Digitale toegang tot de Overheid niet goed geregeld voor wettelijk vertegenwoordigers
ArrayWettelijke vertegenwoordigers van mensen met een verstandelijke beperking hebben sinds de start van DigiD geen beheer over het DigiD-account van hun vertegenwoordigde. Daardoor kunnen zaken als administratie, financiën en medische dossiers niet digitaal opgepakt worden. Al jaren vragen KansPlus, Sien, Dit Koningskind, EMB Nederland en de LFB hier aandacht voor. In 2017 verscheen het rapport “Hoezo MIJNOverheid” van de Nationale Ombudsman, waarin duidelijk werd gesteld dat digitale toegang tot de Overheid niet goed was geregeld.
Ondanks lichte verbeteringen moet door de Nationale Ombudsman na zes jaar worden vastgesteld dat er voor wettelijk vertegenwoordigers nog steeds niet veel veranderd is. Dit ondanks toezeggingen van de Staatssecretaris van Koninkrijkrelaties en Digitalisering. De Ombudsman vraagt de Staatssecretaris om binnen drie maanden te komen met een duidelijk en haalbaar plan van aanpak waarin een tijdpad staat. Als belangenorganisaties pleiten wij ervoor om dit bij benoeming van de wettelijk vertegenwoordiger door de Rechtbank meteen te regelen.
De digitale toegang tot overheidsdiensten is de afgelopen jaren aanzienlijk verbeterd, maar recente ontwikkelingen en het rapport van de Nationale Ombudsman uit 2017 werpen een schaduw op deze vooruitgang. Het rapport wijst op een ernstig probleem: mensen missen belangrijke berichten in de digitale warboel van MijnOverheid. Dit duidt op een fundamenteel tekort in de digitaliseringsinspanningen van de overheid – het gebrek aan aandacht voor de menselijke factor.
Tijdens debatten in 2018 is er een brede consensus ontstaan over de noodzaak om de burger centraal te stellen in digitale overheidscommunicatie. Er is een roep om een empathische benadering, waarbij rekening wordt gehouden met degenen die niet mee kunnen of willen in de digitalisering.
Het recht op ondersteuning is een positieve ontwikkeling, maar het moet meer zijn dan een loze belofte. Het moet daadwerkelijk toegankelijk en effectief zijn voor alle burgers.
Daarnaast is het “recht om je te vergissen” een principe dat de overheid zou moeten omarmen. Het vermijden van boetes voor het missen van berichten op MijnOverheid is een stap in de goede richting, maar de implementatie ervan vereist zorgvuldige planning en actie.
Het behouden van keuzevrijheid voor burgers in hun communicatie met de overheid is cruciaal. Niet iedereen is comfortabel met digitale communicatie, dus het aanbieden van alternatieve methoden, zoals communicatie per post, is essentieel om niemand uit te sluiten.
In de race naar digitalisering moeten we niet vergeten dat de overheid er is om de belangen van alle burgers te dienen, ongeacht hun digitale vaardigheden. Het debat en het rapport van de Nationale Ombudsman herinneren ons eraan dat de menselijke factor nooit mag worden genegeerd in de zoektocht naar efficiëntie en modernisering. Het is tijd voor een overheid die haar burgers vooropstelt, ongeacht hun digitale bekwaamheid of voorkeuren.
In december 2022 heeft de Staatssecretaris uitgesproken begrip te hebben en te werken aan een zo spoedig mogelijke oplossing. Samen met de Nationale Ombudsman roept KansPlus de demissionair Staatssecretaris op om op korte termijn te komen tot een duidelijk en haalbaar plan van aanpak.
Bron: Kansplus