Het nieuwe Meander Medisch Centrum: bouwen blijft mensenwerk
Array
Het nieuwe Meander Medisch Centrum in Amersfoort opent in december haar deuren. In de tweede week van september vond de oplevering plaats. Binnen een week daarna waren opdrachtgever en de bouwende partij het eens over de financiële afhandeling van het project. Dat is uniek te noemen, gezien de omvang en de complexiteit van de bouw. “Er staat niets meer op de lat”, stellen Gerrit Salentijn, projectdirecteur en Edwin Smits, bouwdirecteur namens adviesbureau Cure+Care Consultancy tevreden vast.
Om de bouw te realiseren werd in 2010 een consortium, 2MC3 genaamd, samengesteld uit drie partijen, te weten Heijmans Utiliteitsbouw, Burgers Ergon Installatietechniek en Ballast Nedam Bouw Speciale Projecten.
Als projectdirecteur van het consortium werd Gerrit Salentijn namens Heijmans aangesteld. Vanuit zijn functie kreeg hij voornamelijk te maken met bouwdirecteur Edwin Smits.
Smits, werkzaam bij C+C Consultancy behartigde vanuit zijn functie de belangen van het ziekenhuis. Een taak die hem niet vreemd is. Eerder al was hij bouwdirecteur bij de bouw van onder andere het Gelre Ziekenhuis in Apeldoorn en het Martini Ziekenhuis in Groningen. “Je moet het zo zien dat wij in het smalste deel van de zandloper zitten om alle aanvullende wensen, problemen, doublures en omissies vanuit het ziekenhuis en bouworganisatie met elkaar te bespreken en hier een verantwoord besluit op te nemen. Zo voorkom je dat er via allerlei kanalen van alles wordt geregeld waarvan achteraf niemand meer exact weet wat er is afgesproken. Uiteraard kwamen de grote zaken die tijdens de bouw werden gewijzigd op papier te staan om misverstanden te voorkomen, maar veel afspraken en afstemmingen worden ook gewoon bij een bak koffie geregeld”, zegt Salentijn terwijl hij wijst naar de stalen dossierkasten die in zijn kantoor tegen de wand staan. “Ik heb minstens drie van die kasten vol dossiers, maar ik heb maar een paar keer de kasten open hoeven te doen om te kijken hoe de afspraken op papier stonden. Er zijn natuurlijk altijd grijze gebieden die voor tweeërlei uitleg vatbaar zijn, maar we konden er altijd samen uitkomen.” “Het is net als bij een goed huwelijk: geven en nemen, respect voor elkaar en onderling vertrouwen”, vult Smits aan.
Trots
Als bouwdirecteur viel Smits direct onder de Raad van Bestuur van het Meander. “De verzoeken die vanuit het ziekenhuis komen om bijvoorbeeld tijdens de bouw iets aan te passen worden door mij op waarde geschat. Uiteindelijk bepaalt de opdrachtgever, dus het is mijn taak om goed gestructureerd de aanwijzing over te brengen naar het bouwconsortium. Het kunnen aantonen van nut en de noodzaak naar je bouwpartners is dan ook belangrijk. Verstoringen betekenen risico voor de bouwer en zijn opdrachtgever, zowel in tijd als ook in geld. Het is dus van belang dat dit door beide partijen goed wordt gewogen voordat een tussentijdse aanpassing wordt opgepakt. Al met al hebben we de hele bouw binnen de afgesproken tijd, kwaliteit en binnen de businesscase weten te realiseren. Dat is uniek en daar zijn we eigenlijk best trots op.” Diezelfde trots is bij Salentijn te bespeuren. “Als de opdrachtgever tevreden is, dan weet je dat je het goed hebt gedaan.”
Spanning
Tijdens projecten van deze omvang kan het niet anders dan dat gedurende het traject inzichten veranderen en plannen worden aangepast. Eén van de plannen die tijdens de bouw werd gewijzigd was de samenvoeging van de laboratoria en de bouw ervan op het dak van het ziekenhuis. In eerste instantie zou het laboratorium elders in Amersfoort worden gerealiseerd, maar gaandeweg de bouw veranderden de inzichten. Dat gold ook voor de productieapotheek. Die stond ook elders gepland, maar werd gaandeweg de bouw in het ziekenhuis gerealiseerd. “Ja, en dan heb je wel een uitdaging, want de datum van oplevering staat vast. Eerst werd het gebouw op het dak gerealiseerd, waarna het ontwerp en de engineering van de installaties moest worden aangepast. Het voordeel is dat je dan in een consortium werkt, waarbij het toch iets eenvoudiger is om de zaken integraal op elkaar af te stemmen”, zegt Salentijn, die er vervolgens op wijst dat het bouwen van een ziekenhuis geen alledaags werk is. “De complexiteit is groot. Bij een ziekenhuis bestaat ten minste een derde van het werk uit installatiewerk. Vandaar dat de installateur, in dit geval Burgers Ergon Installatietechniek (nu bekend als Heijmans Utiliteit, red.), zo´n belangrijke plek inneemt in het consortium.“
Onafhankelijk
Er zijn ziekenhuizen die ervoor kiezen om iemand uit de eigen organisatie aan te wijzen als bouwdirecteur. Immers, die kent de organisatie en bovendien houdt het ziekenhuis de kennis en de regie in eigen huis. Smits vervult binnen Meander deze rol als externe, waarbij de opdrachtgever destijds bewust het besluit heeft gemaakt om iemand aan te trekken die al meerdere ziekenhuizen heeft gebouwd, die niet gebonden is aan de lijnorganisatie en de mogelijke machtsverhoudingen en (ook belangrijk) waar je weer makkelijk na beëindiging (of zelfs tussentijds) van het project van af kunt. “Bovendien vraagt deze plek in de organisatie wel hele specialistische kennis en vaardigheden”, aldus Salentijn.
Als deze combinatie en werkwijze zo succesvol is, dan ligt de vraag voor de hand waarom niet bij alle nieuwbouw voor een dergelijke constructie wordt gekozen. Smits: “Opdrachtgevers zijn bang dat ze zich te veel binden en te weinig invloed op het proces hebben. Bovendien gaan ze altijd voor de scherpste prijs en dan gebeurt het nog wel eens dat de opleverdatum uit het oog wordt verloren. Overigens past zo’n bouwconstructie niet alleen bij nieuwbouw, maar ook bij renovatie. Het is alleen jammer dat het kwartje nog niet overal is gevallen.”
Tevreden opdrachtgever
Ook opdrachtgever Meander Medisch Centrum kijkt terug op een voorspoedige bouw. Cees Meijers, lid van de Raad van Bestuur Meander Medisch Centrum was namens het bestuur verantwoordelijk voor de voortgang van de bouw. “Toen we op enig moment constateerden dat we zelf de know-how niet konden leveren om de bouwdirectie op een goede wijze te voeren, hebben we Smits gevraagd om dat op zich te nemen”, zegt Meijers, die geen moment bang is geweest de regie uit handen te geven. “Smits nam vanaf het begin de volle verantwoordelijkheid voor het project, zowel financieel als voor wat betreft de voortgang. Hij rapporteerde tijdens de gehele bouwfase rechtstreeks aan de portefeuillehouder nieuwbouw van de Raad van Bestuur. Daarnaast was Smits als lid van het kernteam nieuwbouw die werd voorgezeten door de Raad van Bestuur. Er was vanuit alle invalshoeken breed zicht op het project, zowel financieel als qua voortgang. Tevens was er één keer per kwartaal Bestuurlijk Overleg Nieuwbouw met de Raad van Bestuur Heijmans, Raad van Bestuur Ballast Nedam, (samen 2MC3), de Raad van Bestuur Meander en de beide bouwdirecteuren Smits en Salentijn. Er bleef dus voldoende zicht op de voortgang.”
Terugkijkend ziet Meijers dat deze organisatie uitstekend heeft gewerkt. “Het project is opgeleverd binnen tijd en budget. Er heeft tijdens de bouw nauwelijks escalatie plaatsgevonden vanuit de bouwdirectie naar de Raad van Bestuur. Dat is echt te danken aan de unieke samenwerking tussen Edwin Smits en Gerrit Salentijn.”
Door: Gerrit Tenkink/FMT Gezondheidszorg
