In balans met mindfulness
Array
We kennen het gevoel allemaal wel: in plaats van bezig zijn met het hier en nu malen we over gebeurtenissen in het verleden of piekeren we over zaken die zich in de toekomst gaan afspelen. We zijn met onze gedachten ergens anders en houden ons niet bewust bezig met onze handelingen in het heden, zoals eten en het wandelen in de natuur. Dit kan het dagelijks leven flink beïnvloeden en zelfs leiden tot stress en slaapproblemen. Gericht aandacht besteden aan het hier en nu is te leren, namelijk met behulp van mindfulness. Deze techniek wordt steeds meer toegepast in Nederland(1) en er is nu ook een Hollywoodfilm over gemaakt(2). Gerbrand van Hout, psycholoog bij Fonds Psychische Gezondheid, legt uit waarom iedereen baat kan hebben bij deze aandachttraining.
Meer vertrouwd met lichaam en geest
Mindfulness vindt zijn oorsprong in het Boeddhisme. Bij deze aandachttraining worden Oosterse meditatie- en yogatechnieken gecombineerd met de moderne westerse psychologie. Mindfulness leert mensen bewust met handelingen en gedachten in het hier en nu om te gaan, te leven met aandacht en minder te oordelen. Gerbrand van Hout, psycholoog bij Fonds Psychische Gezondheid: “Mensen die zich met mindfulness bezighouden raken meer vertrouwd met wat zich in hun lichaam en geest afspeelt en oordelen minder hard over hun eigen gedachten en gevoelens. Om deze redenen wordt mindfulness steeds vaker ingezet, bijvoorbeeld als onderdeel van de behandeling van mensen met psychische problemen”.
Mindfulness verovert terrein
Mindfulness werd eind jaren ’70 voor het eerst toegepast als oefenprogramma voor patiënten met chronische medische klachten zoals pijn en kanker. Inmiddels wordt deze training aan mensen met uiteenlopende psychische en lichamelijke klachten gegeven, en ook steeds bedrijven omarmen de training als ‘preventiemiddel’ voor hun medewerkers. Van Hout (Fonds Psychische Gezondheid): “Bij mensen met terugkerende depressies is mindfulness bewezen effectief. Zij leren de eerste signalen van een nieuwe depressie herkennen. Door bewust hierbij stil te staan accepteren zij de depressie meer en een terugval kan hier zelfs mee voorkómen worden(3). Ook mensen met bijvoorbeeld stressklachten hebben baat bij mindfulnesstraining.
Mindfulness is vooral goed voor mensen die blijven piekeren over het verleden of de toekomst. Zij leren om te gaan met emoties en gedachten zonder dat deze hen overweldigen. Voor mensen met psychische problemen is mindfulness een goede aanvulling op hun therapie. Maar ook mensen zónder psychische problemen kunnen baat hebben bij aandachttraining. Zij leren in balans te blijven, waardoor stressklachten minder kans krijgen”.
Mindfulnesstrainingen bestaan meestal uit acht tot twaalf behandelsessies. Vrijwel alle ggz-instellingen in Nederland bieden trainingen aan en sommige psychologen zijn ook gespecialiseerd in deze behandelmethode.
Meer informatie vindt u op de website van Fonds Psychische Gezondheid: www.psychischegezondheid.nl/
(1) Trimbos Instituut (juni 2013): “Mindfulness kan zich de laatste jaren in een groeiende belangstelling verheugen”, Trouw (29 juni 2013): http://www.trouw.nl/tr/nl/
(2) http://blogs.psychcentral.com/mindfulness/2013/12/mindfulness-hollywood-takes-notice”
(3) Piet Hougaard (2011) deed onderzoek naar de effecten van mindfulness bij mensen met recidiverende depressies.2 Daaruit bleek dat MBCT, bovenop de normale zorg met onder andere antidepressiva, zorgt voor een vermindering van het terugvalrisico met 34 procent vergeleken met alleen normale zorg.
