Behandelproces wordt preventieproces

De zorgvraag neemt de komende jaren toe. De kosten staan onder druk en het type vragen vanuit de patiënt en cliënt verandert. In het verleden werden meer vragen gesteld tegenwoordig is de patiënt en cliënt al snel geïnformeerd en eist hij meer van de zorg. Dit zorgt voor een verschuiving van pure genezing en verzorging naar preventie en zelfstandigheid. Inmiddels kan dan ook worden gesproken over de zorgconsument. Een consument die meer service verwacht, en binnen de zorg meer gaat op zoek gaat naar de beste zorg.

De verschuiving van patiënt of cliënt naar zorgconsument is een van de ingrijpende ontwikkelingen die een disruptief effect heeft op de inrichting van het huidige Nederlandse zorgstelstel. Gerbrand Ruiter, director Healthcare METRI, en Hub Hartmans, manager ICT en Huisvesting Stichting Pergamijn, geven globaal aan welke ontwikkelingen er in het behandelproces gaande zijn en welke het proces dat steeds meer een preventieproces wordt kunnen optimaliseren.

Breed gezien wordt er in het zorgproces steeds vaker gekeken naar een genezing- en verzorgingsproces, waarbij preventie centraal staat. Ook de kosten wegen in de zorg steeds zwaarder, kosten die bijvoorbeeld per persoon stijgen door leefstijl of kosten die moeten worden geïnvesteerd in technologische ontwikkeling en de marktwerking in de zorg om de kosten te laten dalen. Verder wordt er een tekort aan personeel verwacht wat een gevaar kan vormen voor de kwaliteit. Daarom wordt er al gekeken naar het opvangen van werkdruk via domotica of robotica.

Van bricks naar clicks
De Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) schrijft in het visie document ‘Zorg voor 2020’ dat ICT niet langer meer een techniek is dat de primaire processen ondersteund in de zorg maar een vitaal onderdeel is van het primaire zorg proces. Wanneer men dit zelf aan de slag gaat met mobiele zorgtoepassingen kan dit leiden tot een behoorlijke afname van het ziekenhuisbezoek. Investeren in clicks in plaats van in bricks, aldus de NVZ. De zorg is elk jaar onderhevig aan wetswijzigingen, maar ook hoe de patiënten zorg willen krijgen. Bij regionale ziekenhuizen probeert men de luxe uitstraling te krijgen van zelfstandige behandelcentra terwijl die juist weer door moeten ontwikkelen om de patiënten te werven en het verschil moeten blijven maken. De investering in bricks die wordt gedaan leidt tot bijvoorbeeld meer eenpersoonskamers in zorginstellingen. Bij een afname van personeel is dit een risico omdat minder personeel meer kamers moeten monitoren.

De opkomst van het internet of everything door de introductie van domotica en het gebruik van ‘Ambient Intelligence’ (AmI) in de zorg biedt de mogelijkheid om in te spelen op het verwachte tekort van personeel in de zorg. AmI kan de optimalisatie van het behandelproces in zowel de care als cure bevorderen. Binnen AmI komen drie technologische stromen bij elkaar, namelijk computer technologie, machine learning met algoritmes, patroonherkenning, spraak herkenning en bewegingsclassificatie en tot slot bewustwording van context waardoor positionering en interacties inzichtelijk gemaakt kunnen worden.

AmI kan binnen de zorg worden ingezet voor verschillende doelen. Denk aan huisautomatisering voor ouderenzorg en binnen ziekenhuizen. Bestaande functies zoals klimaatbeheersing, verwarming en verlichting kunnen eenvoudig bedienbaar worden gemaakt of zelfs worden geautomatiseerd door de bewustwording van de context. Een cliënt gaat bijvoorbeeld naar bed, even later dimt het licht.

Verder kan de technologie worden ingezet voor het verbeteren van veiligheid van cliënten en patiënten. Zoals toegangsbeheer en alarmering, maar ook de bewaking van de gezondheidssituatie van cliënt of patiënt via sensoren. Bijvoorbeeld een douche die te lang aanstaat, afwijkend van de gemiddelde douchtijd, kan zorgen voor een alarmering van verzorgend personeel. Verder kunnen deze toepassingen ondersteunen in het zelfstandig wonen of iemand monitoren op een éénpersoonskamer. Gevaar is hier wel dat de techniek de plaats overneemt van persoonlijke ondersteuning, hier dient volgens Ruiter en Hartmans meer onderzoek naar worden gedaan.

Concrete voorbeelden

Videocommunicatie tussen patiënten, cliënten en familie of zorginstellingen kunnen niet alleen ondersteunen in de dagelijkse (mantel)zorg maar ook vereenzaming tegen gaan. Wetenschappelijk is aangetoond dat door een aantal technologische middelen het slapen en dommelen positief beïnvloed kan worden. Een applicatie zoals ‘SleepTimer’ kan hierin bijvoorbeeld een middel zijn. Met dit soort ondersteunende middelen kan rust worden ‘gecreëerd’ en rust worden gemonitord. Verfrissing en hygiëne ondersteund door aanvullende technologie bijvoorbeeld door de watertemperatuur automatisch in te stellen bij het douchen. Sport en fitness kan gestimuleerd worden door een binnenshuis of buitenshuis aan de persoon aangepast programma uit te voeren.
Verder wordt Huishoudelijke werk wordt steeds meer ondersteund middels technologische ontwikkelingen als robotisering. Onderhoudswerkzaamheden kunnen zich beperken door er vanuit het design extra aandacht voor te hebben en robotisering in te zetten. Denk hierbij aan apparatuur dat aangeeft wanneer iets moet worden vervangen of schoongemaakt, maar ook zichzelf kan onderhouden en repareren.

AmI wordt volgens Ruiter en Hartmans steeds meer een volwassen denkkader dat zeker in de ondersteuning van de mens en specifiek de mens met een beperking in de toekomst een rol gaat spelen. De ontwikkeling zal het ecosysteem van de zorg behoorlijk opschudden. Niet alleen zijn er minder ‘bricks’ nodig het verandert ook de kostenconstructie van de huidige zorg. Daarbij draagt het bij aan het zorgproces waarbij preventie een steeds grotere rol krijgt.

Optimalisatie van het behandelproces
Tijdens Zorg & ICT 2016 is de optimalisatie van het behandelproces een van de subthema’s die tijdens de beurs terugkomt via verschillende sessies, activiteiten en exposanten.

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.

Recente artikelen