Goede genen helpen tegen ouderdomsverschijnselen

Ouderdom komt met gebreken. We moeten wat met die gebreken gezien de vergrijzingsgolf. Bioloog Pim Dekker heeft ontdekt dat cellen van familieleden die langer leven dan gemiddeld, gunstig afwijken van die van leeftijdsgenoten. Bovendien vertonen hun cellen gelijkenis met die van veel jongere mensen. Promotie 28 februari 2012.

Nieuwe therapieen
Dekker: ‘Ouderdomsverschijnselen komen door veranderingen in biologische mechanismen. De kunst is om medicijnen te ontwikkelen die op die mechanismen ingrijpen en zo de gevolgen van ouderdomsziekten als Alzheimer of diabetes voorkomen of helpen repareren.’ Zijn promotor Rudi Westendorp vindt de resultaten van Dekker belangrijk om te zien of ze aangrijpingspunten opleveren voor toekomstige therapieen.

Leiden Lang Leven Studie
Bijzonder is het celmateriaal dat Dekker voor het onderzoek tot zijn beschikking had: cellen van een groot aantal mensen van wie ook nog eens veel bekend is. Voor de Leiden Lang Leven Studie (LLS) heeft copromotor dr. Andrea Maier een verzameling aangelegd van kunstmatig opgekweekte huidcellen van mensen uit langlevende families. De controlegroep bestaat uit hun partners die in ongeveer dezelfde omstandigheden leven. Dat celmateriaal is ingevroren, en daarmee is Dekker aan de slag gegaan.

Goede genen
Wat hebben mensen die veel langer leven wat anderen niet hebben? Onder andere goede genen. Weefsels en organen bestaan uit cellen die weer bestaan uit eiwitten. Het ?ontwerp’ voor die eiwitten ligt in het DNA opgeslagen. De 60-jarige kinderen van de 90-jarige deelnemers aan de Leiden Lang Leven Studie blijken, net als hun ouders, minder last te hebben van diabetes en hart en vaatziekten. Zelfs al is het effect van het genetisch materiaal na een generatie verdund. Dekker verrichtte zijn onderzoek met in het achterhoofd de verouderingstheorie dat bij toenemende leeftijd de schade aan cellen toeneemt. Bovendien worden de reparatie van de schade en ook de aanmaak van nieuwe cellen minder efficient.

Hoe reageert de cel?
Als een cel schade oploopt, bijv. door blootstelling aan zonlicht of sigarettenrook, zijn er drie mogelijke reacties van de cel: reparatie, stoppen met delen (senescence) of gecontroleerd afsterven. Wat blijkt? Die laatste reactie vertonen de cellen van de langlevenden meer dan de cellen van hun partners. Afsterven van de cel is een heel goede anti-kanker reactie. Langlevenden vertonen juist weer minder ?senescence’ van de cel en het negatieve effect dat zo’n veranderde cel op andere cellen heeft. Ook gunstig. De reactie van de cellen lijken bovendien op de reacties van veel jongere mensen, waarmee Dekker de langlevenden heeft vergeleken.

Wat maakt het verschil?
Hoe deze resultaten van de celexperimenten zijn terug te vertalen op mensen is het onderwerp van vervolgonderzoek. Dekker: ?Wat onderzoekers nu te doen staat is uit te zoeken welke processen in cellen de verschillen kunnen verklaren tussen langlevenden en ?normale’ mensen.

Promotie Drs. Pim Dekker ‘Cellular stress in vitro and longevity in vivo’ Datum: Dinsdag 28 februari 2012  Aanvang: 16:15 uur Faculteit: Geneeskunde/LUMC Prof.dr. R.G.J. Westendorp Dr. A.B. Maier

Links
* Langleven onderzoek * LUMC Leiden Longevity Study * (Ouderengeneeskunde LUMC) * Leiden Academy on vitality and ageing
Healthy Ageing
Eerder in het nieuws Lang leven dankzij polygame voorvaderen
Onderzoeksgebied Bioscience: the Science Base of Health

bron: Leiden Universiteit

Redactie Medicalfacts / Alida Budding - Hennink

Samen met mijn dochter Janine Budding verzorg ik dagelijks het online medisch nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant is. De rol en beleving van patiënt & Healthy Ageing, zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik heb jarenlang ervaring in diverse functies in thuiszorg.

Recente artikelen