’s-Hertogenbosch ‘Proeftuin ketenaanpak overgewicht bij kinderen’
ArrayJeroen Bosch Ziekenhuis, GGD Hart voor Brabant en Gemeente ’s-Hertogenbosch participeren
Het verminderen van overgewicht en obesitas bij kinderen vraagt om een ketenaanpak in de wijk. Vanuit die visie hebben GGD Hart voor Brabant, de gemeente ’s-Hertogenbosch (JOGG-gemeente) en het Obesity Lifestyle Intervention Centre (OLIC) van het Jeroen Bosch Ziekenhuis (JBZ) een succesvolle pilot uitgevoerd in ’s-Hertogenbosch- Noord. Het leverde hen de Godshuizen Innovatieprijs 2014 op én subsidie van het ministerie van VWS om dit project uit te bouwen tot een ‘Proeftuin ketenaanpak overgewicht bij kinderen’. ’s-Hertogenbosch krijgt hiermee de functie van leverancier van best practices voor de rest van Nederland.
De Proeftuin is gericht op het realiseren van een ketenaanpak voor 0-12 en 12-18 jaar en moet een aanvulling zijn op het werk van Stichting Jongeren Op Gezond Gewicht en Care 4 Obesity*. De subsidieverstrekking loopt tot en met 31 december 2016. Binnen die periode zullen de Bossche ketenpartners, die op dit gebied samenwerken met de JOGG-gemeente Oss, hun modellen voor ketensamenwerking en implementatie ontwikkelen en presenteren. Daarnaast gaan ze advies uitbrengen over het invullen van de randvoorwaarden (financiën, delen patiëntengegevens, monitoren resultaten) en wordt een compleet pakket aan praktische tools opgeleverd voor de partners binnen de keten.
*Jongeren Op Gezond Gewicht: zet programma’s en campagnes in om jongeren te stimuleren in gezonde keuzes; Care 4 Obesity: Project van Partnerschap Overgewicht Nederland
Overgewicht en obesitas
Pas sinds enkele jaren wordt in Nederland het risico van overgewicht en obesitas bij kinderen breed onderkend. De kinderen die het betreft, ervaren vaak problemen in hun sociale ontwikkeling, door pestgedrag, een negatief zelfbeeld en afnemend zelfvertrouwen. Op latere leeftijd is bij hen de kans op ziektes als diabetes type II en hart- en vatenaandoeningen aanzienlijk. In Nederland hebben 500.000 kinderen overgewicht, waarvan 50.000 obesitas. Een aantal dat – ondanks de groeiende aandacht – nog steeds toeneemt.
Projectmanager Marian Sijben schreef in 2013, samen met kinderarts Edgar van Mil van het Jeroen Bosch Ziekenhuis in ’s-Hertogenbosch, een strategisch bedrijfsplan voor het medisch centrum van OLIC. Daarin wordt de vinger op de zere plek gelegd: bij 95 procent van de kinderen die kampen met overgewicht gaat het om een leefstijlprobleem. De aanpak daarvan hoort niet in het ziekenhuis, maar in de wijk. Dichtbij het gezin, met een goede samenwerking en afstemming tussen lokale professionals.
In de wijk
In ’s-Hertogenbosch Noord is zo’n ketenaanpak daadwerkelijk gerealiseerd met basisschool De Duizendpoot, de huisartsen van Gezondheidscentrum Noord, GGD, gemeente en JBZ/OLIC. Omdat school en huisartsen – de zogenoemde warme relaties – actiever betrokken zijn bij de signalering, is de drempel voor ouders verlaagd. Het thema ‘overgewicht’ heeft een minder heftige lading gekregen voor ouders en kinderen, er wordt eerder gesignaleerd, en meer ingezet op preventie. Bovendien verwijzen de betrokken huisartsen vaker en makkelijker door, dankzij de ketensamenwerking.
Deze wijkgerichte manier van werken sluit volledig aan op de transitie Jeugdzorg en de aandacht die er binnen de gemeente is voor preventie en gezond gedrag. Een oplossing voor overgewicht bij kinderen vraagt om meer dan een medisch antwoord.
Kinderarts als adviseur
Met de best practices en concrete handvatten en tools kan ’s-Hertogenbosch een impuls geven aan het realiseren van ketenaanpak bij andere gemeenten in het land. Uiteindelijk is het de bedoeling dat kinderartsen steeds minder kinderen met overgewicht op hun spreekuur gaan zien. Waar mogelijk zoekt de ziekenhuiszorg aansluiting in de wijk en treedt zij op als adviseur van professionals in de eerstelijn en de jeugdgezondheidszorg. Als het nodig is, leveren expertisecentra zoals JBZ/OLIC multidisciplinaire klinische topzorg op maat.
