Ziektelast door drugs en depressie blijft stijgen
Array
Het gebruik van verboden verdovende middelen als cannabis, opiaten, cocaïne en amfetaminen kostte in 2010 wereldwijd 20 miljoen gezonde levensjaren, en is daarmee verantwoordelijk voor bijna 1% van de voortijdige sterfte en invaliditeit – een verdubbeling ten opzichte van 1990.
Dit blijkt uit nieuwe modelberekeningen van de Global Burden of Disease Study 2010, uitgevoerd onder leiding van de Louisa Degenhardt en gepubliceerd in The Lancet (2013; epub 29 augustus). In de studie worden verloren levensjaren door sterfte en jaren invaliditeit na weging samengevoegd tot DALY’s, wat staat voor ‘disability-adjusted life years’.
De totale last is het hoogst, met meer dan 650 DALY’s per 100.000 inwoners (voor leeftijd gecorrigeerd) in de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Rusland en Australië; Nederland bevindt zich met 320 (95%-BI: 233-417) rond het globale gemiddelde van 343 (95%-BI: 271-421) per 100.000, België komt uit op 454 (95%-BI: 312-642). Het zwaarst getroffen worden mannen tussen 20 en 30 jaar.
Cannabisgebruik is voor het eerst in het rijtje opgenomen wegens het verhoogde risico op schizofrenie. Hoewel cannabis wereldwijd de meest gebruikte drug is, bleek de ziektelast ‘zeer klein’, rond de 7000 DALY’s in totaal. Intraveneus druggebruik droeg sterk bij aan invaliditeit en verloren levensjaren, met name door het risico op hiv-besmetting en hepatitis C. Zelfmoord is een belangrijke oorzaak van voortijdige sterfte onder gebruikers van cocaïne, amfetamine en opiaten.
Drugsgebruik staat nu op de 19e plaats als risicofactor voor verloren gezonde levensjaren. Alcohol is verantwoordelijk voor 4%, tabak voor 6% van de voortijdige sterfte en invaliditeit. Gebruik van verboden middelen levert een ‘belangrijke bijdrage aan de ziektelast in de wereld,’ zo vatten de onderzoekers het samen.
In een tweede studie, tegelijkertijd gepubliceerd in The Lancet, berekende de groep onder leiding van Harvey Whiteford het aantal DALY’s dat in 2010 wereldwijd verloren ging door psychische stoornissen als depressie, schizofrenie en verslavingen. Tezamen kostten deze stoornissen 9 miljoen directe levensjaren en 175 miljoen jaren leven met invaliditeit, goed voor 7% van het totaal aantal DALY’s wereldwijd. De sterkste bijdrage aan invaliditeit binnen deze groep leverden depressie (41%), angststoornissen (15%) en afhankelijkheid van verdovende middelen (11%) en alcoholmisbruik (10%). De variatie per regio en per stoornis was groot. Zo merken de auteurs op dat ‘het aantal DALY’s door eetstoornissen in Australazië 40 keer hoger lag dan in West-Afrika onder de Sahara’.
De ziektelast door psychische stoornissen en drugsgebruik is ten opzichte van 1990 eveneens fors gestegen, met name door bevolkingsgroei en vergrijzing, aldus de onderzoekers. Zij concluderen dat, hoewel het aantal direct verloren levensjaren door deze aandoeningen ‘ogenschijnlijk klein’ is, ze ‘een treffende en groeiende uitdaging vormen voor de volksgezondheid in ontwikkelde en in zich ontwikkelende gebieden’. Preventie en behandeling dienen volgens hen een hoge prioriteit te krijgen.
Bron: NTvG/Hans van Maanen
