Ouderen vaak geëxcludeerd uit trials
ArrayArtsen kunnen er niet met zekerheid van uitgaan dat resultaten van klinische trials ook gelden voor hun oudere patienten. Meer dan de helft van de klinische trials die in 2007 in 5 grote medische vakbladen verschenen, excludeerde namelijk patienten op basis van leeftijd of leeftijdgerelateerde ziekten. Dat stellen Donna Zulman en collega’s (University of Michigan) in Journal of General Internal Medicine (2011; doi:10.1007/s11606-010-1629-x).
Zulman et al. analyseerden 109 fase III- en fase IV-trials met als primaire uitkomstmaat morbiditeit of mortaliteit, die in 2007 verschenen in JAMA, The Lancet, NEJM, Circulation en BMJ.
Slechts 44 artikelen (40%) rapporteerden het totale leeftijdsbereik en 22 trials (20%) excludeerden patienten boven een bepaalde leeftijd. 50 studies (46%) hadden geen bovenste leeftijdsgrens maar wel criteria die ouderen disproportioneel uitsloten zoals een verminderde levensverwachting, lichamelijke handicaps en functiebeperkingen.
Ongeveer een kwart van de onderzoeken evalueerde de algemene gezondheid, fysieke functies of de kwaliteit van leven: factoren die zeer relevant zijn voor ouderen. 42 onderzoeken voerden leeftijdsspecifieke subgroepanalyses uit. Deze trials waren vaker multicentrisch, gefinancierd door de industrie en maakten minder gebruik van strikte methodologie: in slechts 3 van deze studies was leeftijd een continue variabele en minder dan de helft ging op zoek naar mogelijke confounders zoals comorbiditeit. 7 artikelen meldden significante resultaten, wijzend op behandelverschillen naar leeftijd.
De resultaten wijzen op een ondervertegenwoordiging van ouderen met complexe ziektebeelden in grote klinische trials, waarop veel beleid wordt of is gebaseerd. Zulman en collega’s menen dat studies patienten van alle leeftijden met verschillende ziekten moeten includeren. Het includeren van ouderen in trials is niet zonder uitdagingen: behalve de kosten zijn sommige functionele of cognitieve beperkingen, comorbiditeiten en sociale omstandigheden contra-indicatief voor bepaalde behandelingen.
Bron: NtvG