
Inclusief stemproces – Gemeenteraadsverkiezingen 2018
ArrayVandaag, 21 maart 2018, zijn er weer gemeenteraadsverkiezingen. Alle Nederlanders vanaf 18 jaar mogen dan stemmen. Ook mensen met een beperking. Tijdens een Landelijke Kiezersdag op 11 februari 2017 spraken alle tien aanwezige politieke partijen zich al unaniem uit voor hulp in het stemhokje (SP, GroenLinks, VVD, PvdA, CDA, D66, CU, PvdD, SGP en 50Plus).
Op 21 maart zullen veel mensen de weg naar het stembureau weten te vinden. En in de aanloop daarnaartoe vinden verschillende contact- en ontmoetingsmomenten plaats met potentiële kiezers. Onder hen bevinden zich zonder twijfel ook mensen met een niet-zichtbare beperking. Zij zijn verbaal vaak goed onderlegd, waardoor de beperking niet direct opvalt. Voor u vanzelfsprekende communicatie en omgang kan daardoor niet het gewenste effect of juist een averechts effect hebben.
Kernthema’s
Deelname aan politiek en het openbare leven is één van de 8 kernthema’s van het VN-verdrag voor de rechten van mensen met een beperking dat in 2016 in Nederland geratificeerd werd. In Nederland* wonen minimaal 74.000 (naar schatting oplopend tot 336.000) mensen met een licht verstandelijke beperking (IQ 50 – 70) en nog eens 2,2 miljoen zwakbegaafden (IQ 70- 85). Daarnaast hebben naar schatting 168.000 mensen een Autisme Spectrum Stoornis. Tel daar een percentage niet-aangeboren hersenletsel bij op en de groep kiezers met een niet-zichtbare beperking is omvangrijk.
iet voor iedereen is het makkelijk of zelfs mogelijk om te stemmen. Fysieke beperkingen, analfabetisme of wilsonbekwaamheid kunnen daarbij een rol spelen. Volgens de Kieswet is het verlenen van hulp bij het stemmen alleen toegestaan op grond van een lichamelijke (bijvoorbeeld visuele) beperking. Als een kiezer vanwege een lichamelijke beperking hulp nodig heeft bij het stemmen, dan kan hij hulp krijgen van een door hemzelf aangewezen persoon of een lid van het stembureau. Zie Kieswet art. J 28.
Op 21 maart zullen veel mensen de weg naar het stembureau weten te vinden. En in de aanloop daarnaartoe vinden verschillende contact- en ontmoetingsmomenten plaats met potentiële kiezers. Onder hen bevinden zich zonder twijfel ook mensen met een niet-zichtbare beperking. Zij zijn verbaal vaak goed onderlegd, waardoor de beperking niet direct opvalt. Voor u vanzelfsprekende communicatie en omgang kan daardoor niet het gewenste effect of juist een averechts effect hebben.
Hulp aan kiezers met verstandelijke handicap niet toegestaan
Hulp aan kiezers met een verstandelijke handicap is niet toegestaan volgens de Kieswet. Als personen met een verstandelijke handicap niet zonder hulp kunnen stemmen, gaat de wetgever er vanuit dat zij niet zelfstandig hun wil kunnen bepalen. Deze zelfstandigheid is een uitgangspunt van het kiesrecht.
Volmacht verlenen als kiezer niet in staat is te tekenen
Een kiesgerechtigde die vanwege een fysieke beperking geen handtekening kan plaatsen, kan in sommige gevallen toch bij volmacht stemmen. Dat is het geval als op zijn identiteitsbewijs de opmerking ‘niet in staat tot tekenen’ staat. Het formulier hoeft dan niet door de volmachtgever getekend te worden. Het uitbrengen van de stem kan in zo’n geval door middel van een schriftelijke of een onderhandse volmacht.
* VGN, feiten en cijfers (verkregen op 15-11-2017 via www.vgn.nl/feitenencijfers). Aangevuld met prevalentiecijfers van MEE gebaseerd op gegevens van o.a. CBS, SCP, Gezondheidsraad, Trimbos instituut en RIVM.