Behandeling van constitutioneel eczeem van zalf tot systemische therapie

Eczeem is een systemische ontstekingsreactie van de huid. Het komt voor bij 15 op de 1.000 mensen. Iedereen kan het krijgen, maar het komt wat vaker voor bij jonge kinderen. Eczeem kan al vanaf de geboorte aanwezig zijn of op latere leeftijd ontstaan. Eczeem is niet besmettelijk. Je kunt het dus niet van iemand anders krijgen of overdragen.

Oorzaken
Er twee typen eczeem.

• Atopisch of constitutioneel eczeem: Deze vorm wordt erfelijk bepaald, de oorzaak is vaak onbekend; deze vorm van eczeem komt met name voor bij kinderen. De begrenzing van het aangedane gebied is meestal onduidelijk. Jeuk is de belangrijkste klacht. Bij chronisch eczeem kan uw huid ruw of grof worden.
• Contacteczeem: De oorzaak voor dit soort eczeem ligt in overgevoeligheid of allergie voor een bepaalde stof zoals onder andere nikkel, chroom, rubber, zeep, cosmetica of (af)wasmiddelen.

Symptomen
Je kunt eczeem herkennen aan rode plekken, bultjes, blaasjes of schilfers op de huid. Van eczeem kun je flink last hebben, meestal in de vorm van jeuk. Astma, hooikoorts en emotionele stress kunnen met eczeem gepaard gaan. Wanneer je plotseling last krijgt van huiduitslag, kan er sprake zijn van contacteczeem.

Onderzoek
Als het vermoeden bestaat dat je mogelijk eczeem hebt, kom je op de polikliniek Dermatologie. De arts stelt de diagnose op grond van de aanwezige huidafwijkingen. Bovendien kan informatie over het voorkomen van (atopisch) eczeem, hooikoorts, astma of allergieën in de familie behulpzaam zijn bij het stellen van de diagnose. Eventueel kan allergieonderzoek plaatsvinden door middel van huidtesten en/of bloedonderzoek. Bij het vermoeden van een infectie kan een kweek worden afgenomen met behulp van een wattenstokje.

Behandeling
Atopisch eczeem kan niet worden genezen. De behandeling is gericht op het onderdrukken van de symptomen. Er zijn verschillende soorten behandelingen; soms worden ze gecombineerd ingezet.

• Crèmes/Zalven (Lokale therapie) – Bij lokale therapie behandelt de arts de huid per plekje of gebied. De behandeling begint meestal met het vet houden van de plekken op de huid met vette crèmes en zalven. Wanneer dit geen verlichting meer geeft, kunnen er corticosteroïden (hormooncrèmes) toegepast worden.
• Lichttherapie – Wanneer het eczeem zich op grotere gebieden van de huid bevindt, kan het worden behandeld met ultraviolet B (UVB). UVB is een bestanddeel van het natuurlijk zonlicht en heeft invloed op de ontstekingsreactie van de huid. UVB therapie wordt vaak toegepast in combinatie met het gebruik van crèmes.
• Medicatie (Systemische therapie) – Door het geven van systemische therapie worden de werkzame stoffen van de medicatie opgenomen in het lichaam en bereiken deze stoffen alle aangedane plekken. Bij vormen van eczeem die niet met lokale middelen en/of lichttherapie onder controle kan worden gebracht, zal een dermatoloog een systemische therapie voorstellen met antibiotica. Als de eczeem ernstig is, kan eventueel Prednison in hoge doses gedurende een korte periode worden toegepast.

  Als dat niet helpt, kunnen systemische immunomodulerende middelen, die gebruikt worden bij patiënten met ernstig en moeilijk behandelbaar constitutioneel eczeem, zoals ciclosporine-A (CsA), azathioprine, mycofenolaat mofetil (MMF), mycofenolzuur (MPA), methotrexaat (MTX) en orale corticosteroïden voorgeschreven worden.
  Van deze middelen is CsA verreweg het best onderzocht, zowel bij kinderen als volwassenen. Het klinisch effect, gemeten met klinisch scores, varieert van 53% tot 95% in de verschillende studies en treedt snel op (meestal < 2 weken). Er is ook voldoende evidence vanuit de literatuur voor de werkzaamheid van azathioprine, MTX en MMF/MPA bij de behandeling van ernstig CE. Deze middelen hebben over het algemeen een minder sterk klinisch effect bij CE vergeleken met CsA; daarnaast treedt het klinisch effect pas later op (na circa 8-12 weken).
  Tot nu toe zijn er nog weinig gegevens over de effectiviteit en veiligheid van systemische immunomodulerende middelen bij CE op lange termijn. Langdurig gebruik van CsA met een maximum van 1 jaar kan worden aanbevolen op basis van 4 open studies. Voor azathioprine is de maximaal onderzochte behandelduur 24 weken in een groep van 16 patiënten, voor MPA 30 weken in een groep van 20 patiënten en voor MTX 24 weken in een groep van totaal 30 patiënten.
  Vanuit de literatuur is er nauwelijks evidence voor de behandeling van ernstig CE met orale corticosteroïden als monotherapie. Toch kan kortdurende inzet van orale corticosteroïden zinvol zijn bij de behandeling van exacerbaties van CE of als co-medicatie tijdens de eerste periode van behandeling met een traag werkend immunomodulerend middel zoals azathioprine, MTX of MMF/MPA.

• Overige behandelingen – Teerzalven kunnen worden toegepast om de ontsteking te remmen. Soms wordt er ook gebruik gemaakt van verbanden die nat zijn gemaakt; dit vermindert de jeuk omdat de huid die ontstoken en warm is zo afkoelt.

Update: 27 november 2017

Eind september is een nieuw type medicijn toegevoegd aan het arsenaal van de dermatoloog voor volwassenen met matig tot ernstig eczeem, die met zalftherapie niet tot een goed genoeg resultaat komen. Voor meer informatie over dit zogenaamde monoklonaal antilichaan verwijzen we naar een artikel dat de VMCE al eerder publiceerde.

Bron: NtDV

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

https://www.medicalfacts.nl

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.