht UMC⁺.

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

https://www.medicalfacts.nl

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.