‘Contrastvloeistof verbetert mammogram aanzienlijk’
ArrayNieuwe techniek ook te combineren met potentieel minder pijnlijke methode
Een mammogram met contrastvloeistof levert aanzienlijk betere beoordelingsresultaten op dan klassieke mammografie. Dat concludeert mamma-radioloog Ulrich Lalji uit promotieonderzoek naar deze innovatieve techniek. Door een nauwkeurigere beoordeling kan onzekerheid bij patiënten sneller worden weggenomen. Daarnaast kan de techniek ook kosten besparen. Het Maastricht UMC+ is het enige ziekenhuis in Nederland waar een mammogram met contrastvloeistof wordt gebruikt om te bepalen of een vrouw borstkanker heeft.
De techniek kan sinds kort tevens worden gecombineerd met nieuwe aanpassingen aan de mammografie-apparatuur die het maken van een foto minder pijnlijk kunnen maken.
In Nederland worden vrouwen van 50 tot 75 jaar iedere twee jaar opgeroepen om deel te nemen aan het bevolkingsonderzoek naar borstkanker. Door middel van een röntgenfoto van de borsten (mammogram) wordt bepaald of iemand wordt doorverwezen naar het ziekenhuis voor vervolgonderzoek. Daar wordt meestal aanvullende diagnostiek verricht. Bij een eventuele verdenking van een tumor kan tevens een punctie worden gedaan. Uiteindelijk blijkt bijna drie kwart van de vrouwen geen sprake te zijn van borstkanker. Een doorverwijzing en het vervolgonderzoek veroorzaken vaak veel onrust en onzekerheid die achteraf onnodig blijken. Om dat te voorkomen is het belangrijk om zo snel en betrouwbaar mogelijk uitsluitsel te geven over de uiteindelijke diagnose.
Nauwkeurige scan
Jaarlijks worden er ongeveer 250 vrouwen naar het Maastricht UMC+ doorverwezen vanuit het bevolkingsonderzoek. In tegenstelling tot andere Nederlandse ziekenhuizen voert de radioloog in Maastricht bijna altijd een mammogram uit met contrastvloeistof (foto: rechts). Lalji legt uit wat het voordeel is: “Met contrastvloeistof wordt het beoordelen van een mammogram nauwkeuriger. Uit onderzoek blijkt ook dat er geen specifieke training nodig is om de beelden goed te kunnen beoordelen en de techniek is eenvoudig in een ziekenhuis te installeren. De resultaten tonen tevens aan dat de toepassing van contrastmiddel veilig is voor patiënten.” Zo kan met bijna honderd procent zekerheid worden vastgesteld dat iemand geen tumor heeft wanneer het onderzoek geen afwijkingen vertoont. De persoon in kwestie kan dan direct worden terugverwezen naar het bevolkingsonderzoek, zonder aanvullend onderzoek te verrichten of controle-afspraken.
Tijdwinst
Als er een afwijking wordt gezien op een normaal mammogram is het meestal niet meteen duidelijk of het om een tumor of bijvoorbeeld een onschuldige cyste gaat (een zwelling voornamelijk gevuld met vocht). Om er zeker van te zijn dat de afwijking niet kwaadaardig is, wordt vaak aanvullend onderzoek uitgevoerd, zoals bijvoorbeeld een MRI-scan of een punctie. Bij kleine afwijkingen wordt de patiënt ook wel eens gevraagd een half jaar later terug te komen voor controle. “Dat kan kostbare tijd zijn”, zegt mamma-radioloog Marc Lobbes: “In vier procent van de gevallen detecteren we toch kwaadaardige afwijkingen die niet zichtbaar waren op een normaal mammogram uit het bevolkingsonderzoek. Je kunt dan eerder starten met behandelen.” Ook hier blijkt de contrastvloeistof dus betere resultaten op te leveren ten opzichte van de traditionele mammografie.
Minder pijnlijk
Sinds kort maken de Maastrichtse mamma-radiologen ook gebruik van nieuwe zogeheten ‘paddles’, het gedeelte van de mammograaf dat de borst samendrukt om een goede foto te kunnen maken. Normaliter is de compressie die wordt toegepast voor iedereen gelijk, een druk vergelijkbaar met zo’n 18 kilogram. “Dat kan pijnlijk en onprettig zijn”, zegt Lobbes. “Met name voor vrouwen met kleinere borsten is zoveel druk niet nodig. Hoewel we het mammogram niet pijnloos kunnen maken, kunnen we het ongemak in veel gevallen wel verminderen zonder in te boeten op de kwaliteit van het onderzoek.” Daarom maakt het Maastricht UMC+ sinds kort gebruik van paddles die automatisch inschatten hoeveel compressie vereist is voor een goede foto. Deze nieuwe aanpak kan tevens worden gecombineerd met de toediening van contrastvloeistof voor een optimaal resultaat.
In een recente publicatie in het wetenschappelijk tijdschrift European Radiology beschrijven de Maastrichtse radiologen (onder wie Marc Lobbes en Ulrich Lalji) het voordeel van de mammografietechniek met contrastvloeistof. Ulrich Lalji promoveerde op donderdag 12 mei op zijn proefschrift: ‘Contrast-enhanced spectral mammography in clinical practice: results in a screening population’.
Bron: Maastricht umc+
