Stereotypen bepalend in reacties op seksueel geweld

Ideeën over wat ‘normaal’ is spelen een grote rol in de reacties op verhalen van slachtoffers van seksueel geweld. Mensen reageren over het algemeen negatiever wanneer de gebeurtenissen afwijken van het stereotiepe verhaal, bijvoorbeeld wanneer het slachtoffer een man is. Dat blijkt uit het promotieonderzoek van Eva Mulder, dat ze op 26 maart 2021 verdedigt aan Tilburg University. Mulder pleit voor meer aandacht voor de ‘grijze gebieden’ van seksueel geweld in het belang van de slachtoffers.

Eva Mulder onderzocht waarom en hoe negatieve reacties tegenover slachtoffers van seksueel geweld tot stand komen. In acht experimentele studies liet ze Nederlandse, Duitse en Britse respondenten reageren op slachtoffers die niet voldoen aan het ideaalbeeld, bijvoorbeeld omdat ze niet tegenstribbelden of na afloop kwaad reageerden in plaats van verdrietig of bang.

De resultaten van het onderzoek bevestigen dat ideeën over wat ‘normaal’ is een grote rol spelen in de reacties op slachtofferverhalen. Respondenten reageren over het algemeen negatiever wanneer een slachtoffer afwijkt van het ideaal slachtofferbeeld. De invloed van normatieve verwachtingen lijkt zelfs zo sterk, dat een man die verkracht is kans loopt om door anderen als ‘vrouwelijker’ beschouwd te worden.  Ook zijn respondenten terughoudend in het aanmerken van de situatie als seksueel geweld als ze geconfronteerd worden met een non-stereotypisch scenario, bijvoorbeeld wanneer expliciete dwang ontbreekt. En dat terwijl de meeste mensen in abstractie wel vinden dat seks zonder wederzijdse instemming verkrachting is.  

Grijze gebieden 

Alleen al vaststellen wat seksueel geweld is, blijkt een complex proces dat wordt gekenmerkt door grijze gebieden, juist in deze veranderlijke tijden, aldus Mulder. Het is belangrijk oog te hebben voor deze complexiteit, zowel binnen wetenschappelijk onderzoek als in het publieke domein. In Nederland is daar vorig jaar een poging toe gedaan met het wetsvoorstel van minister Grapperhaus om ‘seks tegen de wil’ strafbaar te maken. Na veel kritiek – seks tegen de wil werd in het voorstel niet als verkrachting gezien – is het wachten echter nog steeds op een aangepast wetsvoorstel.  Volgens Mulder lijken de ambiguïteit en dynamiek van onvrijwillige seks zich dan ook maar moeilijk in een (nieuwe) categorie te vatten. Ook buiten het wettelijk kader is het belangrijk om te bedenken dat reacties van de sociale omgeving niet alleen effect hebben op de slachtoffers zelf, maar ook bijdragen aan onze kennis over wat telt als geweld, als onschuld, en als een verhaal dat sympathie verdient.  

Eva Mulder promoveert op vrijdag 26 maart om 16.00 uur aan Tilburg University. De promotie kan worden gevolgd via een livestream. Titel proefschrift: The Normality of Rape? Observer Reactions to Stories of Female and Male Sexual Assault. Promotores: prof. dr. A. Pemberton, em. prof. dr. A.J.J.M. Vingerhoets.

Bron: Tilburg University

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

https://www.medicalfacts.nl

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.