Beveiligingscamera’s bevorderen ingrijpen door omstanders
ArrayCamera’s maken mensen heldhaftiger
Beveiligingscamera’s zijn niet meer uit het straatbeeld weg te denken. Ze moeten er voor zorgen dat het criminaliteit en agressie inperkt. Maar wat doet de aanwezigheid van deze camera’s eigenlijk met mensen zonder criminele intenties? Uit nieuw onderzoek van de Vrije Universiteit Amsterdam (VU) en het Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving (NSCR) blijkt dat de aanwezigheid van een camera mensen meer heldhaftig maakt, vooral in de aanwezigheid van anderen.
Het bystander effect
Juist in de aanwezigheid van anderen blijkt dat omstanders die getuige zijn van criminaliteit of ongelukken vaak geen hulp bieden of erg laat beginnen met helpen. Dit zogenaamde bystander effect is een van de meest bekende effecten in de psychologie en komt ook voor bij meer alledaagse situaties, zoals hulp bieden als iemand boodschappen laat vallen of simpelweg de weg zoekt. Mensen voelen zich door de aanwezigheid van anderen minder verantwoordelijk om te helpen en onderschatten de ernst van de situatie, of schatten de aard van de situatie totaal verkeerd in doordat anderen ook niet ingrijpen.
Camera’s en reputatie
Reputatie is zeer belangrijk voor mensen, en veel mensen willen graag in een positief daglicht staan. Dit kan bijvoorbeeld door in te grijpen bij een misdrijf, juist wanneer er veel mensen zijn die de heldendaad kunnen zien. Toch doen mensen dit door het bystander effect niet zomaar. Recentelijk gepubliceerd onderzoek van Marco van Bommel en collega’s laat zien dat veel mensen bij een delict pas bereid zijn om de dader fysiek of verbaal te stoppen, wanneer er een beveiligingscamera aanwezig is. Door deze camera realiseren mensen zich dat hulp bieden hun reputatie verhoogt en grijpen ze wel in.
Diefstal van vergoedingen
In het onderzoek werden mensen op de VU door een proefleider gevraagd een vragenlijst in te vullen, waarna ze een kleine vergoeding zouden krijgen. Het geld voor de vergoeding lag in een potje op het bureau van de proefleider. Terwijl deelnemers de vragenlijst invulden, ging de proefleider naar het toilet. Zodra de proefleider weg was, stal een andere deelnemer (een acteur) geld uit de vergoedingpot. Dit alles gebeurde soms wanneer er meerdere deelnemers (allen acteurs) aanwezig waren, en soms juist wanneer de deelnemer alleen met de dief aanwezig was.
Interventie
De resultaten bevestigden het bystander effect: wanneer veel deelnemers aanwezig waren, werd de dief minder vaak aangesproken of fysiek tegengehouden dan wanneer de deelnemer alleen was. Echter, als er een beveiligingscamera in de ruimte hing waren mensen juist meer geneigd in te grijpen wanneer er anderen waren die deze interventie konden zien. Kortom, het lijkt erop dat mensen door de camera eraan herinnerd worden dat hun gedrag invloed heeft op hoe anderen in hun omgeving over hen denken.
Conclusie
Ondanks enige zorgen met betrekking tot privacy, lijkt de aanwezigheid van camera’s niet meer te stoppen. Niet alleen beveiligingscamera’s zijn op steeds meer plekken te vinden, ook vrijwel alle mobiele telefoons hebben tegenwoordig een camera. Ze beogen criminaliteit in te perken, maar uit het onderzoek komt een ander voordeel naar voren: Mensen worden door camera’s aangespoord vaker anderen de helpende hand bieden.
Bron: VU