Rondhangen is écht belangrijker dan huiswerk maken
Array
Puberteitshormonen zijn de aanjagers van sociale ontwikkelingsprocessen die jongeren doormaken. Omdat sociale uitdagingen cruciaal zijn voor het opgroeien tot volwassene, moeten jongeren daarvoor de ruimte krijgen. Dat is de rode draad in ‘Het sociale brein van de puber’, het nieuwe boek van hoogleraar neurocognitieve ontwikkelingspsychologie Eveline Crone’Ambassadeur’ voor adolescenten
Crone bewijst ook met dit boek, dat ze vier jaar na haar bestseller ‘Het puberende brein’ schreef, dat ze een ‘ambassadeur’ voor adolescenten is. Niet omdat ze hun dwarse gedrag goedpraat, maar omdat ze uitlegt hoe het komt dat jongeren afspraken niet nakomen, huiswerk ‘vergeten’, eindeloos met hun vrienden rondhangen en chatten, en zich vreselijk druk kunnen maken over hoe ze eruit zien en overkomen op anderen. Al dat gedrag is simpelweg nodig om van jongeren echte volwassenen te maken.
Sociale signalen
De ‘wie ben ik’-vraag die adolescenten zich stellen, wordt vooral beantwoord aan de hand van sociale interacties met leeftijdgenoten. Daarbij spelen acceptatie, afwijzing en aantrekkingskracht een belangrijke rol. Crone laat aan de hand van wetenschappelijke ontdekkingen die de afgelopen vijf jaar zijn gedaan, zien welke hersenmechanismen daarbij actief zijn. Het gaat daarbij om gebiedjes die een rol spelen bij het aflezen van sociale signalen – het herkennen van emoties die gezichtsuitdrukkingen en lichaamshoudingen laten zien ‘, het voelen van zulke signalen – zoals acceptatie en uitsluiting, maar ook sociale beïnvloeding ‘, en het omgaan met sociale signalen – zoals met mensen kunnen meevoelen en het perspectief van een ander kunnen innemen. Die gebiedjes functioneren bij adolescenten anders dan bij volwassenen, omdat hun hersenen nog volop in ontwikkeling zijn.
Hersenactiviteit
Zo zijn de hersengebiedjes die actief worden bij het zien van boze dan wel blije gezichten bij adolescenten extra actief, waaruit blijkt dat ze voor zulke emoties hypergevoelig zijn. Ook het hersengebiedje dat belangrijk is voor nadenken over jezelf is overactief tijdens de adolescentie. Crone ontdekte dat het voor jongeren erger is om buitengesloten te worden dan gepest. Compleet genegeerd worden leidt tot stress, depressieve gevoelens en een dalend gevoel van eigenwaarde. In de hersenen is die emotionele pijn terug te zien: het hersengebiedje dat actief wordt bij fysieke pijn, wordt dat ook als iemand sociaal wordt buitengesloten. Andersom worden bij sociale acceptatie dezelfde hersengebiedjes actief als bij beloning.
Eveline Crone Het sociale brein van de puber Uitgeverij Bert Bakker Prijs – 17,95 ISBN 9789035132696
bron: Leiden Universiteit
