Gemeenten erg afhankelijk van horeca in aanbod toiletten
ArrayJaarlijkse ranking meest toiletvriendelijke gemeenten laat drastische verschillen zien met en zonder horeca.
19 november 2020 (Wereld Toilet Dag) – De Maag Lever Darm Stichting (MLDS, oprichter van de Toiletalliantie) heeft samen met de HogeNood-app (de grootste database van toiletten in Nederland) de jaarlijkse lijst gemaakt van meest toiletvriendelijke gemeenten. Voor het eerst is dit jaar een nieuwe berekening gebruikt waarin gemeenten extra punten krijgen voor openbare toiletunits, goede spreiding van toiletten en rolstoeltoegankelijkheid. Met alleen openbare toiletunits (toiletgebouwen in de openbare ruimte) meegerekend zijn Súdwest-Fryslân, Schouwen-Duiveland en Schiermonnikoog de best scorende grote, middelgrote en kleine gemeente.
Van de 7.000 toiletten die in de HogeNood-app staan, zijn er slechts een kleine 600 toiletunits in de openbare ruimte. Daarvan zijn er zo’n 430 altijd open. Ter vergelijking: in het centrum van Parijs staan zo’n 750 openbare toiletten voor iets meer dan 2 miljoen inwoners, per inwoner dus meer dan tien keer zoveel. Dit jaar is ook gekeken naar hoeveel inwoners in een gemeente een openbaar toilet moeten delen. Zo wordt duidelijk welke gemeenten wel voorzieningen bieden als de horeca gesloten is en winkels minder tot geen passanten meer op hun toilet toelaten, zoals op dit moment het geval is. Het blijkt dat hierbij toeristische gemeenten goed scoren met openbare toiletunits bij jachthavens (Súdwest-Fryslân) en strandopgangen (Schouwen-Duiveland, Schiermonnikoog).
Als de toiletten van horecazaken waar passanten naar het toilet kunnen wél meegerekend worden, is Rotterdam de meest toiletvriendelijke grote gemeente. Achtkarspelen (Fryslân) is dat bij de middelgrote gemeenten en Druten (Gelderland) bij de kleine gemeenten. Druten is ook van alle gemeenten de meest toiletvriendelijke. Deze gemeenten zijn ook goed op weg om daarmee in hun centrum aan de toiletnorm te voldoen (om de 500 meter een toilet). Veel gemeenten lager op de lijst zijn hier echter nog ver van verwijderd – sommige gemeenten in de ‘Bottom 10’* hebben zelfs geen enkel openbaar of opengesteld toilet.
Zelfreinigende openbare toiletten in plaats van alleen horeca
“Juist in deze tijd van horecasluiting zien we hoe groot en kwetsbaar het tekort aan toiletten echt is. Wij vinden het onverteerbaar dat mensen in een isolement raken vanwege een gebrek aan toiletten,” aldus Bernique Tool, directeur van de MLDS en trekker van de Toiletalliantie. “We roepen gemeenten daarom ook op om te blijven investeren in zelfreinigende, toegankelijke, openbare toiletunits. Het mes snijdt aan twee kanten: deze toiletunits zijn ook toegankelijk als je een beperking hebt, en ze zijn altijd schoon, wat ze gelijk coronaproof maakt.”
Ook nieuw is dat dit jaar ook voor het eerst alle gemeenten zijn meegenomen.
Hjalmar Duif, mede-eigenaar van App-vise en medebedenker van de app HogeNood: ‘’Gemeenten hebben een belangrijke rol in het beschikbaar stellen van toiletten. Gelukkig komen we op het punt dat er steeds meer mensen inzien hoe belangrijk dit is. De coronaperiode heeft meer bewustwording gecreëerd met het sluiten van horeca en openbare gebouwen. Zo heeft iedereen zich kunnen verplaatsen in mensen voor wie het al lastig was. Met de HogeNood app kunnen gemeenten snel inspelen op deze veranderingen door bijvoorbeeld tijdelijke mobiele toiletten te plaatsen en deze direct vindbaar te maken met de HogeNood app.’’
Top 10 meest toiletvriendelijke gemeenten met horeca open:
| Gemeenten > 70.000 inw. | Gemeenten tussen 25-70.000 inw. | Gemeenten met <25.000 inw. | Alle gemeenten | ||
| 1. | Rotterdam | Achtkarspelen | Druten | Druten | |
| 2. | Utrecht | Vught | Losser | Losser | |
| 3. | Alkmaar | Roermond | Schiermonnikoog | Rotterdam | |
| 4. | Leeuwarden | Waalwijk | Landerd | Achtkarspelen | |
| 5. | Dordrecht | Winterswijk | Heeze-Leende | Utrecht | |
| 6. | Zwolle | Oldenzaal | Nederweert | Vught | |
| 7. | Amsterdam | Gooise Meren | Texel | Roermond | |
| 8. | Westland | Harderwijk | Vlieland | Waalwijk | |
| 9. | Amersfoort | Velsen | Veere | Schiermonnikoog | |
| 10. | Haarlem | Opsterland | Oostzaan | Winterswijk |
*Bottom 10 minst toiletvriendelijke gemeenten met horeca open:
| Gemeenten > 70.000 inw. | Gemeenten tussen 25-70.000 inw. | Gemeenten met <25.000 inw. | Alle gemeenten | ||
| 10. | Maastricht | Twenterand | Oudewater | Drimmelen | |
| 9. | Emmen | Bronckhorst | Baarle-Nassau | Dantumadiel | |
| 8. | Meierijstad | Kaag en Braassem | Wierden | Baarle-Nassau | |
| 7. | Hoeksche Waard | Tholen | Tubbergen | Sint-Michielsgestel | |
| 6. | Helmond | Maasdriel | Laren (NH.)** | Laren (NH.)** | |
| 5. | Vlaardingen | Coevorden | Blaricum** | Blaricum** | |
| 4. | Nissewaard | Beekdaelen | Voerendaal** | Voerendaal** | |
| 3. | Roosendaal | Drimmelen | Montfoort** | Montfoort** | |
| 2. | Sittard-Geleen | Eijsden-Margraten | Waalre** | Waalre** | |
| 1. | Oss | Sint-Michielsgestel | Laarbeek** | Laarbeek** |
**: deze gemeenten hebben géén openbare of opengestelde toiletten
Top 10 meest toiletvriendelijke gemeenten (zonder horeca, met alleen openbare toiletunits meegerekend)*
| Gemeenten > 70.000 inw. | Gemeenten tussen 25-70.000 inw. | Gemeenten met <25.000 inw. | |
| 1. | Súdwest-Fryslân | Schouwen-Duiveland | Schiermonnikoog |
| 2. | Haarlemmermeer | Velsen | Noord-Beveland |
| 3. | Groningen | Goes | Veere |
| 4. | Amsterdam | Nieuwkoop | Ameland |
| 5. | Hengelo | Kampen | Oostzaan |
| 6. | Haarlem | Middelburg | Texel |
| 7. | Delft | Uden | Zandvoort |
| 8. | Leidschendam-Voorburg | Langedijk | Landsmeer |
| 9. | Breda | Tynaarlo | Waterland |
| 10. | Deventer | Noardeast-Fryslân | Bunschoten |
* Hoe minder inwoners een openbare toiletunit hoeven te delen, hoe hoger de posities in de ranglijst.
Over de Toiletalliantie
In 2016 startte de MLDS samen met patiëntenverenigingen Crohn & Colitis NL, Stomavereniging, Prikkelbare Darm Syndroom Belangenorganisatie (PDSB) en Stichting voor patiënten met kanker aan het spijsverteringskanaal (SPKS) het initiatief ‘waarkaniknaardewc.nl’. Op het platform kunnen gemeenten, horeca en winkeliers informatie vinden waarmee ze aan de slag kunnen in hun eigen omgeving. Inmiddels zijn meerdere maatschappelijke organisaties aangehaakt, waaronder: Continentie Stichting NL, De Zonnebloem, gehandicaptenkoepel Ieder(in), ouderenbonden KBO-PCOB en KBO-Brabant, reizigersorganisatie Rover en Koninklijke NVVH-Vrouwennetwerk.
Over het onderzoek
HogeNood analyseert jaarlijks de toiletten en rangschikt de gemeenten aan de hand van verschillende indicatoren. Per indicator kan de weging verschillen en zijn er een maximumaantal punten te verdienen. Het cumulatief aantal punten per indicator bepaald de meest toiletvriendelijke gemeente van Nederland. Meer over de totstandkoming is te lezen op: https://www.hogenood.nl/nieuws/wereld-toilet-dag-2020-de-totstandkoming-van-de-ranglijst.
Voor meer informatie: www.waarkaniknaardewc.nl, www.hogenood.nl, www.hogenood.nu/kaart.
Bron: Maag Lever Darm Stichting
