Iedereen kan de tering krijgen
ArrayIedereen kan de tering krijgen – woensdag in wetenschapsprogramma Focus
De dodelijkste infectieziekte ter wereld is tuberculose en iedereen kan het krijgen. Op dit moment is in Nederland de ziekte, de tering, onder controle. Maar hoe lang nog?
Diederik Jekel bezocht o.a. Beatrixoord in Groningen
Uitzending: woensdag 24 oktober 2018, 20.45 uur, NPO 2
Een derde van de wereldbevolking is drager van de veroorzaker van tuberculose: de tuberkelbacterie. Je kunt decennia besmet zijn zonder dat te merken. Door ons massale reisgedrag naar verre landen steekt de ziekte weer regelmatig de kop op in Nederland. De bacterie is steeds vaker bestand tegen antibiotica. Focus zoekt uit hoe de wetenschap de bacterie te slim af probeert te zijn.
LUMC test duizenden stofjes
Nieuwe medicijnen zijn hard nodig. Aan de ene kant om te beschikken over middelen die niet zulke zware bijwerkingen hebben, maar ook omdat de tuberculose steeds vaker bestand is tegen de bestaande antibiotica. Het zal niet lang meer duren voordat er een variant van de bacterie wordt aangetroffen die bestand is tegen élk beschikbaar medicijn. Zo ver moet het niet komen, vindt Matthias Heemskerk, onderzoeker bij het LUMC. Presentator Elisabeth van Nimwegen bezoekt hem in zijn lab waar hij duizenden stofjes test in de hoop dat enkele daarvan tuberculose bestrijden.
Het sanatorium van deze tijd
Tot honderd jaar geleden was tuberculose ook in Nederland de dodelijkste infectieziekte. Patiënten lagen maanden in de buitenlucht om van de tuberculose af te komen. Tegenwoordig wordt zo’n achthonderd keer per jaar de diagnose ’tuberculose’ gesteld. Presentator Diederik Jekel bezoekt Beatrixoord in Groningen, het sanatorium van deze tijd. Hier spreekt hij met Jorge, die open tuberculose heeft. Dat betekent dat hij de ziekte in zijn longen heeft en daardoor een besmettingshaard is. Jorge vertelt dat zijn vriendin en veel vrienden hem hebben verlaten uit angst voor besmetting. Laat tuberculose zich zo makkelijk overdragen? Moet Diederik zich zorgen maken dat hij besmet wordt?
Medicijnen met vervelende bijwerkingen
Diederik Jekel gaat mee op huisbezoek met verpleegkundige Loes van der Weerd van de GGD Groningen. Zij begeleidt patiënten intensief en voorkomt daarmee dat mensen in hun omgeving besmet raken. Ook houdt ze scherp in de gaten of patiënten de nodige medicatie trouw innemen. Ze gaan langs bij een patiënt met een resistente variant van tuberculose, waarvoor hij zeker tien pillen per dag moet slikken die erg vervelende bijwerkingen hebben. Dat moet hij twee jaar lang strikt volhouden. Loes van der Weerd biedt hierbij de broodnodige mentale ondersteuning.
Sneller diagnosticeren tbc
Welk medicijn werkt nou tegen welke variant van tuberculose? Dick van Soolingen, hoofd van het tuberculoselaboratorium bij het RIVM, ontwikkelt een nieuwe analysemethode voor het DNA van de tuberculose. Hiermee is in één oogopslag duidelijk of iemand tuberculose heeft en tegen welke medicijnen deze variant resistent is. Zo kun je meteen met de juiste behandeling starten. In 2019 wordt dit de standaardprocedure. Diederik Jekel laat zelf met deze methode alvast zijn speeksel testen: is hij ondertussen in aanraking gekomen met de tuberculosebacterie?
Focus is het wekelijkse wetenschapsprogramma van de NTR.
Presentatie: Elisabeth van Nimwegen en Diederik Jekel
Eindredactie: Gerda Bosman
Bron:
