KLM moet giftige stoffen in vliegtuigcabine onderzoeken
KLM moet de luchtkwaliteit van haar Boeing’s 737 laten onderzoeken, dat is de uitspraak van een kortgeding. De rechter vindt onderzoek noodzakelijk omdat een piloot zegt ziek te worden van de slechte luchtkwaliteit in de cockpit. Willem Felderhof is gezagvoerder bij de KLM. Hij meldde zich meerdere keren ziek. Volgens hem worden zijn klachten veroorzaakt door te hoge concentraties van de giftige stof TCP in de cabine en cockpit. KLM moet het onderzoek door een onafhankelijk instituut laten uitvoeren en de piloot daarbij betrekken. Dat hebben de advocaten van de piloot, Christaan Oberman en Peter Hendriks, woensdag laten weten.
De airconditioning in Boeing’s 737 maken gebruik van lucht die uit de motor van het vliegtuig wordt afgetapt. Daarbij kan de oliedamp naar de cabine worden meegevoerd. In principe gaat dat om kleine hoeveelheden. Het gaat hier om (varianten van) de stof TriCresylPhosphate (TCP). KLM erkent dat deze stoffen in de cabine en dus ook in de cockpit voorkomen, maar stelt dat de concentratie zo laag is dat de gezondheidsklachten die eiser heeft daardoor niet kunnen zijn ontstaan.
Recent heeft een viertal onderzoeken c.q. publicaties de nodige aandacht gekregen. De resultaten van deze onderzoeken vat ik hierna kort samen en geef aan wat dat betekent voor het standpunt zoals dat in 2010 over dit onderwerp aan de Kamer is gemeld.
Het onderzoek van de Universiteit van Cranfield richt zich op de aanwezigheid van Tri-cresylfosfaten (TCP’s) in de cabine lucht van vliegtuigen. Deze giftige stof wordt toegevoegd aan de smeerolie van vliegtuigmotoren om deze olie beter bestand te maken tegen de hoge temperaturen in de motor. De lagers van de motoren zijn niet 100% dicht, waardoor olie naar buiten komt. Het airconditioningsysteem van de vliegtuigen maakt gebruik van lucht die uit de motor wordt afgetapt. Wanneer deze lucht rechtstreeks gebruikt wordt om de cabine op druk te brengen en voor de luchtverversing, kan oliedamp worden meegevoerd naar de cabine. Normaliter gaat het om heel weinig tot geen oliedamp. Er wordt gewerkt aan alternatieven voor TCP’s, maar die zijn voor alsnog niet beschikbaar voor luchtvaartmaatschappijen.
Wanneer er klachten zijn over de luchtkwaliteit, is het niet altijd eenvoudig om de oorzaak vast te stellen. Er zijn velerlei oorzaken mogelijk voor rook en stank. In hoofdlijnen kunnen drie oorzaken worden onderkend: vuil in het ventilatiesysteem kan leiden tot vieze lucht, veroorzaakt door bacteriën en schimmels; zieke mensen in de cabine kunnen besmettingen overdragen als een deel van de lucht gerecirculeerd wordt in het vliegtuig; technische problemen kunnen ertoe leiden dat ongewenst stoffen in de cabine komen.
Er wordt wereldwijd door verschillende instituten onderzoek gedaan in verband met luchtkwaliteit in vliegtuigen, waaronder het recente onderzoek van de Universiteit van Cranfield. Dit laatste onderzoek kan kortheidshalve worden samengevat in een drietal conclusies. Ten eerste dat onder normale omstandigheden de luchtkwaliteit goed is. Ten tweede dat er geen verontrustende bevindingen zijn gedaan. Ten derde dat tijdens het onderzoek geen ‘fumes event’ (rook of stank) in de cockpit of elders in de cabine werd vastgesteld. Een dergelijke fenomeen komt weinig voor, zodat een veel grotere steekproef dan 100 vluchten nodig is om een redelijke kans te maken een ‘fumes event’ te treffen.
Bron: Drost Letselschade en OM