Apotheken mogen wettelijk beschermd worden
Array
Europese lidstaten mogen het bezit en de exploitatie van een apotheek voorbehouden aan apothekers. Dat heeft het Europese Hof van Justitie dinsdag geoordeeld. Het Hof boog zich over een geding tussen apothekers en belangenverenigingen uit Saarland en de Nederlandse postorderapotheek DocMorris, die een vergunning had gekregen om een filiaal te openen in de Duitse deelstaat. Dat was volgens de apothekers in strijd met de Duitse wet die uitsluitend apothekers het recht verleent om een apotheek uit te baten.
Het Hof oordeelde dinsdag dat die Duitse wet niet in strijd is met de vrijheid van vestiging en het vrije verkeer van kapitaal. Uitzonderingen op die Europese basisprincipes zijn immers mogelijk om ‘een veilige en kwalitatief hoogstaande geneesmiddelenvoorziening van de bevolking te waarborgen’. Het Hof meent dat apothekers met hun opleiding, ervaring en aansprakelijkheid meer waarborgen bieden dan niet-apothekers.
Het waarborgen van kwaliteit en het volksgezondheidsbelang worden door Brussel zo belangrijk gevonden dat de Nederlandse apotheker DocMorris gedwongen wordt zijn filialen in Duitsland te sluiten.
Het Hof velde dinsdag een identiek oordeel in een Italiaanse zaak. De arresten vormen een tegenvaller voor groothandelaars in geneesmiddelen als het Duitse Celesio en het Britse Alliance Boots, die op basis van de vrijheid van vestiging filialen willen openen in Europa. Zo maakte de beurskoers van Celesio een flinke duik na de bekendmaking van de arresten.
Het Duitse verbod op fremdbesitz, dat wil zeggen alleen een apotheker kan eigenaar zijn van een apotheek, is niet in strijd zijn met het recht op vrije vestiging.
Met deze conclusie zet de Europese rechter een streep door de plannen van DocMorris om een Europese apotheekketen op te zetten. Het gevolg van deze uitspraak is dat Duitse patienten verstoken blijven van goedkopere Nederlandse medicijnen. Is deze belemmering in de toegang tot goedkope geneesmiddelen wederom het bewijs van ongewenste “Brusselse bemoeizucht� Een korte bespreking van de recente uitspraak geeft meer duidelijkheid.
De redenering die het Hof toepast luidt, samengevat, als volgt. Ondanks de exclusieve bevoegdheid van lidstaten om hun zorgstelsel – inclusief de apothekersmarkt – in te richten, behoren zij daarbij wel de spelregels van het vrije verkeer in acht te nemen. Dit betekent concreet dat het betwiste verbod op fremdbesitz Europese bedrijven belemmert om zich in Duitsland te vestigen. Niettemin wordt een dergelijk beperking gerechtvaardigd door het volksgezondheidsbelang: het waarborgen van een veilige en kwalitatief hoge geneesmiddelenvoorziening.
Het verbond van apothekers vreest dat niet het gezondheidsbelang van de patient, maar bedrijfseconomische belangen (rentabiliteit en winstoogmerk) doorslaggevend zullen zijn bij de exploitatie van apotheken door een commercieel bedrijf als eigenaar. De apotheker in loondienst opereert niet onafhankelijk met het gevaar dat de eigenaar onvermijdelijk invloed uitoefent op het verstrekkingenbeleid van geneesmiddelen. Aldus vormt de commerciele logica van de industrie een aantasting van de neutraliteit van het deskundig en objectief farmaceutisch advies. Met de eigenaar-apothekersregel wordt een belangenconflict voorkomen en wordt het fenomeen van overconsumptie van geneesmiddelen (en verspilling van financiele middelen) bestreden.
Beide argumenten, te weten het beroep op de kwaliteitswaarborging (onafhankelijk advies) en het volksgezondheidsbelang (doelmatige besteding publieke middelen) worden door het Hof gehonoreerd, waardoor DocMorris gedwongen wordt zijn filialen in Duitsland te sluiten.
Bron: Standaard
