Vrijheidsbeperkende onrustbanden in de zorg veel minder gebruikt

Zorg doet Zweedse band succesvol in de ban
Het weren van vrijheidsbeperkende onrustbanden in de zorg is een succes. In 30 instellingen in de ouderen- en verstandelijke gehandicaptenzorg is het aantal mensen dat wordt vastgebonden in slechts een halfjaar tijd al met tweederde afgenomen. Jaarlijks sterven meerdere mensen door foutief gebruik van de Zweedse band. In 2011 moeten alle onrustbanden zijn verbannen.

Uit het Verbetertraject Ban de Band van Zorg voor Beter blijkt dat de 30 deelnemende instellingen het aantal banden van 334 naar 120 hebben teruggebracht. Veelal bleek een alternatief voor de zware vrijheidsbeperkende maatregel niet nodig. De cijfers worden vandaag bekend gemaakt tijdens het congres ‘Zorg voor Vrijheid, de volgende stap’ in Ede. Zorg voor Vrijheid is een initiatief van de Inspectie voor de Gezondheidszorg in samenwerking met de brancheorganisaties, beroepsverenigingen en clientenorganisaties in de zorg.

Vastbinden in zorg moet over twee jaar zeldzaam zijn
“Uit landelijke metingen blijkt dat het aantal onrustbanden in de ouderenzorg dit jaar al met de helft is verminderd”, zegt Elly Duijf, projectleider van Zorg voor Vrijheid. “We willen dat over twee jaar alle banden uit de zorg zijn verbannen en dat de mensen meer bewegingsvrijheid hebben. Dat vraagt om een cultuuromslag. Daarom gaan we binnenkort het land in om met de zorginstellingen te praten over het belang van bewegingsvrijheid en wat zorgorganisaties daar aan kunnen doen. Dat is nog te weinig bekend.”

Andere bejegening
Mensen in zorginstellingen krijgen onrustbanden om te voorkomen dat ze vallen of met agressief gedrag zichzelf of een ander wat aandoen. In veel gevallen blijkt het ‘paardenmiddel’ onnodig. “Een andere vorm van bejegening blijkt soms ook voldoende te zijn”, zegt Marjolein van Vliet van Vilans, het kenniscentrum voor de langdurende zorg en uitvoerder van het Verbetertraject Ban de Band. “Als je weet waarom iemand onrustig wordt, dan kan je daar wat aan doen. Een rustgevend wandelingetje blijkt soms net zo effectief als het vastbinden van iemand. Het is maatwerk en daarbij kan uit tal van goede alternatieven worden gekozen.”

Schadelijke gevolgen onrustbanden
Uit onderzoek van de Universiteit van Maastricht blijkt dat het vastbinden van bewoners van zorginstellingen negatieve gevolgen heeft op de lange termijn. Zowel lichamelijk als psychologisch. Vastbinden bevordert het ontstaan van incontinentie, doorligwonden, depressie, agressie, onrust en agitatie. Tevens verzwakken botten en spieren van de persoon die is vastgebonden. Daardoor stijgt de kans dat ze iets breken. Gedwongen lichamelijke passiviteit leidt tot een forse achteruitgang van het denkvermogen, het slaap-waakritme en stemming van bewoners.

Ongelukken
Omdat vastbinden weerstand opwekt, proberen sommige bewoners zich met alle macht te bevrijden uit de onrustbanden. Daarbij lopen ze vaak schaafwonden of blauwe plekken op. Jaarlijks loopt de worsteling een aantal keer dramatisch af. De vastgebonden bewoner hangt zichzelf op in de onrustband. In 2008 kwamen zo al acht mensen om het leven.

Over Zorg voor Vrijheid
De IGZ, de brancheorganisaties, de beroepsverenigingen en de clientenorganisaties uit de gehandicaptenzorg en de ouderenzorg hebben op 18 november 2008 de handen ineen geslagen om het gebruik van vrijheidsbeperkende maatregelen fors terug te dringen. Een van de kernpunten van dit plan is het maximaal uitbannen van het gebruik van onrustbanden. Op het congres ‘Zorg voor Vrijheid de volgende stap’ wordt een vernieuwde website gelanceerd met handreikingen en tips voor zorgverleners en beleidmakers. In 2010 volgen meer ondersteunende actviteiten. Zoals consultatieteams die zorgverleners kunnen adviseren bij ingewikkelde vragen. Zie ook www.zorgvoorvrijheid.nl.

Over Zorg voor Beter
Zorg voor Beter stimuleert organisaties in de langdurende zorg om te werken aan kwaliteitsverbetering en duurzaamheid van de zorg. Dit om iedereen nu én in de toekomst goede zorg te kunnen garanderen. Zorg voor Beter biedt een methodische aanpak, goede voorbeelden en advies van experts. Leren van elkaar staat centraal. Zorg voor Beter is een initiatief van het ministerie van VWS. ZonMw heeft de regie. Vilans is een hoofduitvoerder van de verbetertrajecten. Meer dan 700 zorgorganisaties deden al mee. Zie ook www.zorgvoorbeter.nl.

Meer informatie

• Voor meer informatie kunt u contact opnemen met het secretariaat van Zorg voor Vrijheid 030 – 238 12 13 of het secretariaat van Vilans 030-789 23 13.
• De film Ban de band van Vilans laat zien dat afbouwen van het gebruik van de onrustband heel goed mogelijk is. De film toont goede voorbeelden uit de verstandelijk gehandicaptensector en uit de verpleeghuiszorg. De dvd Ban de band is te bestellen in de Vilans-webwinkel.
• Het antwoord op de meest voorkomende vragen over vrijheidsbeperkende maatregelen staat in de brochure ‘Zorg voor leven in vrijheid’ van Vilans. De brochure is bestemd voor familie of andere vertegenwoordigers van clienten die te maken hebben met vrijheidsbeperking.

Bron: Zorg voor Beter

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

https://www.medicalfacts.nl

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.