Geheugenverlies bij daders van zware delicten meestal geveinsd

Oratie prof.dr. Marko Jelicic, bijzonder hoogleraar Neuropsychologie en Recht
De meeste daders van ernstige delicten die zeggen zich niets van hun daad te herinneren, spreken niet de waarheid. Dat stelt Marko Jelicic in zijn oratie. Hij baseert zich op recent neuropsychologisch onderzoek dat inzoomt op de rol van de hippocampus, het hersendeel dat een belangrijke rol speelt in het opslaan van gebeurtenissen in het geheugen. “Aangetoond is dat verdringing niet bestaat, maar dit besef is nog te weinig doorgedrongen in de rechtspraktijk. Getuigendeskundigen zouden vaker gebruik moeten maken van relatief simpele testen waarmee authentiek geheugenverlies onderscheiden kan worden van geveinsd.”

De hippocampus, zo weten we nu, zorgt voor het doorgeven van herinneringen van het korte- naar het lange termijn geheugen. Tijdens emotionele en stressvolle gebeurtenissen wordt de hippocampus extra geactiveerd en werkt het geheugen juist beter en wordt het zeker niet ondermijnd. “Een groot aantal psychiaters en psychologen die optreden als getuigendeskundigen gelooft wel dat traumatische gebeurtenissen (waaronder het plegen van een geweldsdelict) kan leiden tot geheugenverlies. Ze gaan dan voorbij aan hoe het brein werkt.”

Volgens Jelicic zijn er voor verdachten duidelijke voordelen te behalen bij geheugenverlies. Zo hoeven daders niet over strafbare feiten te praten waarvoor zij zich schamen. Daarnaast suggereert dader-amnesie (“verdwenen herinneringen”) dat het delict niet met voorbedachten rade is gepleegd, maar in een impuls tot stand is gekomen. En dit kan leiden tot strafvermindering. “Een reden temeer om de getuigendeskundigen bewust te maken van het feit dat neuropsychologisch onderzoek evident heeft aangetoond dat het verdringen van traumatische gebeurtenissen niet mogelijk is.”

Jelicic is er vast van overtuigd dat geheugenverlies bij daders alleen mogelijk is wanneer de hippocampus gedurende het delict tijdelijk of permanent ontregeld is door bijvoorbeeld alcoholgebruik, medicatie, epilepsie of een klap op het hoofd. Alleen in zo’n geval kan het zijn dat de dader zich niets meer herinnert. “Ik schat dat in 80% van de gevallen de hippocampus intact is en er dus geen sprake van geheugenverlies kan zijn. In de overige 20%, waarbij de dader zegt dat hij onder invloed van alcohol of andere middelen heeft gehandeld, zou men met speciale tests de veinzers er uit kunnen halen. “

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

https://www.medicalfacts.nl

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.