Hoe die cellen bij de ziekteverwekker Pseudomonas aeruginosa ontstaan

Voor de eerste keer Pseudomonas aeruginosa
Sommige infecties willen maar niet overgaan, hoewel de bacterien die de ontsteking veroorzaken, wel degelijk gevoelig zijn voor de antibiotica die een patient krijgt toegediend. De bacterien blijken spontaan een celtype te vormen waarop antibiotica geen vat hebben, zogeheten persistente cellen. Een team van Belgische microbiologen onder leiding van Jan Michiels van de Katholieke Universiteit Leuven beschrijft in het Journal of Medical Microbiology hoe die cellen bij de ziekteverwekker Pseudomonas aeruginosa ontstaan.

Bij de meeste patienten met mucoviscidose worden bacterien geïsoleerd uit de lagere luchtwegen. Soms zijn deze bacterien aanwezig zonder veel ontsteking te veroorzaken. Vaak leiden infectie met deze kiemen tot klachten van hoesten en productie van fluimen. Meestal gaat de aanwezigheid van bacterien gepaard met een ontstekingsreactie die traag de luchtwegen en de longen blijvend beschadigt (zie ook de fiche ‘Wat gebeurt er met de longen bij mucoviscidose?’).

Welke bacterien worden teruggevonden in de long bij mucoviscidose patienten?
Bij jonge kinderen met mucoviscidose worden voornamelijk kiemen zoals Staphylococcus aureus en Hemophilus influenza aangetroffen. De behandeling van deze infecties gebeurt met antibiotica langs de mond of, wanneer het kind ernstig ziek is, langs intraveneuze weg.
Mucopatienten kunnen ook luchtweginfecties hebben met de bacterie Pseudomonas aeruginosa en dit risico neemt toe met de leeftijd. Pseudomonas aeruginosa is een bacterie die zeer verspreid in de omgeving voorkomt. Bij verder gezonde personen veroorzaakt Pseudomonas aeruginosa geen infecties.
Wanneer we deze kiem terugvinden zullen we dit altijd behandelen ook wanneer er geen klachten zijn. Bij een eerste of beginnende infectie kunnen we deze infectie met Pseudomonas aeruginosa in ongeveer 80% volledig uitroeien met  antibiotica.

Wat is chronische infectie met Pseudomonas aeruginosa ?
Naarmate kinderen ouder worden, gebeurt het steeds vaker dat Pseudomonas aeruginosa in de luchtweg gekweekt wordt.  Na een tijd kan het zijn dat de infectie niet meer volledig verdwijnt na behandeling met antibiotica en dat behandeling de infectie slechts in ernst vermindert. De kiemen verdedigen zich namelijk tegen antibiotica door zich te omhullen met een ‘slijmkapsel’ (mucoide Pseudomonas). Op dat ogenblik spreken we van chronische infectie met Pseudomonas aeruginosa.
Chronische infectie met Pseudomonas aeruginosa kan leiden tot meer klachten van hoesten en slijmproductie waardoor frequentere nood aan antibiotica. Wanneer men groepen mucopatienten vergelijkt mét en zonder Pseudomonas aeruginosa, zijn kinderen mèt chronische Pseudomonas aeruginosa infectie gemiddeld vaker ziek en gaat de longfunctie ook wat sneller achteruit.  Pseudomonas aeruginosa infecties maken kinderen met mucoviscidose meestal niet plots ziek. Bovendien is het geen zwart/wit gegeven: bij sommige mucopatienten wordt Staphylococcus aureus gekweekt met ernstige klachten als gevolg.  Bij andere patienten kan het zijn dat, ondanks chronische Pseudomonas aeruginosa infectie van op jonge leeftijd, een relatief gunstig verloop kennen.

Waar komen de infecties vandaan ?
Wanneer kinderen met mucoviscidose voor de eerste keer een Pseudomonas infectie oplopen, gaat het meestal om een kiem uit de omgeving. Pseudomonas aeruginosa is een kiem die zich thuis voelt in water. Het risico op infectie heeft meestal niets te maken met hygiene in de thuis- of schoolomgeving van het kind.  Het zijn niet zozeer de omgevingsfactoren, doch eerder de vatbaarheid van de longen dat bepaalt wanneer een eerste Pseudomonas aeruginosa infectie plaatsvindt.

Kruisinfectie
Kruisinfecties via andere patienten die met Pseudomonas aeruginosa geïnfecteerd zijn, is uitzondering en geen regel. Toch is het belangrijk hygienische maatregelen in acht te nemen bij contact met andere mucopatienten.  Het is daarom dat in ons ziekenhuis aparte raadplegingen worden ingelegd voor patienten mèt en zonder Pseudomonas aeruginosa. Ook bij opname zal u informatie krijgen over welke maatregelen u moet naleven om kruisinfecties te voorkomen.

Hoe behandelen we een eerste of recente Pseudomonas infectie ?
Indien voor de eerste keer een Pseudomonas aeruginosa wordt gekweekt, wordt deze altijd behandeld. De manier van behandelen wordt bepaald door de klachten en door de gevoeligheid van de kiem aan antibiotica.   Indien er een duidelijke toename van klachten is, moet de infectie behandeld worden met  antibiotica langs intraveneuze weg. Bij kinderen die niet of weinig ziek zijn, wordt een behandeling ingesteld met Ciproxine langs de mond gedurende 3 maanden samen met antibiotica in aerosol (Colistineb) gedurende drie maanden. Momenteel wordt, in het kader van een klinisch studie deze behandeling vergeleken met een behandeling bestaande uit een ander antibioticum in aerosol (TOBI) gedurende 28 dagen. Bij deze studie wordt, indien de infectie niet weg is na de ingestelde behandeling overgeschakeld naar de andere behandeling.

Hoe behandelen we chronische Pseudomonas aeruginosa infectie?
Bij chronische Pseudomonas aeruginosa infectie worden dagelijks antibiotica in aerosol toegediend om de infectie onder controle te houden. Bij sommige patienten wordt om de 3 maanden een intraveneuze behandeling toegediend. Als chronische Pseudomonas aeruginosa infectie geconstateerd wordt, is het belangrijk te weten dat het ziekteverloop verschilt van kind tot kind én dat de behandeling van kind tot kind wordt aangepast.

Opsporen van de kiem maakt vroege behandeling mogelijk.
Wij willen benadrukken dat het niet nodig is in paniek te slaan wanneer de arts meldt dat Pseudomonas aeruginosa bij uw kind wordt gekweekt, ook niet indien dit op jonge leeftijd gebeurt.  Hoe nauwkeuriger we zoeken naar Pseudomonas aeruginosa infecties, des te vroeger deze infecties worden opgepikt. De belangrijkste boodschap is: een frequente opvolging en het frequent nemen van luchtwegkweken om snel een behandeling in te stellen vooraleer de infectie al maanden bezig is.

Samengevat
Infecties met Pseudomonas aeruginosa zijn typisch voor mucoviscidose en komen regelmatig op jonge leeftijd voor. Chronische Pseudomonas aeruginosa infecties komen frequenter voor bij oudere mucoviscidosepatienten in vergelijking met jonge patienten. Belangrijk is dat eerste infectie Pseudomonas  bij de meerderheid van de kinderen (tijdelijk) kan worden uitgeroeid. Het is daarom dat altijd een behandeling zal worden opgestart met antibiotica via de mond of intraveneus samen met antibiotica via aerosol, ook indien uw kind geen symptomen heeft of niet ziek is. Bij een eerste Pseudomonas infecties is het belangrijk te onthouden dat omwille van de hoge kans van uitroeiing er geen reden tot paniek is.

Bron : KU Leuven

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.

Recente artikelen