Evidence based: Hoezo, bewijs?

Artsen hebben vrijheid van handelen nodig

Artsen, politici en verzekeraars kiezen er steeds vaker voor om alleen wat ‘bewezen effectief’ is in praktijk te brengen of te vergoeden. Hiermee doelt men op ‘epidemiologisch bewijs’, dat verkregen is uit onderzoek met grote groepen patiënten. Volgens prof. Yvo Smulders is echter dat ‘bewijs’ voor het meeste van wat wij doen helemaal niet aanwezig. Als het wél aanwezig is, is het ‘bewijs’ vaak van slechte kwaliteit en niet van toepassing is op individuele patiënten. Smulders vindt daarom dat ‘bewijs’ ongeschikt is om als criterium voor bijvoorbeeld vergoeding van zorg te dienen. Dit betoogt hij in zijn oratie die hij uitspreekt bij de aanvaarding van zijn leerstoel algemene inwendige geneeskunde bij VU medisch centrum.

Overheid en verzekeraars zijn druk doende 'Evidence Based standaarden' tot criteria voor vergoeding te maken. Dit beperkt de vrijheid van handelen van artsen sterk. Deze vrijheidsgraden zijn, aldus Yvo Smulders, van cruciaal belang voor het verlenen van goede zorg voor individuele patiënten. Er is te weinig tegengeluid.
Smulders erkent dat klinisch epidemiologisch onderzoek, de basis is voor het opstellen van evidence based standaarden, veel nuttige kennis heeft opgeleverd. Echter dit epidemiologische bewijs is vaak lang niet zo sterk als men denkt. Dit type bewijs bestaat alleen voor gróepen patiënten en past dus prima in richtlijnen, waarin gemiddeld beleid wordt geadviseerd voor de gemiddelde patiënt. Maar de gemiddelde patiënt bestaat niet! Dus stelt Smulders dat nooit te bewijzen valt dat de richtlijnen ook van toepassing zijn op de individuele patiënt, die in de spreekkamer tegenover je zit. Smulders pleit er wel voor epidemiologisch bewijs mee te laten tellen bij handelen bij individuele patiënten, maar dat de arts zeker ook fysiologische kennis, kunde en gezond verstand altijd een belangrijke rol moet laten spelen. Smulders: "Koester en ontwikkel subjectiviteit en intuïtie: het zijn geen zonden, maar deugden."
  
Epidemiologisch bewijs vormt dus een raamwerk voor klinisch handelen. Vaak wordt het echter misbruikt als het enige criterium voor klinisch handelen of als voorwaarde voor bijvoorbeeld vergoeding van individuele zorg. Heel gevaarlijk is het om het ontbreken van epidemiologisch bewijs te misbruiken, bijvoorbeeld als legitimatie om niet te handelen bij een individuele patiënt.

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

https://www.medicalfacts.nl

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.