Vici subsidie t.w.v. 1,5 miljoen voor Antoni van Leeuwenhoek onderzoeker Thijn Brummelkamp
ArrayThijn Brummelkamp van het Antoni van Leeuwenhoek ontvangt een Vici subsidie van 1,5 miljoen euro van de Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). De Vici hoort bij de belangrijkste en grootste Nederlandse subsidies voor individuele onderzoekers.
Brummelkamp is een van de 34 vooraanstaande onderzoekers die dit jaar een Vici ontvangen. Hij krijgt de subsidie voor een ambitieus project waarin hij genen wil gaan linken aan concrete moleculaire eigenschappen van menselijke cellen. Ondanks de enorme opmars van de genetica in de afgelopen decennia blijft het heel lastig om precies te bepalen wat de functie is van individuele genen. Dat komt onder andere doordat genen regelmatig meerdere functies hebben. En tegelijk worden allerlei kenmerken en processen in zowel je hele lichaam als individuele cellen meestal niet door één gen maar een samenspel van genen bepaald.
Fundamenteel genetisch onderzoek
Brummelkamp blinkt uit in het ontwikkelen van nieuwe technieken voor fundamenteel genetisch onderzoek. De afgelopen jaren heeft hij mooie successen geboekt met onderzoek aan zogenoemde haploïde cellen. Dit zijn cellen waar niet, zoals gebruikelijk, van elk gen twee kopieën aanwezig zijn (een van de moeder plus een van de vader) maar slechts één. Dit maakt het een stuk makkelijker om de genen te manipuleren en hun functie te ontrafelen. Brummelkamp heeft met behulp van deze cellen en de door hem ontwikkelde technieken onder meer ontdekt dat diverse belangrijke virussen – Ebola, Lassa en de Picornavirussen – onze cellen via een twee-staps-mechanisme besmetten, en de eiwitten die cruciaal zijn bij die tweede stap geïdentificeerd.
Brummelkamp
Deze zelfde technieken gaat Brummelkamp nu gebruiken om voor een set van 100 uiteenlopende eigenschappen van cellen te bepalen welke genen hiervoor verantwoordelijk zijn. De verwachting is dat dit aangrijpingspunten zal opleveren van nieuwe medicijnen tegen uiteenlopende ziektes. Daarnaast gaat Brummelkamp kijken naar de wisselwerking tussen genen voor wat betreft die eigenschappen. Het komt regelmatig voor dat medicijnen die de activiteit van een bepaald gen beïnvloeden niet het gewenste effect hebben, zelfs al is het gen duidelijk gelinkt aan bepaalde ziekte. Dit heeft dan waarschijnlijk te maken met zulke wisselwerkingen tussen genen. Om ziektes beter te begrijpen en effectiever aan te pakken is kennis hiervan dus ook erg belangrijk. Het uiteindelijke doel van Brummelkamp is om een ‘eigenschappen atlas’ te maken, waarin het volledige complexe netwerk van de invloed van allerlei genen op eigenschappen van menselijke cellen in kaart is gebracht.
Bron: Antoni van Leeuwenhoek