Uroloog Bertil Blok verkozen tot ‘duurzame Zorgprofessional 2020’
ArrayBlok ontvangt de publieksprijs voor zijn onderzoek naar herbruikbare blaaskatheters
Bertil Blok, uroloog van het Erasmus MC won gisterenavond de publieksprijs van duurzame Zorgprofessional 2020. Het ministerie van VWS reikt deze prijs ieder jaar uit aan zorgprofessionals met het beste idee of initiatief om de zorg duurzamer te maken. Blok kreeg de prijs voor zijn onderzoek naar de herbruikbare blaaskatheter, wat moet zorgen een vermindering van tientallen miljoenen kilo’s medisch plastic per jaar. “Dit is een fantastische opsteker voor ons team en de gebruikers van de katheter!”, aldus Blok.
Wereldwijd zijn er ongeveer 50 miljoen mensen afhankelijk van wegwerpkatheters om de blaas goed te kunnen legen. Patiënten krijgen deze wegwerpkatheters thuis die ze 4 tot 6 keer per dag moeten vervangen, wat veel afval oplevert. In Nederland gebruiken 45.000 patiënten met blaasproblemen jaarlijks voor 75 miljoen euro aan wegwerpkatheters, een verzesvoudiging in 20 jaar tijd. In 2018 leverde dat 1,2 miljoen kilo plastic afval op.
Herbruikbare katheter
Dat moet duurzamer en goedkoper vond Bertil Blok, en samen met arts-onderzoekers Tess van Doorn en Sophie Berendsen introduceerde hij de herbruikbare katheter. Gezamenlijk hebben ze gezorgd voor goedkeuring voor het gebruik van herbruikbare katheters in Europa en ontvingen ze een startsubsidie van ZonMw en het Erasmus MC voor een ‘trial’ onderzoek onder 500 mensen. Tijdens de trial worden patiënten één jaar gevolgd om te zien of de herbruikbare katheter veilig en effectief is.
Blok: “In ons onderzoek vergelijken we wegwerpkatheters met het twee weken lang gebruiken van eenzelfde katheter. Wereldwijd zijn er al goede ervaringen met de herbruikbare katheter, die patiënten zelf bewaren in een buisje reinigingsmiddel. In China en Japan bewaren patiënten de katheter zelfs een maand. Als je dat in Nederland gaat invoeren, of zelfs in heel Europa, bespaart dat ontzaglijk veel plastic afval én kosten.”
Urineretentie
Patiënten die last hebben van zogenoemde urineretentie – het niet goed kunnen uitplassen – moeten 4 tot 6 keer per dag met een katheter de urine afvoeren. Het aantal patiënten dat zichzelf op deze wijze katheteriseert is de laatste 20 jaar toegenomen omdat dit minder infecties en weefselbeschadiging blijkt te geven dan een zogenoemde verblijfskatheter, die 6 tot 12 weken blijft zitten. De wereldwijde markt voor katheters bedraagt 3,4 miljard dollar, waarvan 60% wegwerpkatheters betreft.
“Urineretentie is een groot probleem’, aldus Blok. “Het is een taboe, dus veel mensen lopen ermee rond zonder dat ze er hulp voor vragen. Ze hebben bijvoorbeeld vaak een blaasontsteking of moeten vaak plassen doordat de blaas altijd flink gevuld blijft. Het is belangrijk dat mensen met blaasklachten hulp zoeken, of het nu incontinentie betreft of juist moeilijk kunnen plassen. Er is vaak iets aan te doen.”
Eerste resultaten
De eerste resultaten van ons onderzoek zijn bij de eerste 50 mensen al veelbelovend. Als de herbruikbare katheter een succes blijkt zou dat alleen in Europa al een vermindering van tientallen miljoenen kilo’s plastic en een jaarlijkse kostenbesparing van minstens 500 miljoen euro opleveren. Ook krijgen mensen in landen met lage inkomens, bijvoorbeeld Afrika en centraal Azië, de herbruikbare katheter voor een optimale en veilige manier om de blaas te legen.
Week van de Duurzaamheid
Naast de eer en de titel ontvangt Blok een bedrag van 5.000 euro. De prijs wordt in overleg met de organisatoren ingezet voor opschaling of uitvoering van het initiatief. De prijs is ook een belangrijke erkenning voor het Erasmus MC, die duurzame zorg hoog in het vaandel hebben staan en aanstaande maandag start met de ‘Week van de Duurzaamheid’. In deze week zijn iedere dag activiteiten gepland, zoals lezingen, postersessies en rondleidingen.
Bron: Erasmus MC
