Kamerbrief over preventieve activiteiten wanbetalers
Array
Geachte voorzitter,
Bijgaand zend ik u een afschrift van de (eensluidende) brief die ik heden heb verzonden aan Zorgverzekeraars Nederland, Vereniging Divosa, de Vereniging voor schuldhulpverlening en sociaal bankieren NVVK en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten waarin ik informatie verstrek over twee projecten die betrekking hebben op preventie van wanbetalers in de zorgverzekering. Ook heb ik de Staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid geïnformeerd.
Genoemde partijen zijn allen betrokken bij het “Convenant gericht op het voorkomen en oplossen van wanbetaling van de nominale premie voor een zorgverzekering ingevolge de Zorgverzekeringswet†van 15 april 2011.
De in deze brief genoemde projecten zijn een volgende stap bij het stimuleren van activiteiten die gericht zijn op het verbeteren van de preventiefase voor wanbetalers in de Zorgverzekeringswet.
Hoogachtend,
de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,
mw. drs. E.I. Schippers
Geachte heer Rouvoet,
Met de invoering van de Wet structurele maatregelen wanbetalers zorgverzekering in 2009 is beoogd te voorkomen dat mensen wanbetaler worden, te zorgen dat wanbetalers premie betalen en te bewerkstelligen dat wanbetalers terugkeren naar een normaal patroon van premiebetaling bij hun zorgverzekeraar. Deze wet heeft de mogelijkheden versterkt die zorgverzekeraars en verzekeringnemers hebben om onderling het verstoorde betaalritme weer te herstellen. In die gevallen waarin dit niet lukt voorziet de wet in de mogelijkheid dat de zorgverzekeraar de betreffende verzekeringnemer aanmeldt bij het College voor Zorgverzekeringen (CVZ) dat vervolgens de premierelatie overneemt van de zorgverzekeraar in de vorm van het heffen van een bestuursrechtelijke premie.
Wanbetaling van zorgverzekeringspremie is om meerdere redenen onwenselijk. Voor de zorgverzekeraars leidt het tot inkomstenderving en bij een hoge frequentie ondermijnt het de solidariteit die aan het zorgverzekeringsstelsel ten grondslag ligt. In de afgelopen jaren nam de wanbetaling in omvang steeds verder toe. Deze ontwikkeling past in een brede landelijke trend dat burgers überhaupt steeds vaker en steeds hogere schulden maken. Op dit moment zijn achterstanden zorgverzekeringspremie na belastingschulden de meest voorkomende schulden bij huishoudens die een beroep doen op de schuldhulpverlening. Bijna 290.000 mensen zitten vanwege wanbetaling die een langere periode dan zes maanden beslaat in het bestuursrechtelijke premieregime.
Blijkens de Eindrapportage “Evaluatie van de wanbetalersregeling” worden op dit moment nog niet alle beoogde beleidsdoelen van de wet gerealiseerd. Hierbij speelt een belangrijke rol dat wanbetaling van de zorgverzekeringspremie in de meeste gevallen onderdeel is van een bredere schuldenproblematiek. Mensen die problemen hebben met het betalen van de premie voor hun zorgverzekering, hebben meestal ook andere schulden.
Tegen de achtergrond dat ik mij realiseer dat wanbetaling van de zorgverzekeringspremie een taai en complex vraagstuk is, zoek ik naar manieren om wanbetaling tegen te gaan.
Om hieraan invulling te geven is het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport betrokken bij twee projecten die VWS (mede) subsidieert.
Het eerste project betreft een pilot van Zorgverzekeraar Menzis en de Stadsbank
Oost-Nederland, in samenwerking met de gemeente Enschede. De pilot heeft als doel instroom in het bestuursrechtelijke premieregime zo veel mogelijk te voorkomen alsmede uitstroom te faciliteren. Deze twee resultaten willen Menzis en de Stadsbank realiseren door wanbetalers een quick scan aan te bieden. In deze quick scan wordt de complete financiele situatie van de schuldenaar in kaart gebracht en geïnventariseerd op welke wijze de wanbetaling opgelost kan worden.
Om instroom in het bestuursrechtelijke premieregime te voorkomen, krijgenwanbetalers direct na de tweemaandsbrief een brief van Menzis met het aanbod om gebruik te maken van de quick scan. Afhankelijk van de ernst van de schuldsituatie biedt de Stadsbank ondersteuning om de achterstand bij de zorgverzekeraar weg te werken of zelfs het hele schuldenpakket op te lossen. Uit onderzoeken naar onder meer huur en energie is bekend dat schulden in de primaire lasten zelden op zichzelf staan. Door de schuldenaren met een achterstand bij de zorgverzekeraar aan te bieden om een regeling te treffen voor alle schulden, wordt ook de kans op hernieuwde wanbetaling tot een minimum beperkt. Om het gebruik van de quick scan te stimuleren krijgen de wanbetalers niet alleen een brief maar worden degenen die daar niet op reageren ook gebeld om hen te attenderen op deze mogelijkheid.
Om te faciliteren dat mensen die reeds in het bestuursrechtelijke premieregime zitten daar uit kunnen, biedt de Stadsbank ook een quick scan aan. Afhankelijk van de schuldsituatie (al dan niet problematisch) biedt de Stadsbank een schuldregeling aan die al dan niet leidt tot een gedeeltelijke kwijtschelding. Door de groep bij wie de schuldsituatie niet problematisch is een herfinanciering aan te bieden (d.w.z. afkoop van de schuld bij onder meer de zorgverzekeraar) kan de zorgverzekeraar zowel de groep met problematische als met niet-problematische schulden afmelden. Dit is van belang omdat de bestuursrechtelijke premie dan ingezet kan worden voor de afbetaling en het aantal mensen in de bronheffing
hierdoor afneemt.
De pilot zal in de loop van 2012 van start gaan en doorlopen tot uiterlijk midden 2013. Door in de pilot te voorzien in een evaluatie kan direct na afloop worden beoordeeld in welke mate de resultaten zich lenen voor inzet door andere zorgverzekeraars en schuldhulpverlenende organisaties alsmede in de kosten die er mee gemoeid zijn.
Het tweede project heeft als doel in kaart te brengen welke samenwerkingsmogelijkheden er zijn tussen gemeenten en zorgverzekeraars om wanbetaling van zorgverzekeringspremie tegen te gaan. Het project wordt uitgevoerd door Social Force en BS&F. Deze bureaus zijn respectievelijk gespecialiseerd in vraagstukken rondom schuldhulpverlening en samenwerkingsverbanden tussen gemeenten en zorgverzekeraars.
Het resultaat van dit project is een overzicht van de samenwerkingsverbanden die er al zijn tussen gemeenten en zorgverzekeraars om wanbetaling tegen te gaan, de mogelijkheden die gemeenten en zorgverzekeraars zien om nieuwe vormen van samenwerking aan te gaan, alsmede de randvoorwaarden die ten behoeve van een verdere samenwerking moeten worden vervuld. Dit project rust op twee pijlers. De eerste pijler is de inventarisatie van de huidige samenwerkingsverbanden. Er zijn al wel wat gemeenten die in het kader van vroegsignalering of wijkgericht werken een samenwerkingsverband hebben met een zorgverzekeraar. Door bij een substantiele groep gemeenten en de zorgverzekeraars na te gaan welke vormen van samenwerking er zijn, hoe die functioneren, wat ze opleveren en welke doorontwikkelagenda er ligt, ontstaat een beeld van de status quo in de samenwerking tussen gemeente en zorgverzekeraar.
De tweede pijler heeft betrekking op de toekomst. Welke mogelijkheden zien gemeenten en zorgverzekeraars om actief met elkaar samen te werken? Door deze vraag door te nemen met de zorgverzekeraars en gemeenten, ontstaat een beeld van de interesse om samen te werken alsmede de concrete mogelijkheden en voornemens. Naast voornemens moet deze pijler ook inzicht opleveren eventuele bedenkingen en belemmeringen om lokaal actief vorm te geven aan schuldpreventie. Dit tweede project wordt in de zomer van 2012 uitgevoerd. Oplevering zal vervolgens plaatsvinden in de herfst van dat jaar.
De onderzoekers zullen verschillende gemeenten, zorgverzekeraars en brancheorganisaties benaderen om aan dit onderzoek mee te werken. Ik wil u uitnodigen uw leden te verzoeken om medewerking te verlenen aan dit onderzoek.
Mijns inziens zijn alle partijen gebaat bij het zoveel mogelijk voorkomen van problematische schuldensituaties die uitmonden in het zware bestuursrechtelijke premieregime. Bij een goede samenwerking in de preventieve fase kan de betaalde afloscapaciteit van de schuldenaar zo optimaal mogelijk worden aangewend om problematische schulden te voorkomen dan wel op te lossen.
Met vriendelijke groet,
de Minister van Volksgezondheid,
Welzijn en Schippers
Directoraat Generaal
Curatieve Zorg
Directie Zorgverzekeringen
Cluster Verzekeringsmarkt
bron: Rijksoverheid Kamerstukken
