Nieuwe aanpak prikkelbare darm in BMJ
ArrayDe toevoeging van oplosbare vezels aan het dieet vermindert buikpijn bij patienten met het prikkelbare darm syndroom (PDS). Deze vezels zitten in psyllium, in groente en in fruit. René Bijkerk beschreef dat in februari van vorig jaar al in zijn proefschrift, vandaag publiceert het medische tijdschrift British Medical Journal zijn resultaten online.
“Het betekent internationale erkenning van ons werk”, aldus Bijkerk. “Het zal internationaal de aanpak van PDS veranderen. Voor Nederland zijn we bezig met het ontwikkelen van een multidisciplinaire richtlijn voor de behandeling van PDS. De resultaten uit BMJ nemen we daar natuurlijk in mee.”
De toevoeging van oplosbare vezels aan het dieet vermindert buikpijn bij patienten met het prikkelbare darm syndroom (PDS). Deze vezels zitten in psyllium, in groente en in fruit. Onoplosbare vezels, zoals tarwezemelen die in bruin brood zitten, hebben bij veel patienten met PDS juist een nadelig effect op de darmklachten. Dat ontdekte René Bijkerk in zijn promotieonderzoek dat hij uitvoerde aan het UMC Utrecht.
In zijn onderzoek volgde Bijkerk gedurende drie maanden 275 patienten met het prikkelbare darm syndroom die met darmklachten hun huisarts bezochten. De deelnemers waren onderverdeeld in drie groepen. Die gebruikten elke dag tien gram oplosbare vezels (psyllium), of onoplosbare vezels (tarwezemelen) of een placebo (rijstebloem). Patienten die dagelijks oplosbare vezels gebruikten bleken de eerste twee maanden minder buikpijn te hebben dan deelnemers in de andere groepen, in de derde maand was er geen duidelijk verschil meer.
Op basis van zijn resultaten raadt Bijkerk huisartsen aan vaker psyllium voor te schrijven aan patienten met het prikkelbare darm syndroom. Het is veilig en heeft bij een groot deel van de patienten een gunstig effect. Het gebruik van tarwezemelen raadt hij af omdat het bij sommige patienten juist tot een verergering van de symptomen leidt. Psyllium kan zonder recept bij de drogist of apotheek worden gekocht en wordt bij chronisch gebruik vergoed door de ziektekostenverzekeraar. Toevoeging van oplosbare vezels aan het dagelijkse dieet is een eenvoudige, goedkope en een effectieve methode om de klachten van PDS te beperken.
De werking van beide soorten vezels verschilt sterk. Oplosbare vezels zoals psyllium zijn goed in water oplosbaar en worden door darmbacterien afgebroken. De stoffen die daarbij vrijkomen, zoals vetzuren, zouden de normalisering van de darmfunctie ten goede komen. Onoplosbare vezels, zoals tarwezemelen die in bruin brood zitten, trekken als een spons water aan en worden niet verteerd. Ze prikkelen de darm en dit zou de verergering van de prikkelbare darm symptomen kunnen verklaren.
Ongeveer een miljoen Nederlanders hebben last van het prikkelbare darm syndroom, een kwart daarvan consulteert daarvoor regelmatig de huisarts. Het is een darmaandoening, die gepaard gaat met buikpijn en krampen. Periodes met en zonder klachten wisselen elkaar af en met name als de aandoening chronisch wordt, ondervinden patienten veel hinder. Bij behandeling van het prikkelbare darm syndroom worden geneesmiddelen meestal niet aangeraden omdat van geen enkel medicament de effectiviteit is aangetoond.
René Bijkerk promoveerde op 26 februari 2009 aan de Universiteit Utrecht.
Bron: UMCU