Gebruik cholesterolverlagers (statines) laatste 12 jaar vertwintigvoudigd
Array
Toename vooral bij mensen die nog geen hart-of vaatincident hebben gehad
Statines worden vandaag genomen door 1 op 5 volwassen Belgen van 35 jaar en ouder, en ze kosten de ziekteverzekering jaarlijks meer dan 215 miljoen €. Dit is 7% van het budget voor geneesmiddelen buiten het ziekenhuis. Dit stelde het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) vast in zijn meest recente rapport. De stijging van het gebruik vindt men vooral bij mensen met een te hoog cholesterolgehalte die hun risico op een hart-of vaatincident (bvb een hartinfarct)willen verlagen, eerder dan bij mensen die reeds een dergelijk incident gehad hebben. Het KCE pleit ervoor om het gebruik van statines te beschouwen als een element van een globaal cardiovasculair preventiebeleid. Een wijziging van levensstijl, zoals stoppen met roken, meer lichaamsbeweging en gezonde voeding zouden daarbij voorrang moeten krijgen.
Meer dan 80% van de Belgen tussen 35 en 74 jaar heeft een teveel aan slechte cholesterol, wat het risico op hart- en vaatziekten en op overlijden verhoogt. Het is belangrijk om in de eerste plaats de levensstijl aan te passen : een gezonde voeding, stoppen met roken en meer bewegen. Bijkomend kan dit risico worden verminderd door het nemen van cholesterolverlagende geneesmiddelen. De zogenaamde statines zijn hiervan een belangrijke groep.
Spectaculaire toename gebruik statines
Het gebruik van statines is de laatste jaren enorm toegenomen. In vergelijking met 12 jaar geleden nemen de Belgen 20 maal meer statines. Vandaag neemt 1 op 5 volwassen boven de 35 jaar het geneesmiddel. Statines zijn daardoor een van de meest gebruikte geneesmiddelen in Belgie, en ze nemen een grote hap uit het budget van de ziekteverzekering: 7% van het ambulant geneesmiddelenbudget, of jaarlijks meer dan 215 miljoen €.
Statines worden vooral meer genomen in het kader van primaire preventie. Het gaat om steeds meer mensen met een te hoog cholesterolgehalte, die nog niet werden geconfronteerd met een hart-of vaatziekte, maar die wel een risico lopen. Het verhoogd gebruik van statines in Belgie hangt dus samen met een ongezonde levensstijl, de vergrijzing en een algemene tendens tot medicalisering van preventie.
Volgens het KCE zouden statines maar een van de elementen mogen zijn van een globaal cardiovasculair preventiebeleid. Een wijziging van levensstijl, zoals stoppen met roken, meer lichaamsbeweging en gezonde voeding, krijgt best prioriteit. Dit vraagt wel structurele maatregelen en informatiecampagnes voor het grote publiek.
Gebruik na een hart-of vaatincident vaak te laag
Na een hospitalisatie voor een cardiovasculair incident werd in 2006 slechts bij iets meer dan de helft van de patienten een statinebehandeling opgestart. Het al dan niet toedienen van statines hangt nauw samen met het soort aandoening: bijna alle vijftigers kregen na een acuut hartinfarct statines voorgeschreven. Daarentegen kreeg maar 58% van die leeftijdsgroep statines na een beroerte. Het aantal statinevoorschriften voor deze hoogrisico patienten kan volgens het KCE dus best hoger.
Grote prijsverschillen…
In Belgie zijn er 5 statines op de markt, met belangrijke onderlinge prijsverschillen. Simvastatine (Zocor® en generieken ) en pravastatine (Prareduct®, Pravasine® en generieken) zijn het goedkoopst. Zij kosten jaarlijks per patient respectievelijk ongeveer 70 en 146 €. Atorvastatine (Lipitor®) is met zijn jaarlijkse kostprijs van 416 € per patient het duurst.
…maar geen verschillen op gebied van nut en veiligheid
Ondanks dit prijsverschil is er geen verschil op gebied van nut en veiligheid tussen de produkten, als de juiste dosering, die nodig is om een effect te hebben, wordt genomen. Zo heeft 10 mg atorvastatine hetzelfde effect als 40 mg Simvastatine.
Over de verhouding tussen het risico en de voordelen van het meest recente produkt rosuvastatine (Crestor®, op de markt sinds 2003) is wel nog niet alles gekend.
De aanbeveling van het RIZIV om als startbehandeling vooral simvastatine en pravastatine te gebruiken is dus wetenschappelijk gegrond, en zou daarom optimaal moeten worden toegepast.
Het eventuele voordeel van een preventie door statines is evenredig met het individuele risicoprofiel van de patient: voor een patient met een laag risico zullen statines weinig voordeel opleveren. Vooraleer met een behandeling voor vele jaren te starten moet er daarom hierover best eerst grondig met de patient overlegd worden.
Het rapport is beschikbaar op de website van het KCE: http://kce.fgov.be/index_nl.aspx?SGREF=5260&CREF=18215
Bron: KCE
