GGD webwinkel vol goedgekeurde apps die gezond gedrag bevorderen

GGD GHOR Nederland heeft een webwinkel waar publieke gezondheidsapps die door deskundigen beoordeeld zijn, gratis gedownload kunnen worden. De GGD Appstore is bijzonder, omdat het een gezamenlijke dienst is van alle 25 GGD’en GGD-GHOR’s Nederland. Het aantal apps in de Appstore groeit gestaag, omdat elke GGD onderzoek doet naar nieuwe apps.

Onderzoeken en toetsen

Het idee van de appwinkel is simpel: het onderzoeken en toetsen van (consumenten) gezondheidsapps. Alleen apps die voldoen aan de criteria die door de GGD zijn opgesteld, worden opgenomen in de Appstore, compleet met vignet en evaluatie-rapport. Er is nadrukkelijk voor gekozen om te werken vanuit het principe ‘we raden aan’. Want de GGD’en vinden dat zij als publieke gezondheidbevorderaars een rol hebben in het aanjagen en implementeren van e-health. Apps die niet voldoen aan de criteria worden niet geplaatst en gepubliceerd: de winkel werkt met een witte lijst van goedgekeurde apps en niet met een zwarte lijst.

Snelle groei

GGD GHOR Nederland is begin 2016 gestart met hun appstore, omdat het snel gaat met de ontwikkeling van apps op het gebied van gezondheid en gezonde leefstijl. Niet alleen verschijnen er maandelijks veel nieuwe apps, maar ook het gebruik ervan neemt snel toe. Begin 2015 verschenen achtergrondstudies en het advies van de Raad voor Volksgezondheid en Zorg over consumenten e-health. Dat bevestigde de GGD in het idee dat burgers behoefte hebben aan een toegankelijk en betrouwbaar overzicht van onafhankelijk en deskundig beoordeelde apps/websites. Het idee van de GGD Appstore was geboren. Een kleine projectgroep ontwikkelde en organiseerde de winkel. Die projectgroep bestond uit drie projectleiders. Petra van Tiggelen, innovatiemanager bij de GGD Amsterdam is een van deze drie. Zij verstrekte mij de informatie in dit bericht.

Criteria

Tijdens de start van de Appstore waren er vijftig apps die volgens het ontwikkelde onderzoeksmodel het vignet kregen en werden gepubliceerd. Nu moeten er per GGD jaarlijks 4 apps onderzocht en gepubliceerd worden. De vier criteria waarop Van Tiggelen en collega’s toetsen zijn: gebruiksvriendelijkheid, betrouwbaarheid, onderbouwing en privacy. Er is een toetsingskader waarin stevig ingezoomd wordt op de onderbouwing. Klopt deze en strookt deze echt met de wetenschappelijke inzichten en richtlijnen? Snijdt de geclaimde gedragsverandering hout?

Onafhankelijk oordeel

De GGD’en vellen een toegankelijk en onafhankelijk oordeel, dat door de marketingtaal heen kijkt. Het korte filmpje “Alle apps op een rijtje in de GGD Appstore” gemaakt in samenwerking met Mobile Doctors, vat het mooi samen. Daarnaast neemt de GGD AppStore in haar onderzoek ook contact op met de appbouwer/eigenaar.

Zes pijlers

Van Tiggelen: ‘We laten ons inspireren en werken vanuit de definitie van positieve gezondheid van Machteld Huber, die door alle GGD ‘en en GGD-GHOR Nederland wordt onderschreven: “Gezondheid als het vermogen om je aan te passen en je eigen regie te voeren, in het licht van de sociale, fysieke en emotionele uitdagingen van het leven”. Gekozen is om de onderzochte en ‘goedgekeurde’ apps te rubriceren volgens de pijlers van positieve gezondheid. Deze pijlers hebben we vertaald in: lichaam, psyche, zingeving, gelukkig zijn, relaties en meedoen in het dagelijks leven. Herkenbaar en laagdrempelig.‘

Breed publiek

De GGD Appstore is bedoeld voor een breed publiek; van burgers die graag gebruik maken van betrouwbare gezondheidsapps maar ook voor professionals zoals huisartsen. De winkel op zich is niet het belangrijkste doel. Gebruikers moeten vooral de getoetste apps gemakkelijk kunnen vinden via de Appstore.

Verantwoordelijkheid nemen

De GGD’en hebben de Appstore helemaal zelf ontwikkeld. Van Tiggelen: ‘Het is leuk, maar ook spannend om te zorgen dat er een goede dienst staat waar alle 25 GGD‘en zich eigenaar van voelen en hun verantwoordelijkheid in nemen. Het is niet eenvoudig om alle GGD’en tegelijk in beweging te krijgen en te houden. Bij de ene GGD gaat dat sneller dan bij de andere. Toch lukt dat goed.’

Publiciteit

‘Het is bijzonder te merken dat er ook buiten de GGD veel waarde gehecht wordt aan onze appstore. Dat is sneller gegaan dan we verwacht hadden, maar schept ook verplichtingen. Komend jaar gaan we meer naar buiten treden. Het is nu tijd om het brede publiek te laten weten dat we er zijn en wat we doen.’

Doen

‘De essentie en geleerde les voor onze appstore, en ook voor innovatie in brede zin, is voor mij: ‘just do it’. Doen, lef, vertrouwen en al werkende leren en zoeken naar oplossingen, dat zijn de basisgereedschappen waar het om draait bij het vormgeven aan vernieuwing. Kortom: de GGD Appstore is nooit af, we zijn pas begonnen’, aldus Van Tiggelen.

eHealth congres

Petra van Tiggelen geeft een workshop op het zevende nationale eHealth congres op 10 november in Utrecht. Daar vertelt zij over het ontstaan van de appstore en beschrijft een aantal aansprekende apps in haar winkel. Ook gaat zij in op het gebruik ervan. Ondergetekende behandelt in een plenaire inleiding een aantal moderne vormen van preventie en de kansen die het internet daarvoor biedt. Wil jij naar dit congres dat vele aspecten van eHealth aan de orde stelt? Wil jij op digitale wijze gezondheid en welzijn van burgers bevorderen? Klik dan hier en schrijf je in.

Guus Schrijvers

Guus Schrijvers, Oud-Hoogleraar Public Health & Gezondheidseconoom

http://guusschrijvers.nl

Guus Schrijvers (getrouwd met Els Zwaan, drie kinderen) werd op 24 juni 1949 geboren in Amsterdam als zesde kind in een katholiek onderwijzersgezin. Na het gymnasium B diploma behaald te hebben(1967) ging hij in Amsterdam economie studeren. Hij studeerde cum laude af (1973) bij prof. Wim Duisenberg op de na-oorlogse conjunctuurgolven en bij prof. Joop Hattinga Verschure op zelfzorgafdelingen in ziekenhuizen. In 1980 promoveerde hij in Maastricht op het onderwerp regionalisatie en financiering van de Engelse, Zweedse en Nederlandse gezondheidszorg. Een stelling uit zijn proefschrift werd zijn levensmotto: wie de kleine structuren niet eert, maakt de grote structuren verkeerd.

Hij promoveerde bij de grondlegger van de Nederlandse gezondheidseconomie prof. Lou Groot en bij genoemde Hattinga Verschure. Van 1974 -1984 was Schrijvers lid van de Gemeenteraad van Utrecht voor de Partij van de Arbeid. Hij ‘deed’ daar portefeuilles zoals Volksgezondheid, Welzijn, Cultuur en Financiën. Op 1 juni 1987 werd Schrijvers samen met prof. Joop van Londen hoogleraar Public Health bij de Medische Faculteit Utrecht. Dat betekende voor hem een switch van macro onderwerpen zoals de inrichting van het verzekeringsstelsel naar kleinschalige projecten zoals educatie van diabetespatiënten.

Uit een interview uit 1987 komt het citaat: ‘als de faculteit mij vraagt voor deze leerstoel, wil ik wat betekenen voor de faculteit. Dan geef ik de macro-onderwerpen op.’ Samen met Van Londen richtte hij zich in 1987 op innovaties in de thuiszorg en op ketenzorg bij chronische zieken. Later zou het die activiteiten onder de vlag disease management bundelen. Tien jaar kwam de belangstelling voor ketens in de spoedzorg erbij. Zijn kennis op dit terrein bundelde hij in het boek Moderne Patiëntenzorg in Nederland, dat hij in 2002 samen met de plaatsvervangend hoofdinspecteur drs. Nico Oudendijk voor de gezondheidszorg schreef.

Vanaf het eerste begin had het bevorderen van het onderwijs in de Sociale Geneeskunde en de Volksgezondheid zijn grote aandacht. Toen Van Londen en hij begonnen was er helemaal niets op dit terrein. Schrijvers: ‘Een grote triomf ervoer ik op 2 april 1994 toen na zeven jaar trekken en duwen de eerste medische studenten bij een GGD en een Arbodienst een verplicht co-schap Sociale Geneeskunde liepen.’

In 1999 kwam een nieuw curriculum voor de medische studenten tot stand. Tropenjaren volgden tot 2006 voor hem en zijn collega dr. Gerdien de Weert om alle uitbreidingen van het sociaal geneeskundige onderwijs bij te benen. Zijn collegestof bundelde hij in 1997 en na verschillende drukken in 2002 in het boek Een kathedraal van Zorg en in de Engelse variant daarvan Health and Health Care in the Netherlands.

Per 1 juli 2007 gaan de onderzoeksactiviteiten van Schrijvers over in de Unit Innovaties in de Zorg binnen het Julius Centrum, dat hij in 1996 met collega prof. Rick Grobbee oprichtte. Zijn aandacht blijft liggen bij Disease Management en Spoedzorg. Schrijvers: ‘Ik begrijp nog steeds niet helemaal hoe die kleine structuren binnen Disease management en spoedzorg precies functioneren. Er is tegenwoordig ook veel uitwisseling met collega’s in Noord Amerika en elders in Europa. Dat verrijkt het inzicht in hoge mate. Elk land is op dit terrein een laboratorium voor een ander land..Voorlopig heb ik mijn handen vol aan de nieuwe Unit. Toch zou ik nog twee boeken willen schrijven.Het ene krijgt als titel, De gemoderniseerde kathedraal van zorg. Het tweede boek moet gaan over ondernemersschap en gelijke toegang tot de zorg. Beide zijn belangrijk maar o zo moeilijk te combineren. Hierbij zou ik de kennis van macro econoom weer kunnen gebruiken.’

Als oud hoogleraar Public Health en gezondheidseconoom bij het UMC Utrecht. geeft hij met zijn nieuwe boek ‘Zorginnovatie volgens het Cappuccinomodel.’ zijn visie hoe de gezondheidszorg eruit zou kunnen zien in een maatschappij met schaarste aan zorg. Het boek is bestemd voor het middenkader van zorgorganisaties. Naast schrijver van boeken en artikelen over de gezondheidszorg is Guus lid van enkele stuurgroepen en begeleidingscommissies en geef ik lezingen en workshops.

Guus Schrijvers is voor voordrachten, dagvoorzitterschappen, interviews en onderzoeksopdrachten te bereiken via [email protected] en telefonische via zijn secretaresse Annet Esser op telefoonnummer 030 250 9359.