Twee UMCG’ers winnen Dekkerbeurzen van Nederlandse Hartstichting
Array
Onderzoekers Bianca Brundel en Jan-Renier Moonen ontvangen vandaag allebei de Dekkerbeurs van de Nederlandse Hartstichting. Deze beurs wordt toegekend aan talentvolle hart- en vaatonderzoekers.
Bianca Brundel werkt bij de afdeling Klinische farmacologie. Haar onderzoek is er op gericht de vicieuze cirkel van boezemfibrilleren doorbreken. Zij kreeg Established Investigator-beurs, de hoogste persoonsgebonden beurs die de Hartstichting kent. De beurs omvat een bedrag van ongeveer € 550.000, waarmee de wetenschapper vijf jaar lang onderzoek kan doen.
Brundel wil een behandeling ontwikkelen die boezemfibrilleren geneest door beschadigingen aan de hartspiercel te repareren. Boezemfibrilleren is een veel voorkomende hartritmestoornis, die ernstige gevolgen kan hebben. Tijdens een aanval van boezemfibrilleren trekken de boezems niet goed samen en staat het bloed als het ware stil. Daardoor kunnen bloedstolstels ontstaan, die door kunnen schieten naar de hersenen. Als dat gebeurt kan er een herseninfarct optreden.
Er zijn verschillende manieren om boezemfibrilleren te behandelen, maar lang niet altijd met blijvend succes. Bij veel patiënten wordt boezemfibrilleren uiteindelijk chronisch. Boezemfibrilleren tast de hartspiercellen namelijk zodanig aan, dat de hartspiercellen steeds gevoeliger worden voor boezemfibrilleren. Met andere woorden: van boezemfibrilleren krijg je boezemfibrilleren.
Bianca Brundel wil met haar onderzoek deze vicieuze cirkel doorbreken door de schade die boezemfibrilleren veroorzaakt in de hartspiercellen te herstellen. Enerzijds probeert zij eiwitten te versterken die de hartspiercellen beschermen tegen schade. Anderzijds probeert ze eiwitten die schade veroorzaken te blokkeren. In recent onderzoek heeft zij nieuwe geneesmiddelen ontwikkeld, in samenwerking met Nyken BV, die de schade als gevolg van boezemfibrilleren tegengaan. De volgende stap in haar onderzoek is om te kijken of deze nieuwe middelen hartschade ook kunnen herstellen.
Jan-Renier Moonen
Jan-Renier Moonen, onderzoeker bij het Centrum voor Congenitale hartafwijkingen van het UMCG, ontvangt de beurs voor zijn onderzoek naar een mogelijke therapie voor patiënten met PAH (Pulmonale arteriële hypertensie). Dit is een levensbedreigende aandoening die vooral jonge mensen treft en gekenmerkt wordt door een verhoogde bloeddruk in de longen. Dit wordt veroorzaakt door een toenemende vernauwing van de bloedvaten. De huidige therapieën bieden nog geen perspectief op genezing, waardoor de levensverwachting van deze patiënten zeer beperkt is.
Om tot genezing te komen, moeten nieuwe therapieën ontwikkeld worden die het proces van vaatvernauwing tegengaan. Endotheelcellen bekleden de binnenkant van bloedvaten en spelen een belangrijke rol in het ziekteproces. Bij patiënten met PAH zorgen verstoorde signaleringsprocessen in endotheelcellen ervoor dat zij hun normale functies, zoals het regelen van vaatverwijding, verliezen. Uit eerder onderzoek van Moonen bleek dat verstoorde signalering er zelfs toe kan leiden dat endotheelcellen veranderen in spiercelachtige cellen die kunnen bijdragen aan het dichtgroeien van van bloedvaten.
Moonen gaat met deze beurs onderzoek doen naar hoe de verstoorde processen in endotheelcellen van patiënten met PAH hersteld kunnen worden, om zo het vaatvernauwingsproces tegen te gaan en terug te draaien. Moonen toonde eerder aan dat een signaleringseiwit genaamd ERK5, van groot belang is voor een normale endotheelfunctie en dat het in staat is om de negatieve processen in beschadigde endotheelcellen te herstellen Het is echter nog niet bekend hoe dit werkt en of hiermee ook de verstoorde signalering in endotheelcellen van patiënten met PAH behandeld kan worden.Voor de ontwikkeling van nieuwe therapieën is het van groot belang om hier meer inzicht in te verkrijgen.
Dr Jan-Renier Moonen werkt als arts-onderzoeker bij de afdeling Kindercardiologie, Centrum voor Congenitale Hartafwijkingen. Het onderzoek vindt plaats in nauwe samenwerking met de afdeling Medische Biologie van het UMCG. Een gedeelte van het onderzoek zal hij uitvoeren aan de universiteit van Stanford in de Verenigde Staten. Hij krijgt de beurs ‘Kindercardiologisch onderzoeker’ van de Hartstichting. De beurs omvat ongeveer €150.000, waarmee hij 2 jaar onderzoek kan doen.
