Onderzoekers UMC Utrecht ontdekken nieuwe genetische ziekte
ArrayOnderzoekers en artsen van het UMC Utrecht hebben een nieuwe genetische afwijking ontdekt die leidt tot een longontsteking in jonge kinderen met fatale afloop. In totaal zijn nu vier overleden kinderen uit een Nederlandse én een Amerikaanse familie geïdentificeerd met deze chromosoomafwijking. Het nieuwe syndroom wordt deze week beschreven in het wetenschappelijke tijdschrift Journal of Clinical Investigation.
Dodelijke longontsteking door genmutatie
De nieuw beschreven aandoening kenmerkt zich door een verhoogde infectiegevoeligheid, door onderdrukking van een deel van de natuurlijke afweer, en leidt tot een ernstige, snel ontwikkelende luchtweginfectie bij jonge kinderen die in alle bekende gevallen (uiteindelijk) tot de dood heeft geleid.
NSMCE3-gen
Het gaat daarbij om een mutatie van het zogenaamde NSMCE3-gen, dat een rol speelt bij de productie van eiwitten die de regulering van celdeling en DNA-reparatie verzorgen. Door de mutatie raakt dit systeem ontregeld waardoor bij patiënten met de betreffende mutatie de chromosomen van lymfocyten in het bloed beschadigd raken.
Bij chromosoomonderzoek zien artsen dan ook afwijkende, gebroken of (deels) verdwenen chromosomen. Dit zorgt er voor dat de afweer tegen virussen verstoord raakt en krijgen deze de kans om patiënten te infecteren.
Mutatie ook aangetroffen bij Amerikaanse familie
Door de typische verschijnselen in combinatie met de gevonden chromosoomafwijkingen werd er besloten het gehele genetisch materiaal te onderzoeken bij deze familie, waarbij artsen de betreffende mutatie aangetroffen. Daarnaast vonden ze in GeneMatcher, een internationale database voor genetische afwijkingen in de Verenigde Staten nóg een familie waar twee kinderen waren overleden ten gevolge van de NSMCE3-genmutatie.
Dr. Saskia van der Crabben, fellow metabole ziekten in het UMC Utrecht en klinisch geneticus legt uit: “Door het gebruik deze database,waarin onderzoekers hun bijzondere genetische varianten kunnen delen, zijn wij in contact gekomen met Amerikaanse onderzoekers van het Baylor College of Medicine in Houston (VS). Het feit dat de familie in de VS niet alleen gedeeltelijk dezelfde genetische verandering droeg, maar ook hetzelfde ziektebeeld had, heeft het ons geholpen bij het beter begrijpen van het ziektebeeld.
Celexperimenten
Samen met onderzoekers van de University of Sussex in Engeland werd vervolgens het ziektebeeld met celexperimenten beter in kaart gebracht. Alleen door het delen van dit soort uitzonderlijke genetische vondsten kunnen families met zeldzame ziektes worden geïdentificeerd. Het vinden van een genetische diagnose leidt vervolgens tot een beter begrip voor de oorzaak van het overlijden van een kind en biedt mogelijkheden voor gezinsplanning bij familieleden.”
Delen van gegevens
Door de snel toenemende betekenis van het vakgebied van de genetica wordt steeds vaker duidelijk dat sterfte onder (jonge) kinderen het rechtstreekse gevolg kan zijn van een genetische afwijking. Juist ook het delen van genetische data, waar veel discussie over wordt gevoerd, kan leiden tot het oplossen van tot dusver onbekende ziekten. Doordat op een gegeven moment de achterliggende doodsoorzaak bekend is, kunnen artsen vervolgens ouders en hun familie informeren. Het is hierdoor in een toenemend aantal gevallen en met behulp van geavanceerde technieken (zoals embryoselectie via prenatale genetische diagnostiek) voor ouders tóch mogelijk om een gezond kind op de wereld te zetten.
Crabben SN van der, Hennus MP, McGregor G, et al. Chromosome breakage syndrome with severe lung disease through destabilized SMC5/6 complex. Journal of Clinical Investigation, 2016, https://www.jci.org/articles/view/82890
Bron: UMC Utrecht
