Tips voor schaatsers om onderkoelingsverschijnselen te voorkomen
Redactie Medicalfacts/ Janine Budding 06 februari 2021 - 08:03
Array
Het wordt weer zo’n mooie winter waarin veel op natuurijs kan worden geschaatst. Wie wil schaatsen op echt natuurijs moet nog even geduld hebben. Schaatsen op natuurijs vraagt meer voorbereiding dan schaatsen op kunstijs. Ook als al veel op ijs is geschaatst, kan het natuurijs weer onbetrouwbaar geworden zijn.
Ook bij Nederlandse weersomstandigheden kunnen er wel degelijk onderkoelingsverschijnselen bij schaatsers optreden. Het hoeft hiervoor helemaal niet zo heel koud te zijn! Zo kunnen onderkoelingsverschijnselen al optreden bij temperaturen van 15 graden Celsius en lager. Het risico wordt namelijk niet alleen bepaald door de temperatuur, maar ook door de combinatie met windsnelheid en regen.
In de dagelijkse praktijk schuilt het gevaar met name in een plotselinge weeromslag, waar de sporters qua kleding onvoldoende op voorbereid zijn of na een val op een natte ijsbaan/door het ijs zakken, waardoor de schaatser nat geworden is. Regen vergroot de kans op het ontstaan van onderkoelingsverschijnselen, doordat dit het isolerend vermogen van veel soorten kleding negatief beïnvloedt. Gelukkig worden de materialen waarvan sportkleding gemaakt wordt steeds beter (isolerend).
Bij dreigende onderkoelingsproblemen zal het lichaam enerzijds proberen de bloedtoevoer, en dus het warmteverlies, naar de huid te beperken. Anderzijds zal het lichaam proberen de warmteproductie op te voeren, waardoor er kippenvel en spierrillingen ontstaan. Lukt het het lichaam niet om de lichaamstemperatuur op peil te houden, dan zal het bewegingstempo snel dalen. Hierdoor zal de warmteproductie afnemen, waardoor de onderkoeling nog sneller zal optreden. Achtereenvolgens kunnen de volgende verschijnselen van onderkoeling optreden: spierkramp, verwardheid, extreme vermoeidheid, gedragsveranderingen (onverschilligheid of juist agressiviteit). Het rillen zal uiteindelijk plaatsmaken voor spierstijfheid.
Het is van groot belang om bovengenoemde verschijnselen van onderkoeling bij jezelf of bij een trainingsgenoot te herkennen. Mocht dat het geval zijn, blijf bewegen maar zoek dan snel een beschutte en warme omgeving op, drink iets warms, neem zo mogelijk een warme douche of beter nog een warm bad en trek (daarna) droge warme kleding aan. Als de onderkoeling niet te ernstig is, helpt dat vaak voldoende. In ernstige gevallen zal er snel deskundige hulp gezocht moeten worden. Zeker als iemand verminderd aanspreekbaar of bewusteloos is, zal hij of zij met spoed opgenomen moeten worden in het ziekenhuis, want in deze gevallen dreigt levensgevaar.
Tips voor schaatsers om onderkoeling te voorkomen
- Trek warme en vooral vochtregulerende kleding aan. Als je bezweet raakt en even stil staat koel je erg af.
- Neem een veiligheidsset mee: een werptouw voor de ander en een ijspriem voor jezelf
- Zorg dat de achterkant van de schaatsijzers rondgeslepen zijn. Dit voorkomt snijwonden bij valpartijen
- Doe bescherming tegen vallen aan, vooral als het ijs hobbels, bobbels en scheuren heeft. Denk aan helm, scheen-, knie- en polsbeschermers
- Weet waar je gaat schaatsen, ken de omgeving
- Neem een isolatiedeken mee (een klein pakje, maar zeer bruikbaar tijdens onderkoeling)
- Neem reservekleding mee, een nat pak is zo opgelopen
- Eten en drinken zijn handig in een omgeving waar geen koek&zopie tentjes zijn
- Zorg dat de thuisblijvers weten waar u bent
- Vergeet natuurlijk de mobiele telefoon niet
Bereid je goed voor
Ondanks alle voorzorgsmaatregelen en voorzichtigheid gaat het soms mis op natuurijs, het blijft onvoorspelbaar. Regelmatig komt het voor dat schaatsers op natuurijs in een wak terechtkomen. Veel mensen hebben jammer genoeg voor een dergelijk moment geen reddingsmiddelen bij zich. Neem dus altijd de veiligheidsset (touw en priem) mee het natuurijs op. De veiligheidsset is voor uw eigen veiligheid en de veiligheid van anderen. De set weegt slechts 120 gram en is zeer compact.
De veiligheidsset bestaat uit een ijspriem en een werpkoord. Met de ijspriem kunt u uzelf uit een wak trekken. De ijspriem wordt om de nek gedragen en is afgeschermd om bij valpartijen verwondingen te voorkomen.
Met het werpkoord kunt u een andere schaatser uit een wak trekken. Het werpkoord is door zijn flexibele handvat gemakkelijk in een broek of jas mee te nemen. Een stok met een stevige, eventueel metalen punt, is een handig hulpmiddel om te gebruiken bij het testen van het mogelijk nog niet bereden ijs. Maar kan ook handig zijn om iemand uit een wak te redden.
Een mobiele telefoon is ook verstandig om mee te nemen alleen zitten hieraan een aantal beperkingen. Het bereik in afgelegen natuurgebieden is vaak niet dekkend.
Vochtregulerende kleding
Goede kleding moet niet worden verward met heel warme kleding. Natuurlijk moet de kleding die tijdens het schaatsen op natuurijs gebruikt wordt warm zijn. Maar kledingstukken, voornamelijk sokken, die te warm zijn, zorgen voor veel zweet. Het zweet koelt vervolgens af. Hierdoor kan uiteindelijk bevriezing van de lichaamsdelen ontstaan.
Verder kan beter een extra kledingstuk worden aangetrokken tijdens het schaatsen, dan een kledingstuk uitgetrokken. Wanneer een kledingstuk wordt uitgetrokken, is het tot dan toe te warm geweest. Daardoor wordt er veel gezweet, en dit koelt af na het uittrekken van het kledingstuk. Om er voor te zorgen dat het zweet wordt afgevoerd voordat het kan afkoelen is vochtregulerende kleding van belang.
De isolatiedeken
De isolatiedeken komt van pas wanneer iemand door het ijs is gezakt. Om een te snelle en te grote afkoeling te voorkomen, wordt de isolatiedeken gebruikt. Deze zorgt ervoor dat de lichaamswarmte niet verloren gaat in de buitenlucht, maar bewaard blijft in de nabije omgeving van het lichaam. Hierdoor wordt de afkoeling zo veel mogelijk voorkomen. Dat het belangrijk blijft de natte kleding zo snel mogelijk te vervangen door droge kleding, is duidelijk.
Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.
Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.
De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.
