
Niels Verburg: Combinatie van scans is beter dan standaard MRI-scan bij hersentumor
ArrayNiels Verburg onderzocht wat de beste scans zijn om de meest voorkomende hersentumoren, diffuse gliomen genaamd, goed af te beelden. Het bleek dat een combinatie van een MRI-scan en een PET-scan de tumor beter afbeeldt dan de huidige standaard MRI-scan. Met de combinatie van beelden kan de chirurg meer tumorweefsel weghalen bij een operatie en is eventuele bestraling daarna efficiënter. Mogelijk blijven patiënten met een hersentumor hierdoor langer leven.
Diffuse gliomen
Eén van de redenen dat diffuse gliomen zo moeilijk te behandelen zijn, is dat deze tumoren wijdverspreid in de hersenen groeien. Vaak blijft een deel van de tumor bij een operatie achter, omdat het onderscheid tussen de tumor en normaal hersenweefsel moeilijk te zien is. Per jaar krijgen ongeveer 1100 mensen in Nederland te maken met deze tumor. De behandeling bestaat uit een operatie eventueel gevolgd door bestraling en chemotherapie. Het doel van de operatie is om zo veel mogelijk tumorweefsel te verwijderen zonder ernstige neurologische uitval bij de patiënt te veroorzaken.
Verschillende scans
In het onderzoek vergeleek Niels verschillende scans, en hun combinaties, om het tumorweefsel af te beelden. Er werd op meerdere plekken in en rond te tumor weefsel afgenomen en bepaald of er tumor aanwezig was in dit weefsel. Van alle scans werd de informatie op de plek van de weefselafname verkregen en gebruikt om te voorspellen of er tumorweefsel aanwezig was.
Diffuse gliomen zijn de meest voorkomende hersentumoren. Ze ontstaan uit de (voorlopers van) gliacellen die als functie hebben de zenuwcellen (neuronen) in de hersenen te ondersteunen. De mate van kwaadaardigheid wordt uitgedrukt in een graderingssysteem van de Wereldgezondheidsorganisatie, waarbij graad I de minst en graad IV de meest kwaadaardige tumoren zijn. Diffuse gliomen zijn er in graad II, III en IV, waarbij graad IV glioblastoom wordt genoemd. Per jaar krijgen ongeveer 1100 mensen in Nederland een diffuus glioom, hiervan betreft het in circa 60% van de patiënten een glioblastoom.
Behandeling diffuse gliomen
De behandeling van diffuse gliomen bestaat uit een operatie en – afhankelijk van de graad, leeftijd en conditie van patiënt – bestraling en chemotherapie. Het doel van de operatie is om zo veel mogelijk tumorweefsel te verwijderen zonder ernstige neurologische uitval bij de patiënt te veroorzaken. De 10-jaars overleving is ongeveer 17%, hierdoor staan diffuse gliomen in de top vijf van meest dodelijke kankersoorten. Eén van de redenen dat diffuse gliomen zo moeilijk te behandelen zijn is hun neiging om het omliggende gezonde hersenweefsel wijdverspreid te infiltreren. Hierdoor is het lastig om tijdens een operatie onderscheid te maken tussen de tumor en normaal hersenweefsel. Om te helpen dit onderscheid te maken wordt er gebruik gemaakt van beeldvorming. De meest gebruikte techniek is beeldvorming met behulp van magnetische resonantie (MRI). MRI beelden kunnen op verschillende manieren verkregen worden, zogenaamde sequenties. De T2-, FLAIR- en T1 met contrast-gewogen sequenties zijn de huidige standaard voor het afbeelden van de infiltratie van een diffuus glioom. Er zijn ook andere MRI-sequenties en andere beeldvormende technieken, zoals bijvoorbeeld positronemissietomografie (PET) waarvoor meerdere radioactief gemerkte stoffen (tracers) bestaan, beschikbaar voor het afbeelden van deze tumorinfiltratie. Het is echter nog onvoldoende duidelijk of deze alternatieven beter zijn dan de huidige standaard.
Dit proefschrift heeft als doel het beantwoorden van de vraag: “Welke MRI sequentie, PET- tracer, of combinatie van MRI-sequentie(s) en/of PET-tracer(s), is het meest nauwkeurig voor het afbeelden van diffuusglioom-infiltratie?”.
Bron: UvA