Imatinib kan chronische myeloïde leukemie wel degelijk genezen
Array
Het geneesmiddel Imatinib kan wel degelijk chronische myeloïde leukemie genezen. Dat bewees prof. dr. Tom Lenaerts (Vrije Universiteit Brussel/ ULB) in samenwerking met enkele vooraanstaande onderzoekers uit het buitenland aan de hand van een computermodel. Het onderzoek ontkracht een belangrijke kritiek van sceptici. Hun resultaten worden gestaafd door klinische resultaten bij patienten.
Chronische myeloïde leukemie of CML is een menselijke bloedkanker die ontstaat in de hematopoetische stamcellen (verantwoordelijk voor de productie van bloedcellen) en het hematopoetisch systeem ontregelt door een ongecontroleerde groei van myeloïde cellen te veroorzaken. Deze wildgroei wordt veroorzaakt door een genetisch defect: een translocatie tussen twee chromosomen, die leidt tot het typische Philadelphiachromosoom. Door deze fusie ontstaat het zogenoemde BCR-ABL-eiwit, dat als een enzym werkt en verantwoordelijk is voor de ontregelde ontwikkeling van de witte bloedcellen.
Aangezien CML ontstaat in de hematopoetische stamcellen in het beenmerg, werd beenmergtransplantatie tot voor een paar jaar beschouwd als de meest effectieve behandeling voor CML. Maar deze procedure is niet zonder gevaar, en vergt bovendien een hele zoektocht naar de juiste donor. Daarom zochten wetenschappers naar een alternatief in de vorm van therapeutische moleculen die de ongebreidelde groei van BCR-ABL-bevattende cellen kunnen tegengaan. Een dergelijk geneesmiddel, imatinib/gleevec/STI-571 werd recent in de klinische praktijk ingevoerd, maar zou volgens critici niet in staat zijn om CML te genezen omdat het niet raakt aan de leukemische stamcellen, die als primaire oorzaak van de ziekte worden beschouwd.
Samen met onderzoekers uit de Mayo clinic in de Verenigde staten, het Max-Planck instituut voor Evolutionaire Biologie in Duitsland en de Universiteit van Minho in Portugal, heeft dr. Tom Lenaerts nu echter aangetoond dat deze theorie niet klopt als men rekening houdt met het feit dat de dynamiek van stamcellen en vroege vooroudercellen onderhevig is aan stochastische effecten. Ze ontwikkelden een computermodel van hematopoese en CML, waarbij er rekening gehouden wordt met deze stochasticiteit, en ontdekten dat bij de overgrote meerderheid van de virtuele patienten (84 procent) met CML de leukemische stamcellen nodig om de ziekte te genereren niet meer aanwezig waren. Meer nog: de leukemische stamcellen differentieren vroeg in het proces, waardoor de progenitorcellen de motor achter de ziekte worden.
Deze ontdekking heeft enkele belangrijke gevolgen waaronder de observatie dat het geneesmiddel Imatinib wel degelijk de ziekte kan genezen indien er geen resistentie voor het medicijn optreedt. Dit vereist wel dat de behandeling voldoende lang wordt toegediend waardoor zowel de responsgraad, als de kans dat de patient niet hervalt na het stopzetten van de medicatie, toenemen met de tijd. De resultaten stroken bovendien met onafhankelijke klinische resultaten die het gevolg van de behandeling met Imatinib bij echte patienten bestuderen.
Bron: VUB
