Drie miljoen euro voor onderzoekers UMC St Radboud

Onderzoek naar gekaapte cellen en vierdimensionale geluidsbeelden van het hart.

Dr Frank van Kuppeveld van de afdeling Medische Microbiologie en dr ir Chris de Korte van de afdelingen Radiologie en Kindergeneeskunde hebben beide een VICI-subsidie ontvangen van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Van Kuppeveld gaat onderzoeken welke factoren in de cel essentieel zijn voor vermenigvuldiging van enterovirussen. Mogelijk zijn dergelijke factoren aanknopingspunten voor nieuwe medicijnen tegen virusinfecties. Chris de Korte gaat nieuwe echoapparatuur ontwerpen waarmee de anatomie en functies van hart en de bloedvaten veel beter in beeld zijn te brengen. Gekaapte cellen

Virussen zijn parasieten van de cel. Eenmaal binnengedrongen, kapen virussen de infrastructuur en de stofwisseling van de cel voor hun eigen vermenigvuldiging. Bepaalde virussen, waaronder hepatitis C, dengue, SARS en enterovirussen, verbouwen delen van de cel tot eigen werkplaatsen. In deze ‘replicatiewerkplaatsen’ wordt vervolgens het virale genetisch materiaal vermenigvuldigd.

De onderzoeksgroep van moleculair bioloog Frank van Kuppeveld heeft onlangs enkele eiwitten gevonden die een belangrijke rol spelen in dit proces. Van Kuppeveld: “Het zijn eiwitten van de cel, van de gastheer zelf. In mijn VICI-onderzoek gaan we op zoek naar nog meer van dergelijke eiwitten en willen we hun rol in de virusproductie ophelderen. Daar gaan we de meest moderne moleculaire, biochemische, virologische en microscopische technieken voor gebruiken.”

Gastheren fileren

Dat Van Kuppeveld vooral onderzoek doet naar eiwitten van de cèl die een rol spelen bij de virusproductie – en niet zozeer naar virale factoren – is een weloverwogen keuze. Waarom fileert hij de gastheren en niet de gasten? Van Kuppeveld: “Die eiwitten en andere factoren in de cel vormen ideale aanknopingspunten voor de ontwikkeling van medicijnen om de virusproductie te blokkeren. En misschien nog wel belangrijker; de kans is veel kleiner dat er resistentie ontstaat tegen dergelijke medicijnen. Bovendien is het niet ondenkbaar dat je op deze manier met één medicijn meerdere virussen kunt bestrijden, omdat ze vaak dezelfde mechanismen in de cel gebruiken om zich te vermenigvuldigen. De zoektocht naar dergelijk medicijnen maakt overigens óók deel uit van ons VICI-onderzoek.”

Beelden van ultrageluid

Klinisch fysicus Chris de Korte krijgt een VICI voor vernieuwend onderzoek naar het gebruik van ultrageluid bij patienten met hart- en vaatziekten. De Korte: “Hart- en vaatziekten zijn nog altijd een belangrijke doodsoorzaak. Bij de diagnose en controle van deze patienten wordt veel gebruik gemaakt van echografie, waarbij beelden ontstaan op basis van geluid. We gebruiken 3D echografie voor het maken van anatomische beelden. Zo kunnen we bijvoorbeeld zien wat er mis is met het hart en waar vaatvernauwingen zitten. Maar we gebruiken ook ultrageluid ook voor functionele beeldvorming, zodat we bijvoorbeeld kunnen bepalen waar de kwetsbare plaques in de vaten zitten die kunnen scheuren en zo een hart of herseninfarct kunnen veroorzaken.”

Sneller en meetbaar

Die technieken bestaan al, maar De Korte gaat nu nieuwe echoapparatuur ontwikkelen waarmee op een geheel nieuwe manier beelden worden opgenomen. De nieuwe apparatuur zorgt voor tien tot honderd keer snellere beeldvorming waardoor het combineren van gewone en functionele beelden mogelijk wordt. De Korte: “Dat moet onder andere leiden tot een betere bepaling van feitelijke, meetbare hartafwijkingen en functionele opsporing van kwetsbare plaques, waardoor we de zorg voor de hartpatienten verder kunnen verbeteren en hopelijk hart- en herseninfarcten kunnen voorkomen.”

VICI subsidie van NWO

De VICI is een subsidie van NWO (Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek), bedoeld voor senioronderzoekers die hebben aangetoond dat ze met succes een eigen vernieuwende onderzoekslijn tot ontwikkeling kunnen brengen en als coach voor jonge onderzoekers kunnen fungeren. Volgens NWO biedt het VICI-programma onderzoekers de gelegenheid een eigen onderzoeksgroep op te bouwen, vaak vooruitlopend op een structurele hoogleraarpositie.

Rene Luigies

http://health-valley.nl/lenden/eusamed

Rene is consultant op het snijvlak productontwikkeling en gezondheidszorg/projectmanager valpreventiebus/multitasker/outofthebox denker/innovator/ Eusamed bv/ Op twitter@Lodewijkjes Netherlands, Rijswijk (Gld)

René Luigies heeft 30 jaar ervaring in nationale- en internationale marketing en business development in de medische sector. Die ervaring strekt zich uit van de farmaceutische industrie tot de medische apparatuur. In 2001 startte hij zijn eigen bedrijf in Nederland. Na de succesvolle introductie van een product op het gebied van pijnbestrijding, heeft dit bedrijf zich verder ontwikkeld tot specialisatie op het snijvlak van product ontwikkeling en gezondheidszorg. Bekende succesvolle producten zijn de OHRA valpreventiebus en de OOGbus van het Oogzorgnetwerk en CZ. Binnen het bedrijf is een groot netwerk aanwezig met de belangrijkste stakeholders in de gezondheidszorg, zoals zorgverzekeringen en overkoepelende organisaties, overheid, zorgverleners, hogescholen, universiteiten en het MKB. Op dit moment wordt dit netwerk ingezet voor eigen consultancy activiteiten, en voor zijn functie als zorginnovatiemakelaar voor Health Valley.

Een volledig cv is te vinden op LinkedIn: http://nl.linkedin.com/in/reneluigies
En René Luigies is te volgen op twitter: @Lodewijkjes

Valpreventie2.0

In 2007 is het OHRA valpreventie project gestart. Dit was het resultaat van een product concept dat ik samen met iemand uit de thuiszorg en een huisarts aan OHRA presenteerde. OHRA heeft dit project volledig gefinancierd. Dit project is volledig door mij opgezet en uitgewerkt, respectievelijk gemanaged. Ook de uitwerking van de resultaten zijn door mij gedaan. Het OHRA valpreventieproject heeft geresulteerd in een afname van 35% van het aantal valincidenten op een groep van 1561 mensen.

De kosten voor de landelijke uitrol bleken te hoog voor zorgverzekeraar CZ, die OHRA heeft overgenomen. Daarmee staakte het project. In het kader van eHealth heb ik toen Valpreventie2.0 bedacht. Een internet applicatie, waarmee ouderen zelf een risicoanalyse kunnen doen, vervolgens een advies krijgen om dat risico te verminderen en vervolgd worden of zij de adviezen ook opgevolgd hebben en of zij hulp/ondersteuning nodig hebben. Daarbij een vervolg door middel van registratie van het aantal valincidenten.

Inmiddels heb ik het NIPED bereid gevonden om valpreventie2.0 te realiseren. In mijn presentatie zal ik ingaan op het proces van valpreventie 1.0 naar de realisatie van valpreventie 2.0. De obstakels, de overwegingen, de weg naar de juiste partners, de financiering, het vinden van stakeholders, en de implementatie in de gezondheidszorg. En een korte visie geven op valpreventie 3.0, waar al gesprekken over gevoerd worden.