Evenwichtsonderzoek brengt reis naar Mars weer stapje dichterbij
ArrayAls de mens ooit naar Mars wil reizen, moet er een oplossing gevonden worden voor de problemen met het evenwichtssysteem waar astronauten mee te kampen hebben. In zijn doctoraatsthesis legt Kristof Buytaert (Universiteit Antwerpen) een deeltje van de puzzel.
Het menselijk evenwichtssysteem wordt door velen als het zesde zintuig beschouwd, maar in tegenstelling tot de overige vijf zintuigen is het evenwichtssysteem nog lang niet tot in de fijnste details gekend. Een beetje vreemd, want meer dan twintig procent van de mensen wordt in zijn of haar leven met duizeligheid geconfronteerd, te wijten aan problemen met het evenwichtssysteem. De impact op het sociale en professionele leven van mensen is niet te onderschatten.
Een verstoring van het evenwichtssysteem speelt ook een cruciale rol in de lucht- en ruimtevaart. “In de luchtvaart is vijftien procent van de fatale ongevallen met vliegtuigen toe te schrijven aan desorientatie bij pilotenâ€, vertelt Kristof Buytaert. “De deconditionering of aftakeling van de evenwichtsreflexen spelen een cruciale rol in de problemen waarmee de meeste astronauten te kampen hebben tijdens en na een verblijf in de ruimte.â€
Otolietsysteem
In zijn doctoraatsthesis focuste de Antwerpse onderzoeker op het otolietsysteem. Dat ‘onderdeeltje’ van het evenwichtsorgaan bevindt zich in het binnenoor en is verantwoordelijk voor de detectie van lineaire versnellingen en kantelingen van het hoofd. Buytaert bestudeerde de gevolgen van een langdurig verblijf in de ruimte op dat otolietsysteem.
“Door de astronauten bloot te stellen aan artificiele zwaartekracht kunnen we de problemen met het evenwichtssysteem grotendeels tegengaanâ€, concludeert Buytaert. “Dat is van cruciaal belang in de verdere verkenning van het heelal. Als de mens ooit op Mars geraakt, zou het op zijn zachtst gezegd jammer zijn dat hij totaal gedesorienteerd is of zelfs flauw valt.â€
Die kennis is ook op aarde belangrijk voor mensen met evenwichtsproblemen en voor patienten die lange tijd in bed moeten blijven. Buytaert: “Hun problemen zijn vaak analoog met de problemen waarmee astronauten tijden en na een ruimtevlucht geconfronteerd worden. Mijn doctoraal onderzoek heeft ons meer inzicht gegeven in hoe we patienten met evenwichtsklachten beter kunnen onderzoeken en daardoor dan ook beter kunnen behandelen.â€
Bron: UA