Sterke statines gerelateerd aanverhoogde kans op diabetes
ArrayPatiënten die sterke statines als atorvastatine, rosuvastatine of simvastatine voorgeschreven krijgen, hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van diabetes mellitus in vergelijking met patiënten die pravastatine gebruiken. Dat blijkt uit een cohortstudie van Aleesa Carter e.a. gepubliceerd in BMJ.
De onderzoekers includeerden ruim 47.000 patiënten boven de 66 jaar en zonder diabetes, die een statine voorgeschreven kregen. Na correctie van verstorende factoren werd bij gebruik van atorvastatine een 22 procent-toename in incidentie van diabetes gevonden in vergelijking met pravastatine. Ook simvastatine (10%) en rosuvastatine (18%) leidden tot meer diabetes, hoewel dit bij rosuvastatine aan de dosis gerelateerd was. Er kon niet gecorrigeerd worden voor risicofactoren voor diabetes, zo blijkt uit een artikel op Artsennet.
Statines verschillen onderling in het risico dat ze geven op diabetes type 2. Bij rosuvastatine is dit risico het hoogst, bij pravastatine is dat het kleinst. Atorvastatine neemt de middenpositie in. Het Pharmaceutisch weekblad besteedde al eerder aandacht aan een onderzoek van Eliano Pio Navarese en collega’s dat is uitgevoerd aan de Nicolaus Copernicus Universiteit in Polen. De studie is gepubliceerd in het American Journal of Cardiology.
De onderzoekers spoorden via een literatuur-search zeventien gerandomiseerde klinisch trials op die nieuwe gevallen van diabetes meldden gedurende behandeling met statines. In totaal deden hier 113.394 mensen aan mee. Deze studies vergeleken statines met placebo of ze vergeleken verschillende doseringen van statines met elkaar.
Van de statines bleek pravastatine 40 mg per dag het laagste risico te geven op nieuwe gevallen van diabetes vergeleken met placebo, een extra risico van 7%. Rosuvastatine 20 mg per dag bleek het risico op diabetes te verhogen met 25% ten opzichte van placebo. Het risico dat atorvastatine geeft op diabetes, valt daar tussen in: 80 mg per dag geeft 15% meer kans op diabetes dan placebo. Ook bij lagere doseringen bleken deze risicoverschillen in stand te blijven.
De auteurs concluderen dat verschillende doseringen en typen statines een verschillend risico geven op het ontstaan van diabetes. Worden deze resultaten bevestigd in head-to-head-studies, dan zouden deze bevindingen belangrijke consequenties kunnen hebben voor de behandeling met statines, zo stellen de auteurs. Simvastatine bleef in deze studie buiten beschouwing. Statines interfereren op verschillende manieren met ?-cellen van de pancreas, waardoor deze minder insuline uitscheiden. Atorvastatine en simvastatine hebben waarschijnlijk een groter effect. Dit verklaart het verhoogde risico op suikerziekte.
Dokters moeten het risico op diabetes in overweging nemen bij het voorschrijven van statines. Pravastatine geniet de voorkeur bij veel risicofactoren, aldus de auteurs beide studies. In 2012 hebben de Europese en Amerikaanse geneesmiddelenautoriteiten een waarschuwing voor een verhoogd diabetesrisico toevoegen aan de geneesmiddeleninformatie van statines.