Eén op vijf met medische klachten mijdt zorg covidpandemie

Onderzoeker Huisartsgeneeskunde: ‘Het is juist nu van groot belang om te blijven benadrukken dat volwassenen en ouders van kinderen met medische klachten ook tijdens de lockdown veilig hulp kunnen blijven zoeken.’

Eén op de vijf Nederlanders heeft ondanks medische klachten geen zorg gezocht tijdens de eerste fase van de covidpandemie. Vooral ouderen en jonge kinderen hebben minder contact gehad met de huisarts. Dat blijkt uit onderzoek, gecoördineerd door het Erasmus MC en gefinancierd door ZonMw, op basis van eerste resultaten van het bevolkingsonderzoek ERGO in Rotterdam en de grootschalige huisartsenregistratiedatabase Rijnmond Gezond in de regio Rijnmond.

Het aantal huisartsbezoeken tijdens de eerste lockdown in maart 2020 is met 20% gedaald ten opzichte van een jaar eerder. Vooral het aantal bezoeken van ouderen en jonge kinderen daalde. Veel van de klachten waarvoor geen hulp gezocht werd, leiden (meestal) niet tot blijvende gezondheidsschade. Toch zijn er zorgen over het deel van onbeantwoorde klachten dat wel (directe) medische aandacht nodig had. Eerder liet de Nederlandse Zorgautoriteit al zien dat er in 2020 minder mensen door de huisarts zijn verwezen ten opzichte van 2019, maar onduidelijk was bij wie mijden of uitstel van zorg het grootste risico vormt en met welke medische klachten mensen thuis zijn gebleven.

Van de ERGO deelnemers met medische klachten die geen zorg hebben gezocht of gekregen, rapporteerde ruim een derde (36%) kenmerkende klachten die kunnen duiden op ernstige, onderliggende ziektes, zoals hartaandoeningen, beroertes of kanker, namelijk klachten als pijn op de borst, acuut krachtsverlies in arm of been of onbedoeld gewichtsverlies. ‘Een groot deel van de patiënten met deze medische klachten wordt eerst gezien door de huisarts. Het is daarom, juist nu, van groot belang dat mensen met medische klachten zorg blijven zoeken. De zorg is toegankelijk en veilig, ook tijdens een lockdown’, zegt huisarts en onderzoeker Evelien de Schepper van de afdeling Huisartsgeneeskunde van het Erasmus MC. ‘Na de eerste lockdown zien we dat mensen vaker de huisarts zijn gaan bezoeken met pijn op de borst – er is zodoende een inhaalslag gemaakt. Helaas zien wij in dit onderzoek dat dergelijke inhaalslagen zijn uitgebleven voor andere medische klachten die ook kunnen duiden op ernstig onderliggend lijden, zoals hartkloppingen of gewichtsverlies.’

Een belangrijke vervolgvraag is hoe het zorggebruik veranderd is tijdens de tweede harde lockdown die inging op 15 december 2020. Arts-epidemioloog van de afdeling Epidemiologie Silvan Licher: ‘Deze studie is nog niet afgerond, maar deze voorlopige cijfers geven een goede indruk van de veranderingen tijdens de eerste lockdown in maart 2020 in de regio Rijnmond in Zuid-Holland. Wij zijn nu bezig de gevolgen van de huidige lockdown in kaart te brengen en de veranderingen in zorggebruik in andere delen van het land te bepalen met het Consortium Onderzoek Huisartsgeneeskunde. Dit is belangrijk, omdat wij verwachten dat er regionale verschillen zullen bestaan.’

Voor dit onderzoek werd gebruik gemaakt van gegevens binnen ERGO en de Rijnmond Gezond Database. In de periode april-mei 2020 werden 8732 ERGO deelnemers uitgenodigd om een gedetailleerde vragenlijst in te vullen over hun gezondheid, gezondheidsklachten en zorggebruik. Meer dan 71% van deze deelnemers vulde deze vragenlijst in (gemiddelde leeftijd 70 jaar, 58% vrouw). Meer dan 300.000 patiënten (gemiddelde leeftijd 42 jaar, 52% vrouw) zijn geïncludeerd in één van de 150 huisartsenpraktijken in de Rijnmond Gezond database.

De bevindingen zullen in de loop van 2021 in een artikel voor publicatie in een wetenschappelijk tijdschrift worden aangeboden. De onderzoekers brengen nu de cijfers in kaart voor andere regio’s in Nederland samen met het Consortium Onderzoek Huisartsgeneeskunde, waarbij de afdelingen huisartsgeneeskunde van UMC Utrecht, Academisch Medisch Centrum Amsterdam, Radboudumc Nijmegen, UMC Groningen en Universiteit Maastricht ook gegevens zullen aanleveren.

Het onderzoek wordt uitgevoerd met KWF Kankerbestrijding en de patiëntenvereniging Harteraad en is mogelijk door financiering van ZonMw.

Bron: Erasmus MC

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

https://www.medicalfacts.nl

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.