Is de COPD-patiënt gebaat bij zelfmanagement?
ArrayZelfmanagement bij COPD leidt voor de patient niet tot een betere kwaliteit van leven dan gebruikelijke zorg of een monitoringprogramma binnen de huisartsenpraktijk. Hun omgang met exacerbaties verbetert echter wel, zo blijkt uit Nijmeegse studie uitgevoerd onder leiding van Erik Bischoff en gepubliceerd in BMJ (2012;345:e7642). Zorgverzekeraars dringen momenteel sterk aan op het bevorderen van zelfmanagement van COPD-patienten in de huisartsenpraktijk.
Het programma was een licht aangepaste vorm van een Canadese interventie die al langer wordt gebruikt in de tweede lijn. Patienten krijgen onder meer voorlichting over hun aandoening, over ademtechnieken, exacerbaties en een gezonde leefwijze. Na selectie deden 55 patienten mee aan zelfmanagement in huisartspraktijken in Oost-Nederland, 55 patienten werden eens in de 3-4 maanden gezien door een praktijkondersteuner, en 55 kregen standaardzorg. De patienten, die rond de 65 jaar oud waren, werden 2 jaar gevolgd. De primaire uitkomstmaat van het onderzoek was kwaliteit van leven met COPD die werd gekwantificeerd volgens een standaard vragenlijst.
‘Na 24 maanden waren er geen significante verschillen tussen de 3 groepen in totaalscores,’ concluderen de onderzoekers. De patienten wie zelfmanagement was geleerd, scoorden aan het eind van de studie wel beter op het omgaan met exacerbaties via bronchospasmolytica, prednisolon en antibiotica.
De onderzoekers wijzen erop dat hun resultaten niet zomaar zijn te generaliseren. Ze moesten ruim 60 procent van de patienten uitsluiten, omdat die ten onrechte de diagnose ‘COPD’ hadden gekregen, en bijna 60 procent van de patienten weigerde medewerking.
‘Qua gezondheidswinst moet men geen al te hooggespannen verwachtingen hebben rond zelfmanagement in de eerste lijn’, aldus medeauteur Tjard Schermer. ‘Zeker niet op korte termijn: het kost patienten tijd om te leren op deze manier met hun ziekte om te gaan, en niet iedereen is er geschikt voor of heeft er zin in.’
Bron: NTvG/(Bijdrage: Hans van Maanen.)