Stoppen-met-roken-zorg na hartinfarct niet effectief

De zorg rond stoppen-met-roken die rokers na een hartinfarct aangeboden krijgen, is niet effectief. Patiënten die op eigen kracht gestopt zijn, hebben iets heel anders nodig, en degenen die na een infarct doorroken moeten veel intensiever worden begeleid. Dit blijkt uit het proefschrift van Marjolein Snaterse, onderzoeker Verpleegkunde aan de Hogeschool van Amsterdam, die op woensdag 12 september promoveert aan Amsterdam UMC/ UvA.

Stoppen-met-roken-zorg

De belangrijkste aanbeveling uit haar onderzoek: richt de zorg voor patiënten na een hartinfarct anders in, want die kan bewezen effectiever. Snaterse en haar collega’s volgden 324 rokers na een hartinfarct in 15 Nederlandse ziekenhuizen gedurende minstens een jaar. Van deze patiënten stopte ongeveer de helft met roken, de andere ruim 50 procent bleef roken na het hartinfarct. ‘Een aanzienlijk percentage’, zegt Snaterse. ‘Het huidige stopprogramma dat standaard na een infarct wordt aangeboden, is voor hen duidelijk onvoldoende gebleken.’

Stoppers willen liever afvallen

Uit het onderzoek blijkt dat óók de groep die na een hartinfarct de sigaret definitief opzijschuift, niet gebaat is bij het stoppen-met-rokenprogramma. Veruit de meeste patiënten die stoppen, doen dit direct na het hartinfarct en uit zichzelf. Blijkbaar kunnen zij dit op eigen kracht, want een jaar later zijn zij nog niet teruggevallen.
Snaterse: ‘Wij zeggen op basis van onze conclusies: wees als zorgverlener niet bang om deze groep niet meer naar een stopprogramma door te verwijzen, want deze mensen willen helemaal niet opnieuw aan die sigaret herinnerd worden. De meeste stoppers hebben de switch al gemaakt en zijn juist daardoor gemotiveerd om ook de rest aan te pakken. Zij willen liever een gewichtsverlies- of een beweegprogramma volgen.’

Aanpak werkt niet

Het hartinfarct is de beste motivator voor het stoppen met roken. Het stoppen-met-roken- programma daarna is vooral bedoeld voor degenen na de ziekenhuisopname weer roken, en dit heeft er niet voor gezorgd dat meer mensen zijn gestopt met roken, zo toont het onderzoek aan. ‘Zoals we het nu doen, werkt het niet’, constateert Snaterse.
Het stopprogramma houdt in dat de arts de roker na een infarct erop wijst dat hij of zij moet stoppen. Daarnaast voert de verpleegkundige een aantal gesprekken met de patiënt, onder andere over verandering van ongezonde leefgewoonten en medicijngebruik, en wordt de patiënt doorverwezen naar het stopprogramma van zes telefonische begeleidingsgesprekken.

Roken is geen keuze

Het stopprogramma is duidelijk bij lange na niet genoeg voor degenen die na een infarct de sigaret niet kunnen weerstaan. Snaterse: “Deze groep ervaart veel stress over geld, gezondheid en dingen in het persoonlijk leven. Deze mensen geven aan dat ze wel willen stoppen, maar zeggen dat de sigaret hen enorm aantrekt omdat die toch veel ontspanning geeft. Daarom zeg ik: roken is geen keuze. Mensen die na ziekenhuisopname nog doorroken, zijn zwaar verslaafd. Die moeten we intensiever behandelen, mogelijk ook op andere vlakken dan alleen met een stoppen-met-roken-programma.”

 

Succesfactoren van stoppers

Snaterse en haar collega’s hebben ook in kaart gebracht wat de succesfactoren zijn van de patiënten die het lukt om te stoppen. Het meest succesbepalend: meteen na de ziekenhuisopname stoppen. Een paar maanden of een jaar later wordt het veel moeilijker.
Ook zien de onderzoekers dat succesvolle stoppers vaker een partner hebben met wie zij samenwonen. ‘Heb hebben van een maatje helpt duidelijk bij een leefstijlverandering. Helemaal als de partner ook meedoet, zien we dat de risicofactoren voor een hartinfarct sterk afnemen’, zegt Snaterse. Ook zijn de patiënten die stoppen vaker hoogopgeleid en is het stopsucces het grootst na een eerste infarct.

 

Marjolein Snaterse promoveert op 12 september 2018 in de Agnietenkapel van de Universiteit van Amsterdam om 14.00 uur. Promotoren zijn prof. dr. Wilma Scholte op Reimer (HvA, AMC en UvA, tevens HvA-decaan faculteiten Gezondheid en Bewegen, Sport en Voeding en prof. dr. Ron Peters (AMC/UvA).

Bron: UMC/UVA

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.

Recente artikelen