Preventie van infecties in ziekenhuizen en ouderenzorg nog zorgelijk

Ziekenhuizen werken nog te weinig aan het voorkómen van infecties. Ook in de ouderenzorg zijn de hygiëne en infectiepreventie nog te vaak onder de maat. Snelle verbeteringen zijn echter mogelijk. Dat blijkt uit twee onderzoeken van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) naar de preventie van infecties in ziekenhuizen en de ouderenzorg.

Aanleiding en belang
Steeds meer bacteriën zijn ongevoelig voor verschillende soorten antibiotica. Er zijn zelfs bacteriën waartegen geen enkel middel meer helpt. Dat is een wereldwijd probleem en reden tot grote zorg. Ook in Nederland, waar artsen zeer zorgvuldig en terughoudend zijn in het voorschrijven van antibiotica. De toename van het aantal zogenaamde bijzonder resistente micro-organismen (BRMO) is niet tegen te houden. Daarom is het belangrijk dat iedereen in de gezondheidszorg zich houdt aan afspraken over maatregelen om verspreiding van deze bacteriën tegen te gaan. Dat geldt vooral voor ziekenhuizen en verpleeg- en verzorgingshuizen.

Ziekenhuizen
Uit het onderzoek van de IGZ blijkt dat Nederlandse ziekenhuizen niet goed zijn voorbereid op de toename van bijzonder resistente micro-organismen. Richtlijnen voor infectiepreventie worden onvoldoende nageleefd. De inspectie vindt dat ziekenhuizen niet genoeg doen om verspreiding van resistente bacteriën tegen te gaan. In vrijwel geen enkel ziekenhuis zijn alle schakels in de keten van infectiepreventie sterk genoeg.

De ziekenhuizen hebben veel aandacht voor de algemene voorzorgsmaatregelen, vooral voor de persoonlijke hygiëne. In teveel ziekenhuizen houdt men zich echter niet aan de regel ‘werkkleding aan is sieraden af’. Dat moet en kan veel beter. Ook de manier waarop schoonmaak en desinfectie zijn geregeld en het dragen van niet-steriele handschoenen zijn in veel ziekenhuizen een risico voor verspreiding van ziekmakende micro-organismen.

De screening aan de poort, waarbij men beoordeelt of een patiënt mogelijk drager is van een BRMO, is onder de maat. Zo kunnen resistente bacteriën te gemakkelijk in het ziekenhuis komen. Wanneer van een patiënt bekend is dat hij besmet is, kan men verdere verspreiding tegengaan door de besmette patiënt te isoleren. Bij vrijwel geen enkel ziekenhuis voldoen de isolatiekamers echter aan de voorschriften die veilige isolatie mogelijk maken.

De ziekenhuizen die tijdens het onderzoek onvoldoende veilige zorg boden, worden opnieuw bezocht. Bij de herbezoeken in de periode oktober-december bleek dat het mogelijk is om in korte tijd grote en snelle verbeteringen voor elkaar te krijgen waardoor de zorg veiliger geworden is.

Ouderenzorg
Tijdens de eerste ronde van inspectiebezoeken bleek dat het met de hygiëne en infectiepreventie bij de meeste van de onderzochte verpleeg- en verzorgingshuizen slecht gesteld was. De persoonlijke hygiëne van medewerkers en bewoners was in veel gevallen onder de maat. Er was bijvoorbeeld niet altijd gelegenheid om handen goed te wassen. Ook werden medicatie, zalven en eten niet hygiënisch bewaard. Vaak was onduidelijk met welke koelkasttemperatuur dit gebeurde en hoe vaak een koelkast werd schoongemaakt.

Er was onvoldoende besef van de noodzaak van goede hygiëne en van een goed beleid voor infectiepreventie. Maar uit de tweede inspectieronde na een half jaar bleek snelle verbetering goed mogelijk. Vooral op het gebied van persoonlijke hygiëne van cliënten en zorgmedewerkers bleken verbeteringen snel door te voeren. De IGZ zag echter ook dat besturen van grote concerns verbeteringen bij de ene locatie niet altijd consequent ook bij andere locaties invoerden.

De inspectie nam tijdens het onderzoek corrigerende maatregelen als dat nodig was. Vier instellingen werden onder verscherpt toezicht gesteld omdat ze niet binnen de afgesproken tijd de geëiste verbetering voor elkaar hadden.

De inspectie werkt volgens het principe ‘grootste risico’s eerst’ en bezocht die huizen waar geen actieve infectiepreventiecommissie was. Daarom zijn de resultaten van dit onderzoek niet representatief voor alle verpleeg- en verzorgingshuizen.

• Keten van infectiepreventie in ziekenhuizen breekbaar: meerdere zwakke schakels leiden tot onveilige zorg 19-12-2013 | PDF-document, 438 kB
• Verbetering van hygiëne en infectiepreventie in ouderenzorg snel realiseerbaar 19-12-2013 | PDF-document, 1198 kB

Bron: IGZ

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

https://www.medicalfacts.nl

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.