Minder kans op complicaties na prostaatverwijdering in ervaren ziekenhuis
ArrayMannen die een prostaatverwijdering ondergaan in een ziekenhuis dat deze verrichting vaak uitvoert, hebben een lagere kans op complicaties. Bij ziekenhuizen die minder dan twintig prostaatverwijderingen per jaar uitvoeren heeft de patiënt 37,5% meer kans op complicaties. Dat concludeert onderzoeksbureau MediQuest na analyse van de landelijke kwaliteitsindicatoren van (voormalig programma) Zichtbare Zorg. Door te kiezen voor een ervaren ziekenhuis komen complicaties zoals een opname langer dan zeven dagen, opname op de intensive care of bloedtransfusies minder vaak voor.
Sinds mei 2012 heeft de Nederlandse Vereniging van Urologen (NVU) twintig prostaatverwijderingen per jaar als minimumnorm gesteld voor ziekenhuizen. In 2012 haalt ruim 20% van de ziekenhuizen die prostaatkanker behandelen en prostaatverwijderingen uitvoeren deze norm niet. Het gemiddelde aantal complicaties na de operatie ligt in ziekenhuizen die minder dan twintig prostaatoperaties uitvoeren op 8%. Ziekenhuizen die twintig of meer prostaatverwijderingen per jaar verrichten, hebben gemiddeld 5% complicaties. Voor ziekenhuizen die jaarlijks minder dan twintig prostaatverwijderingen behandelen, is extra aandacht nodig. Zij zullen moeten stoppen met deze verrichting, of een samenwerking met andere ziekenhuizen moeten aangaan, zodat het team dat de operaties uitvoert voldoende ervaring heeft.
De analyse laat zien dat het aantal verrichtingen en de kwaliteit ervan grote samenhang vertonen. De meningen over wat de minimumnorm voor prostaatverwijderingen moet zijn, zijn niet eenduidig. De Europese norm voor prostaatverwijderingen, aangehangen door de European School of Oncology, is gesteld op vijftig per ziekenhuis per jaar. Enkele ziekenhuizen in Nederland voeren vijftig of meer prostaatverwijderingen uit, maar in veel ziekenhuizen wordt dit aantal nog niet behaald.
ProstaatKankerStichting.nl, de patiëntenorganisatie van mannen met prostaatkanker, zou graag zien dat de huidige Nederlandse norm verder wordt opgeschroefd. “Belangrijk is dat in het ziekenhuis werkende urologen hun ervaring en kennis actief op peil houden”, zegt ProstaatKankerStichting.nl. “Verhoging van normen leidt tot meer ervaren urologen en beter op elkaar ingespeelde behandelteams. Daarnaast zullen hogere normen ongetwijfeld leiden tot meer concentratie van de prostaatkankerzorg van regionale ziekenhuizen. Dit komt de kwaliteit van de prostaatkankerzorg ten goede.”
Het verbeteren van de kwaliteit van de prostaatkankerzorg is een belangrijk aandachtspunt, omdat door de vergrijzing van de bevolking steeds meer mannen te maken krijgen met deze vorm van kanker. Prostaatkanker is de meest voorkomende kankersoort bij mannen: per dag krijgen 33 mannen deze diagnose te horen.
In de analyse is gekeken naar het aantal operaties en het percentage complicaties in 2012. In het onderzoek zijn 52 Nederlandse ziekenhuizen geïncludeerd die in 2012 prostaatverwijderingen uitvoerden. MediQuest ondersteunt ProstaatKankerStichting.nl en de Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties bij het ontwikkelen van de Patiëntenwijzer Prostaatkanker. Via deze wijzer is onder andere het aantal operaties per ziekenhuis terug te vinden. Op dit moment worden nog de aantallen prostaatoperaties van verslagjaar 2011 getoond. Medio september zijn per ziekenhuis de gegevens van verslagjaar 2012 hierin te vinden.