Zorggebruikers missen elementaire rechten in wetsvoorstel minister Klink

Zorgbelang Nederland presenteert manifest patientenrechten
Er moet een wettelijk recht op financiele compensatie bij medische fouten komen. Voor de beoordeling daarvan moeten zorggebruikers terecht kunnen bij onafhankelijke laagdrempelige klachtencommissies. Ook het recht op voldoende tijd en aandacht voor de zorggebruiker moet wettelijk worden vastgelegd. Dat zijn de belangrijkste wensen van zorggebruikers ten aanzien van de nieuwe ‘wet clientenrechten zorg’, die minister Klink van Volksgezondheid momenteel in voorbereiding heeft. Zorgbelang Nederland presenteerde zaterdag 18 april 2009 op de Europese Dag van de Rechten van de Patient in De Rode Hoed in Amsterdam een manifest met aanbevelingen voor minister Klink.

Het manifest ‘Patientenrechten Ons een Zorg?!’ is opgesteld op basis van de resultaten van een landelijke meldactie en zeven regionale debatten die Zorgbelang Nederland de afgelopen weken hield. De nieuwe wet van minister Klink moet leiden tot versterking van de positie van de patient. In de driehoek zorgaanbieder, zorgverzekeraar en zorggebruiker is de zorggebruiker nog altijd maar al te vaak de ‘derde’ in plaats van de ‘eerste partij’.

Compensatie ongeacht verantwoordelijkheid
Een grote meerderheid van zorggebruikers is tevreden dat minister Klink ondermeer het recht op beschikbare en bereikbare zorg, het recht op kwaliteit en veiligheid van zorg en het recht op privacy wettelijk wil verankeren. Maar dat het recht op financiele compensatie in het wetsvoorstel ontbreekt, wordt als een gemiste kans gezien. Eric Verkaar van Zorgbelang Nederland ziet het recht op compensatie als een belangrijke erkenning van het feit dat er in de zorg ook fouten gemaakt worden en dat de schade daarvan gecompenseerd moet worden. “Als er iets misgaat moet er automatisch financiele compensatie toegewezen worden, ongeacht wie er verantwoordelijk is voor de fout”, vindt Verkaar “Nu moet de patient wachten tot de schuldvraag is beantwoord voordat hij in aanmerking komt voor schadevergoeding. Dat is vaak pas na een langdurige procedure.” Ook willen zorggebruikers dat de afhandeling en beoordeling van klachten gebeurt door onafhankelijke en laagdrempelige klachtencommissies.

Recht op zorg in het buitenland
In het manifest wordt minister Klink verder dringend gevraagd om het wettelijk recht op medezeggenschap via clientenraden in niet-AWBZ-instellingen te handhaven. Ook missen zorggebruikers de wettelijke garantie dat patienten recht hebben op voldoende tijd en aandacht van de zorgverlener. Daarnaast willen zorggebruikers dat toestemming voor uitwisseling van gegevens via het Elektronisch Patientendossier wettelijk wordt vastgelegd. En niet, zoals nu het geval is, dat bij geen expliciet bezwaar Elektronische Dossiers als vanzelfsprekend worden uitgewisseld.

Tenslotte moet met het wegvallen van de binnengrenzen in Europa het recht op zorg in het buitenland opgenomen worden als patientenrecht.

Levendig debat
Voorafgaand aan de presentatie van het manifest ontspon zich onder leiding van Rob Oudkerk een levendig debat tussen vertegenwoordigers van diverse partijen in het veld van zorg en welzijn. Over de wenselijkheid van de nieuwe wet en de concrete invulling van het recht op privacy, het recht op afstemming en het recht op compensatie liepen de meningen wijd uiteen. Volgens Paul Rijksen, directeur van artsenorganisatie KNMG, is een nieuwe wet helemaal niet nodig: “Bestaande wet- en regelgeving is ruim voldoende.” Veel verwacht hij echter van nieuwe richtlijnen die de KNMG ontwikkelt voor artsen, zeker op het gebied van afstemming van zorg. “Daar gaat het nodige mis”, beaamde hij: ”Vroeger had een patient maar één zorgverlener, tegenwoordig misschien wel tien. Op die ontwikkeling is onvoldoende ingespeeld.” Ook letselschadeadvocaat John Beer vindt dat bestaande aansprakelijkheidswetgeving voldoende mogelijkheden biedt om schade bij medische fouten te verhalen. “Of dat nu in het verkeer is of in de gezondheidszorg maakt in wezen niet uit. Maar dan moet wel duidelijk zijn dat er sprake is van schade door schuld. Probleem is daarbij dat de oorzaak van medische fouten heel moeilijk aan te tonen is. Zo gauw er een conflict is, gaan de luiken bij artsen dicht.” Gita Gallé, directeur van de Vereniging van ziekenhuizen (NVZ), pleitte voor het instellen van fondsen voor slachtoffers van medische missers: “Het is een gemiste kans om dit niet in de nieuwe wet te regelen.” Warm voorstander van een nieuwe wet voor patientenrechten was Annemiek Goris, directeur Stichting Health Management Forum. Goris: “Het recht op privacy is bijvoorbeeld een mensenrecht dat elders al vastgelegd is. Maar het voegt wel degelijk iets toe als je alle rechten op het gebied van gezondheid bij elkaar zet.”

De activiteiten rondom de Europese Dag van de Rechten van de Patient werden mede mogelijk gemaakt door zorgverzekeraar CZ en het Ministerie van VWS.

Zorgbelang Nederland

http://www.zorgbelang-nederland.nl