Nieuwe vorm van stamcelonderzoek in Nederland
ArrayHet Hubrecht Instituut gaat via een nieuwe methode stamcellen maken. Via de zogenaamde iPS-techniek is het mogelijk stamcellen te maken van gewone lichaamscellen. Het instituut heeft hiervoor stamcelonderzoeker dr. Niels Geijsen van het Harvard Stem Cell Institute aangetrokken. Het stamcelonderzoek is veelbelovend voor het opsporen en behandelen van ziekten zoals Alzheimer. Het Hubrecht Instituut is een KNAW-instituut en is geaffilieerd met het UMC Utrecht.
Geijsen werkt nu bij het Harvard Stem Cell Institute in Boston. Vanaf deze maand begint hij met het opzetten van een onderzoeksgroep bij het Hubrecht Instituut. Geijsen is een expert in de zogenaamde iPS-techniek (‘induced pluripotent stem cells’). Via deze methode kan elke lichaamscel getransformeerd worden tot een stamcel. iPS-stamcellen hebben bijna dezelfde eigenschappen als stamcellen uit embryo’s die overblijven na IVF-behandelingen. Maar aan het maken van iPS stamcellen kleven geen ethische bezwaren, bij het gebruik van embryonale stamcellen is dat wel het geval.
Een veelbelovende toepassing van de iPS-methode is het maken van cellijnen van patienten voor het bestuderen van ziektes. Het is bijvoorbeeld mogelijk een iPS-stamcel van een Alzheimer-patient uit te laten groeien tot een zenuwcel. Deze ‘Alzheimer-zenuwcel’ worden vervolgens vergeleken met gewone zenuwcellen en dat levert wellicht aanwijzingen voor de vroege opsporing van de ziekte. Bij het Harvard Stem Cell Institute hebben onderzoekers al twintig ziekte-specifieke cellijnen gemaakt, onder meer van Parkinson en diabetes type I.
Een stap verder is het gebruik van iPS-stamcellen voor behandelingen. De hoop is dat iPS-stamcellen kunnen worden gebruikt om defecte cellen of zelfs hele organen in patienten te vervangen. Weefsel gemaakt via iPS-stamcellen bestaat per definitie uit lichaamseigen cellen en zal dus geen afstotingsreactie geven als het wordt teruggeplaatst in het lichaam.
Bron: UMC Utrecht